Stel uw vraag

De Europese Centrale Bank (ECB) is de centrale bank van het eurogebied. De ECB regelt hoeveel geld er in omloop is. Onze hoofddoelstelling is de prijzen stabiel houden. De belangrijkste manier om dit te doen is door geschikte rentetarieven vast te stellen.

We zijn ook verantwoordelijk voor het toezicht op banken binnen het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme (Single Supervisory Mechanism – SSM).

Transparantie, onafhankelijkheid en verantwoording staan voorop in ons handelen.

De ECB is geen commerciële bank en verleent dus geen bankdiensten aan particulieren of bedrijven. We nemen geen contact op met burgers om leningen of spaarrekeningen aan te bieden en we hebben geen website voor online bankieren.

De ECB:

• is niet betrokken bij geldoverboekingen
• int geen vergoedingen voor grensoverschrijdende overboekingen
• accepteert geen deposito’s van derden
• blokkeert geen gelden en geeft geen bevestigingen uit voor het vrijgeven van gelden

Er zijn momenteel 24 officiële EU-talen en u kunt in elk van deze talen met ons communiceren. De taal die we gebruiken om met ons doelpubliek te communiceren hangt af van de specifieke omstandigheden. De ECB publiceert rechtshandelingen in alle officiële EU-talen. Onze werktaal is Engels.

De centrale banken van alle EU-landen zijn samen eigenaar van de ECB. Het aandeel van elk land in het kapitaal van de ECB is afhankelijk van het bevolkingsaantal en het bruto binnenlands product (bbp) van ieder land. Deze beide factoren wegen even zwaar. De landen die de euro gebruiken leveren een grotere bijdrage aan het kapitaal dan de EU-landen die dat niet doen. Deze verschillende factoren samen vormen de zogenoemde kapitaalverdeelsleutel, waarmee bepaald wordt hoeveel elke nationale centrale bank betaalt.

Net als andere instellingen maakt ook de ECB soms winst en soms verlies. De nettowinsten en/of -verliezen van de ECB worden verdeeld over de nationale centrale banken van het eurogebied. Volgens de statuten van het ESCB kan tot 20% van de winst als reserve worden aangehouden. De rest moet worden uitgekeerd aan de aandeelhouders van de ECB, naar rato van hun gestorte aandeel. Eventuele verliezen kunnen worden verrekend met het algemene reservefonds, de inkomsten over het jaar of de aan de nationale centrale banken toegedeelde bedragen.

De Raad van Bestuur heeft zijn volledige steun uitgesproken voor het Oekraïense volk.

We voeren de sancties van de EU en Europese regeringen uit en zullen alle maatregelen nemen om de prijs- en financiële stabiliteit in het eurogebied te waarborgen.

Meer informatie:

Het monetair beleid van de ECB omvat alle beslissingen die de kosten en de beschikbaarheid van geld beïnvloeden om onze doelstelling van prijsstabiliteit te bereiken. Ons belangrijkste instrument voor het monetair beleid is de reeks basisrentetarieven van de ECB. Elke wijziging in deze tarieven beïnvloedt – met een tijdsvertraging van enkele maanden – de rentetarieven in de hele economie, met name de tarieven waartegen commerciële banken geld lenen aan particulieren en bedrijven. Indien nodig kunnen we ook andere instrumenten gebruiken om onze hoofddoelstelling van prijsstabiliteit te verwezenlijken.

Prijsstabiliteit is de belangrijkste doelstelling van de ECB. Dat is zo vastgelegd in artikel 127 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. De Raad van Bestuur is van oordeel dat prijsstabiliteit het best gehandhaafd wordt door te streven naar 2% inflatie op middellange termijn, zoals gemeten aan de hand van de geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonised Index of Consumer Prices – HICP).

Stabiele prijzen maken het voor particulieren gemakkelijker om uitgaven te plannen en moedigen bedrijven aan om te investeren. Ze beschermen ook het vertrouwen in onze munt, doordat de hoeveelheid goederen en diensten die met een bepaald bedrag in euro’s gekocht kan worden gelijk blijft.

We beschouwen de geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonised Index of Consumer Prices – HICP) als de geschikte maatstaf om te beoordelen of de doelstelling voor prijsstabiliteit wordt gerealiseerd.

De HICP meet de consumptieprijsinflatie, d.w.z. de veranderingen in de loop van de tijd in de prijzen van consumptiegoederen en -diensten die de huishoudens in het eurogebied aanschaffen.

De HICP noemen we ‘geharmoniseerd’ omdat alle EU-landen dezelfde methodologie hanteren. Daardoor kunnen de gegevens van de diverse landen met elkaar worden vergeleken.

De HICP wordt samengesteld door Eurostat en nationale statistische instituten volgens geharmoniseerde statistische methoden.

Er zijn drie belangrijke factoren aan te geven voor de huidige hoge inflatie. Ten eerste drijven de hogere energieprijzen de inflatie op, aangezien olie, gas en elektriciteit duurder zijn geworden. Ten tweede stijgen de prijzen ook omdat de vraag sneller stijgt dan het aanbod. Bedrijven hebben het moeilijk om de vraag bij te houden terwijl ze bezig zijn de toeleveringsketens weer te herstellen die door de pandemie waren verstoord. Ten derde waren de prijzen uitzonderlijk laag op het hoogtepunt van de pandemie. Als we de hogere prijzen van vandaag met die zeer lage niveaus vergelijken, lijken de verschillen dus groot.

Wanneer verwacht wordt dat de inflatie op middellange termijn onder de doelstelling van 2% blijft, tracht de ECB de economie te stimuleren met behulp van de basisrentetarieven en andere instrumenten. Door de rente laag te houden helpen we de banken om goedkoop te lenen. Dat stimuleert de investeringen en de consumptie. Een lage rente verhoogt ook de waarde van activa zoals pensioenen of woningen. Ook dat bevordert de bestedingen. Dit alles vertaalt zich in meer bedrijvigheid en groei, waardoor de inflatie stijgt.

De centrale bank koopt schuldpapier (activa) zoals overheids- of bedrijfsobligaties om de langere rente te doen dalen wanneer het risico bestaat dat de inflatie laag blijft. Dat is goed voor de economie, want het stimuleert consumptie en investeringen. Dit helpt dan weer om prijsdruk op te bouwen en de inflatie naar de doelstelling van 2% te brengen.

Op  8 juli 2021 hebben we onze nieuwe monetairbeleidsstrategie gepubliceerd. Sinds de vorige evaluatie van de strategie in 2003 hebben de economie van het eurogebied en de wereldeconomie ingrijpende veranderingen ondergaan. Door verminderde productiviteit, demografische veranderingen en de naweeën van de financiële crisis hebben we nu minder mogelijkheden om onze doelstellingen alleen via aanpassingen van de beleidsrente te veranderen. Daarnaast vormen mondialisering, digitalisering, de bedreiging van het milieu en veranderingen in het financiële stelsel allemaal uitdagingen voor de uitvoering van monetair beleid.

Ons mandaat is vastgelegd in de Verdragen, maar de strategie voor ons monetair beleid stippelen we zelf uit. Deze strategie beschrijft hoe we de hoofddoelstelling van prijsstabiliteit in het eurogebied willen verwezenlijken met een passende reeks monetairbeleidsinstrumenten. De nieuwe strategie houdt in dat de ECB streeft naar een symmetrische doelstelling van 2% inflatie. Dat betekent dat inflatie onder de doelstelling even ongewenst is als te hoge inflatie.

Wilt u meer weten over onze instrumenten, maatregelen en beslissingen op het vlak van monetair beleid?

Wilt u meer weten over de belangrijkste bevindingen van de strategische evaluatie?

Het belangrijkste doel van het Europees bankentoezicht is de veiligheid en soliditeit van het Europese bankenstelsel waarborgen, de financiële integratie en stabiliteit vergroten en zorgen voor consistent toezicht.

Het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme (Single Supervisory Mechanism – SSM) is het systeem van het bankentoezicht in Europa. Het SSM bestaat uit ECB-Bankentoezicht en de nationale toezichtsautoriteiten van de deelnemende landen.

Nee, de bescherming van de consument en de bestrijding van het witwassen van geld vallen buiten de bevoegdheid van de ECB. Die taak ligt bij de nationale autoriteiten. Neem bij klachten over dienstverlening altijd rechtstreeks contact op met uw bank of richt uw klacht aan de desbetreffende nationale autoriteit.

We vragen iedereen om vermeende inbreuken op het toepasselijke Unierecht rechtstreeks aan ons te melden via ons klokkenluidersplatform. De ECB zorgt voor een passende bescherming van zowel degenen die inbreuken melden als degenen die ervan worden beschuldigd. Daarnaast garanderen we de bescherming van alle relevante persoonsgegevens.

Bij de ECB vinden we het essentieel dat informatie toegankelijk is. We streven naar zoveel mogelijk openheid, waarbij we wel de vertrouwelijkheid waarborgen die hoort bij de wijze waarop we onze taken vervullen.

Informatie over individuele onder toezicht staande banken wordt specifiek beschermd door een aantal bepalingen in verband met het beroepsgeheim in het Europees recht (bijv. in de richtlijn kapitaalvereisten).

De toegang tot documenten van de ECB is geregeld in Besluit ECB/2004/3 van 4 maart 2004, zoals gewijzigd. In overeenstemming met ons streven naar openheid en transparantie hebben we een openbaar documentenregister opgezet om onderzoek mogelijk te maken en te vergemakkelijken.

Banken die onder direct toezicht staan van de ECB noemen we belangrijke instellingen. Banken die onder indirect toezicht staan worden aangemerkt als minder belangrijke instellingen.

Toezichthouders beoordelen welke risico's banken lopen en of ze zijn toegerust om die risico's naar behoren te beheren. Dit heet de procedure voor prudentiële toetsing en evaluatie (Supervisory Review and Evaluation Process – SREP). Hierdoor is een consistente beoordeling van de risicoprofielen van de banken mogelijk en de inzet van de juiste toezichtsmaatregelen.

Toezichthouders kijken met behulp van stresstests in hoeverre banken bestand zijn tegen financiële en economische schokken. De resultaten van stresstests helpen toezichthouders om de kwetsbaarheden van banken te identificeren en in een vroegtijdig stadium aan te pakken in hun gesprek met de bank.

De invoering van de euro was een markant succes op weg naar de Europese eenwording: door de euro kunnen Europeanen veel gemakkelijker en veiliger reizen, studeren en werken in het buitenland. Het Verdrag van Maastricht was een van de belangrijkste mijlpalen in de Europese integratie: het maakte de weg vrij voor de invoering van een gemeenschappelijke munt.

De ECB onderzoekt de mogelijkheid om een digitale euro in te voeren. Dit zou een elektronische vorm van geld zijn die door het Eurosysteem wordt uitgegeven. De digitale euro zou geld van de centrale bank zijn en dus risicovrij. Momenteel is contant geld het enige geld van de centrale bank dat wordt gebruikt voor retailbetalingen. Een digitale euro kan een extra manier zijn om betalingen in euro’s uit te voeren, niet ter vervanging van contant geld, maar als aanvulling daarop. Een digitale euro zou (één-op-één) converteerbaar zijn in alle andere vormen van de euro, zoals bankbiljetten.

Een digitale euro koppelt de efficiëntie van een digitaal betaalinstrument aan de veiligheid van centralebankgeld. Deze kan de EU helpen om onafhankelijk te blijven van digitale betalingsmethoden die buiten het eurogebied worden uitgegeven en gecontroleerd. Een digitale euro kan ook de financiële stabiliteit en monetaire soevereiniteit beschermen, en bijdragen aan vertrouwen in het betalingsverkeer in dit digitale tijdperk.

Crypto's zijn fundamenteel anders dan centralebankgeld: hun prijzen zijn extreem volatiel, waardoor ze moeilijk te gebruiken zijn als betaalmiddel of rekeneenheid. Crypto’s hebben geen intrinsieke waarde. Er is ook geen publieke instelling die ervoor garant staat. Bij stablecoins is sprake van een vergelijkbaar probleem: hun betrouwbaarheid hangt uiteindelijk af van de uitgevende entiteit en de onderliggende activa. Of de waarde van de munt in de loop van de tijd stabiel blijft, hangt af van de vraag of de uitgevende instelling haar belofte daarover nakomt.

Een digitale euro daarentegen is centralebankgeld. Dit betekent dat deze wordt uitgegeven door een centrale bank. De munt wordt ontworpen om tegemoet te komen aan de behoeften van de burgers. Zo’n munt respecteert de privacy en is risicovrij.

Deskundigen van het Eurosysteem hebben een aantal basisvereisten vastgesteld om ons een beeld te geven hoe een digitale euro eruit zou kunnen zien. Het gaat dan om aspecten als toegankelijkheid, robuustheid, veiligheid, efficiëntie, privacy en regelgeving. Een digitale euro moet aansluiten bij bestaande private betaaloplossingen en zo pan-Europese betalingen en andere diensten voor consumenten bevorderen.

De ECB en de nationale centrale banken van het Eurosysteem zijn verantwoordelijk voor de integriteit van eurobankbiljetten en publiek vertrouwen daarin. In december 2021 is de ECB begonnen met een onderzoek naar een thema en een ontwerp voor nieuwe eurobankbiljetten. Het idee is dat de Europese burgers zich beter kunnen herkennen in de nieuwe biljetten en dat deze straks beschikken over de modernste veiligheidskenmerken.

Een definitief besluit over de productie en uitgifte van nieuwe bankbiljetten wordt overigens pas genomen zodra het ontwerpproces in 2024 is voltooid.

Bankbiljetten van €500 worden niet langer uitgegeven. Ze blijven echter wel wettig betaalmiddel, dus u kunt er nog steeds mee betalen of ze bewaren.

Afbeeldingen van eurobankbiljetten kunnen zonder onze voorafgaande toestemming voor niet-professionele doeleinden worden gebruikt, op voorwaarde dat aan alle bestaande regels wordt voldaan (met name artikel 2 van Besluit ECB/2013/10). Dat moet ervoor zorgen dat een reproductie nooit wordt verward met een echt bankbiljet, omdat dit het vertrouwen in de euro zou kunnen schaden.

Als u voor professionele doeleinden afbeeldingen in hoge resolutie van eurobankbiljetten wilt gebruiken, neem dan contact met ons op via Euro-banknotes-images@ecb.europa.eu, zodat we uw aanvraag kunnen beoordelen. Als uw verzoek is goedgekeurd, ontvangt u de relevante elektronische afbeeldingen.

TARGET2 is een betalingssysteem dat eigendom is van en beheerd wordt door de ECB en de nationale centrale banken. Het is het meest gebruikte platform voor grote betalingen door centrale banken en commerciële banken. De ECB en de nationale centrale banken kunnen geen informatie verstrekken over de status van individuele bankoverschrijvingen, of dit nu binnen het eurogebied is of daarbuiten.

TIPS is de dienst voor de afwikkeling van directe betalingen in TARGET die in 2018 door de ECB en de nationale centrale banken werd gelanceerd. Hiermee kunnen aanbieders van betalingsdiensten 24 uur per dag in real-time geld overmaken voor hun klanten. Dankzij TIPS kunnen instantbetalingen nu snel en veilig plaatsvinden.

Wat is onze strategie voor contant geld? Waarom is contant geld belangrijk? Hoe betalen de mensen in het eurogebied?

Waarom zijn betalingssystemen zo belangrijk?

Frequentere en hevigere natuurrampen hebben een negatief effect op de economie en het financiële stelsel. Ze kunnen invloed uitoefenen op de economische groei, de inflatie en de manier waarop het monetair beleid doorwerkt naar mensen en bedrijven. Dit heeft gevolgen voor de prijsstabiliteit, de hoofdopdracht van de ECB. Daarom hebben we klimaatoverwegingen in het monetairbeleidskader opgenomen.

De ECB onderneemt actie op vier terreinen:

• Economische analyse: aanpassen en verbeteren van modellen, prognosemethoden en risicobeoordelingen
• Bankentoezicht: ontwikkeling van betere risicoanalyse voor bankportefeuilles
• Monetair beleid: opname van de effecten van klimaatverandering in modellen en beleggingsportefeuilles (duurzaamheidsaspecten van obligaties)
• Financiële stabiliteit

Het centrum klimaatverandering brengt onze interne expertise samen en geeft vorm aan onze klimaatagenda in nauwe samenwerking met onze andere organisatieonderdelen. De activiteiten van het centrum variëren van monetair beleid tot prudentiële functies. We hebben ook besloten een deel van de ECB-portefeuille te beleggen in het in euro luidende fonds voor groene obligaties van de Bank voor Internationale Betalingen.

Naar aanleiding van onze strategische evaluatie heeft de Raad van Bestuur van de ECB een ambitieuze routekaart opgesteld om klimaataspecten in ons werk te integreren.

Momenteel bezit de ECB ongeveer een vijfde van de in aanmerking komende groene bedrijfsobligaties. De uitgifte van groene obligaties is doorgaans geconcentreerd in sectoren als nutsbedrijven, infrastructuur, transport en de bouw. Ondernemingen in deze sectoren geven groene obligaties uit om de invoering van efficiëntere technologieën te financieren, hun ecologische voetafdruk te verkleinen en het aandeel hernieuwbare energie in hun energieportefeuilles te vergroten.

Hoewel centrale banken niet de belangrijkste rol spelen in de strijd tegen klimaatverandering, heeft deze problematiek duidelijk een effect op onze hoofdopdracht van prijsstabiliteit en op de strategie voor het monetair beleid.

Wilt u meer weten over hoe de ECB de kwestie van klimaatverandering aanpakt?

Klimaat- en milieurisico’s worden steeds belangrijker voor banken. Ontdek hoe extreme weersomstandigheden van invloed kunnen zijn op banken en wat banken kunnen doen om hun belangrijke rol als kredietverstrekker te behouden en bij te dragen aan de overgang naar een koolstofarme economie.

In 2020 en 2021 heeft de ECB een reeks monetairbeleids- en bankentoezichtsmaatregelen doorgevoerd om de impact van de pandemie op de economie van het eurogebied te verzachten en alle Europese burgers te ondersteunen.

Op 10 februari 2022 hebben we het einde aangekondigd van de laatste nog beschikbare tijdelijke steunmaatregelen voor banken.

Deze veelgestelde vragen bevatten gedetailleerde informatie over de pandemiegerelateerde maatregelen die ECB-Bankentoezicht in 2020 en 2021 nam.

In maart 2020 startte de ECB met het noodaankoopprogramma in verband met de pandemie (pandemic emergency purchase programme – PEPP) om het hoofd te bieden aan de negatieve effecten van de coronapandemie. Het doel van het PEPP was burgers, bedrijven en overheden te helpen om tegen gunstige voorwaarden toegang te krijgen tot de middelen die zij nodig hadden, en de economie te helpen de uitdagingen van de pandemie het hoofd te bieden.

We hebben banken langerlopende financiering verstrekt om de kredietverlening aan huishoudens en ondernemingen – ook kleine en middelgrote – te ondersteunen. We hebben de rente op deze financiering verlaagd om banken te stimuleren meer krediet te verstrekken. Ook hebben we ervoor gezorgd dat banken meer activa als onderpand konden inzetten wanneer ze van ons leenden. Al deze maatregelen samen hebben ertoe bijgedragen dat de bancaire kredietverlening aan huishoudens en bedrijven tijdens de pandemie op peil bleef.

Het aantal aan de ECB gemelde cyberincidenten is tijdens de pandemie toegenomen. In 2020 bedroeg de stijging 54% ten opzichte van 2019. De bescherming van kritieke diensten (zoals toegang tot het financiële systeem) tegen aanvallen en storingen is van cruciaal belang. De ECB meet de blootstelling van banken aan IT-risico’s en beoordeelt hun risicobeheer aan de hand van haar kader voor de rapportage van cyberincidenten en de evaluatie van de antwoorden van banken op een jaarlijkse IT-risicovragenlijst door de gezamenlijke toezichthoudende teams (joint supervisory teams – JST’s) om de financiële sector van de EU sterker en digitaal veerkrachtiger te maken.

Op 27 maart 2020 adviseerde de ECB, als uitzonderlijke maatregel, dat banken de uitkering van contante dividenden en de inkoop van eigen aandelen tijdelijk zouden staken als gevolg van de toegenomen systeemonzekerheid en economische stress vanwege de pandemie. Behoud van de kapitaalpositie was noodzakelijk om te zorgen voor een prudente kapitaalplanning en banken in staat te stellen de economie te blijven ondersteunen. 

Op 23 juli 2021 besloot de ECB die aanbeveling voor dividenduitkeringen niet te verlengen voor de periode na september 2021.