European Central Bank - eurosystem
Zoekopties
Home Media Explainers Onderzoek & publicaties Statistieken Monetair beleid De euro Betalingsverkeer & markten Werken bij de ECB
Suggesties
Sorteren op
  • INLEIDENDE VERKLARING

PERSCONFERENTIE

Christine Lagarde, president van de ECB,
Luis de Guindos, vicepresident van de ECB,
Frankfurt am Main, 12 maart 2020

Dames en heren, de vicepresident en ik heten u van harte welkom bij onze persconferentie. We zullen nu verslag doen van de vergadering van de Raad van Bestuur van vandaag, die tevens werd bijgewoond door de uitvoerend vicevoorzitter van de Commissie, de heer Dombrovskis.

Sinds de laatste vergadering van de Raad van Bestuur, eind januari, heeft de verspreiding van het coronavirus (Covid-19) een zware schok teweeggebracht in de groeivooruitzichten voor de economieën in de wereld en het eurogebied, en de marktvolatiliteit verhoogd. Hoewel dit uiteindelijk een schok van voorbijgaande aard is, zal hij een aanzienlijk effect hebben op de economische bedrijvigheid. Hij zal met name de productie vertragen als gevolg van de verstoring van de toeleveringsketens en de binnenlandse en buitenlandse vraag verminderen, vooral via de ongunstige impact van de noodzakelijke beheersingsmaatregelen. Bovendien heeft de verhoogde onzekerheid een negatieve invloed op de bestedingsplannen en de financiering daarvan.

Overheden en alle andere beleidsinstellingen worden ertoe opgeroepen tijdig doelgerichte maatregelen te nemen om de verspreiding van het coronavirus te beperken in het belang van de volksgezondheid en de economische effecten ervan te temperen. Met name een ambitieuze en gecoördineerde budgettaire beleidsreactie is nodig om de getroffen bedrijven en werkenden te ondersteunen. De Raad van Bestuur ondersteunt ten zeerste de inspanningen van de overheden in het eurogebied en de Europese instellingen om gezamenlijke en gecoördineerde beleidsmaatregelen te nemen als reactie op de effecten van de verspreiding van het coronavirus. We verwelkomen ook de besluiten van de Raad van Toezicht van de ECB, die nader worden toegelicht in een afzonderlijk persbericht dat eerder vandaag is gepubliceerd.

In overeenstemming met ons mandaat is de Raad van Bestuur vastbesloten om huishoudens en bedrijven te ondersteunen in het licht van de huidige economische verstoringen en de verhoogde onzekerheid. We hebben dan ook besloten tot een uitgebreid pakket van monetairbeleidsmaatregelen. Samen met de reeds aanzienlijke monetairbeleidsstimulans, zullen deze maatregelen de liquiditeits- en financieringsvoorwaarden voor huishoudens, bedrijven en banken ondersteunen en de soepele kredietvoorziening aan de reële economie helpen in stand te houden.

Ten eerste hebben we besloten om tijdelijk aanvullende langerlopende herfinancieringstransacties (longer-term refinancing operations – LTRO’s) uit te voeren om het financieel stelsel in het eurogebied onmiddellijk liquiditeitssteun te bieden. Hoewel we geen belangrijke signalen van spanningen in de geldmarkten of liquiditeitstekorten in de banksector waarnemen, vormen deze transacties in geval van nood een doeltreffende achtervang. Ze worden uitgevoerd door middel van vaste-rentetenders met volledige toewijzing, tegen een rentetarief dat gelijk is aan het gemiddelde tarief op de depositofaciliteit. Via de LTRO’s wordt tegen gunstige voorwaarden liquiditeit verstrekt om de periode tot aan de TLTRO-III-transactie in juni 2020 te overbruggen.

Ten tweede heeft de Raad van Bestuur besloten om gedurende de periode van juni 2020 tot juni 2021 aanzienlijk gunstiger voorwaarden toe te passen op alle TLTRO-III-transacties die in die periode uitstaan. Deze transacties zullen steun geven aan de bancaire kredietverlening aan die partijen die het meest door de verspreiding van het coronavirus getroffen worden, in het bijzonder kleine en middelgrote ondernemingen. Tijdens deze gehele periode zal het rentetarief op deze TLTRO-III-transacties 25 basispunten lager liggen dan het gemiddelde tarief voor de basisherfinancieringstransacties van het Eurosysteem. Voor tegenpartijen die hun niveau van kredietverstrekking handhaven, zal het bij deze transacties toegepaste tarief lager zijn; in de periode die in juni 2021 afloopt, kan dit zo laag zijn als 25 basispunten onder het gemiddelde rentetarief op de depositofaciliteit. Bovendien wordt het maximale totale bedrag dat tegenpartijen voortaan kunnen lenen via TLTRO-III-transacties verhoogd tot 50% van hun per 28 februari 2019 uitstaande, daarvoor in aanmerking komende leningen. Tegen die achtergrond zal de Raad van Bestuur de comités van het Eurosysteem de opdracht geven om maatregelen ter versoepeling van de onderpandvoorwaarden te onderzoeken, teneinde te verzekeren dat tegenpartijen ten volle gebruik kunnen blijven maken van onze financieringssteun.

Ten derde hebben we besloten dat er tot het einde van het jaar een tijdelijk pakket van additionele nettoaankopen van activa ten bedrage van € 120 miljard komt, om een sterke bijdrage van de aankoopprogramma's voor door de private sector uitgegeven schuldbewijzen te verzekeren. In combinatie met het bestaande programma voor de aankoop van activa (asset purchase programme – APP) zal dit de gunstige financieringsvoorwaarden voor de reële economie in tijden van verhoogde onzekerheid ondersteunen. We verwachten nog steeds de nettoaankopen van activa voort te zetten zo lang als noodzakelijk is om de accommoderende invloed van onze beleidstarieven te versterken, en ze te beëindigen kort voordat we aanvangen met de verhoging van de basisrentetarieven van de ECB.

Bovendien heeft de Raad van Bestuur besloten de basisrentetarieven van de ECB ongewijzigd te laten. We verwachten dat deze tarieven op hun huidige niveau of lager zullen blijven totdat we hebben vastgesteld dat de inflatieverwachtingen binnen onze projectieperiode krachtig convergeren naar een niveau dat voldoende dicht bij maar onder 2% ligt, en een dergelijke convergentie consequent in de onderliggende inflatiedynamiek tot uitdrukking komt.

We zijn ook voornemens de aflossingen op effecten die zijn aangekocht in het kader van het APP en die de vervaldatum hebben bereikt, volledig te blijven herinvesteren, en wel voor geruime tijd voorbij het moment waarop we beginnen de basisrentetarieven van de ECB te verhogen, en in ieder geval zo lang als noodzakelijk is om gunstige liquiditeitscondities en een ruime mate van monetaire accommodatie te handhaven.

Nadere informatie over de exacte voorwaarden van onze nieuwe transacties wordt vanmiddag om 15.30 uur Midden-Europese tijd in afzonderlijke persberichten bekendgemaakt.

In het licht van de huidige ontwikkelingen blijft de Raad van Bestuur de gevolgen van de verspreiding van het coronavirus voor de economie, voor de inflatie op middellange termijn en voor de transmissie van het monetair beleid nauwlettend volgen. De Raad van Bestuur staat klaar om al zijn instrumenten zo nodig aan te passen, om ervoor te zorgen dat de inflatie zich op duurzame wijze ontwikkelt in de richting van de doelstelling en overeenkomstig het belang dat de Raad hecht aan symmetrie.

Staat u mij nu toe onze beoordeling nader toe te lichten, te beginnen met de economische analyse. De jongste indicatoren wijzen op een aanzienlijke verslechtering van de groeivooruitzichten voor de korte termijn. De verstoring van toeleveringsketens belemmert de productieplanning in de verwerkende industrie, terwijl de noodzakelijke beheersingsmaatregelen tegen de verdere verspreiding van het coronavirus de economische bedrijvigheid raken. Vóór het uitbreken van het coronavirus nam de groei van het reële bbp van het eurogebied af van 0,3% in het derde kwartaal naar 0,1% (kwartaal-op-kwartaal) in het vierde kwartaal van 2019. Dit was vooral het gevolg van de aanhoudende zwakte in de verwerkende industrie in het eurogebied en afnemende groei van de investeringen. Kijken we verder dan de verstoring door het coronavirus, dan is de verwachting dat de groei in het eurogebied op middellange termijn weer zal aantrekken, dankzij het gunstige financieringsklimaat, de begrotingskoers in het eurogebied en het verwachte herstel in de mondiale bedrijvigheid.

Deze verwachting komt slechts ten dele tot uitdrukking in de door medewerkers van de ECB samengestelde macro-economische projecties voor het eurogebied van maart 2020, aangezien die projecties werden afgesloten vóór de jongste, snelle verspreiding van het coronavirus naar het eurogebied. Volgens deze projecties stijgt het reële bbp op jaarbasis naar verwachting met 0,8% in 2020, met 1,3% in 2021 en met 1,4% in 2022. Meer specifiek zal de groei in de eerste helft van 2020 volgens de projecties zeer gematigd zijn, waarna deze in de tweede helft van het jaar aantrekt. Vergeleken met de door medewerkers van het Eurosysteem samengestelde macro-economische projecties van december 2019 zijn de vooruitzichten voor de reële bbp-groei voor 2020 aanzienlijk en voor 2021 licht neerwaarts bijgesteld als gevolg van de mogelijke economisch invloed van het uitbreken van het coronavirus.

De risico's rond de groeivooruitzichten voor het eurogebied zijn duidelijk van neerwaartse aard. Naast de eerder onderkende risico's in verband met geopolitieke factoren, toenemend protectionisme en de kwetsbaarheden in opkomende markten, vormt de verspreiding van het coronavirus een nieuwe en aanzienlijke bron van neerwaarts risico voor de groeivooruitzichten.

Volgens de flashraming van Eurostat daalde de HICP-inflatie op jaarbasis in het eurogebied naar 1,2% in februari 2020, tegen 1,4% in januari. Op basis van de scherpe daling van de actuele en termijnprijzen voor olie zal de totale inflatie de komende maanden waarschijnlijk aanzienlijk dalen. De indicatoren voor de inflatieverwachtingen zijn gedaald en de maatstaven voor de onderliggende inflatie blijven in het algemeen gematigd. Hoewel de arbeidskostendruk tot dusver veerkrachtig is gebleven bij de krappere arbeidsmarkt, wordt de doorwerking van deze ontwikkeling in de inflatie vertraagd door de zwakkere groeidynamiek. Op middellange termijn wordt de stijging van de inflatie ondersteund door onze monetairbeleidsmaatregelen en het herstel van de groeidynamiek in het eurogebied.

Deze verwachting komt slechts ten dele tot uitdrukking in de door medewerkers van de ECB samengestelde macro-economische projecties voor het eurogebied van maart 2020, waarin een HICP-inflatie op jaarbasis is voorzien van 1,1% in 2020, 1,4% in 2021 en 1,6% in 2022. Vergeleken met de door medewerkers van het Eurosysteem samengestelde macro-economische projecties van december 2019 zijn de vooruitzichten voor de HICP-inflatie ruwweg onveranderd voor de projectieperiode. De gevolgen van het coronavirus voor de inflatie zijn erg onzeker, aangezien de neerwaartse druk in verband met de zwakkere vraag gecompenseerd kan worden door opwaartse druk ten gevolge van verstoringen in toeleveringen. De recente scherpe daling van de olieprijzen levert aanzienlijke neerwaartse risico's op voor de inflatievooruitzichten op korte termijn.

Wat de monetaire analyse betreft, bedroeg de groei van het ruime monetaire aggregaat (M3) in januari 2020 5,2%, wat enigszins lager is dan het recente piekniveau. De groei van de geldhoeveelheid blijft het gevolg van de aanhoudende bancaire kredietverlening aan de private sector en de geringe alternatieve kosten van het aanhouden van M3 ten opzichte van andere financiële instrumenten. Het eng gedefinieerde monetaire aggregaat M1 blijft de belangrijkste bijdrage leveren aan de groei van het ruime monetaire aggregaat.

Bij de kredieten aan de particuliere sector was sprake van aanhoudende groei. De twaalfmaandsgroei van de kredieten aan huishoudens liep in januari 2020 enigszins op naar 3,7%, tegenover 3,6% in december 2019. Het groeitempo op jaarbasis van de kredieten aan niet-financiële ondernemingen bleef in januari onveranderd op 3,2%. Dit bevestigt de sinds de herfst van 2019 waargenomen matiging en is waarschijnlijk het gevolg van de doorgaans vertraagde reactie op de zwakker wordende economie in de afgelopen periode. Over het geheel genomen zal onze accommoderende monetairbeleidskoers, met inbegrip van de vandaag genomen maatregelen, zorgen voor gunstige voorwaarden van kredietverstrekking door banken. Tevens zal onze koers de toegang tot financiering blijven ondersteunen, onder meer voor die partijen die het sterkst worden geraakt door de gevolgen van het coronavirus, in het bijzonder kleine en middelgrote ondernemingen.

Kortom: een toetsing van de uitkomsten van de economische analyse aan de signalen uit de monetaire analyse bevestigde dat een ruime mate van monetaire accommodatie noodzakelijk is voor de krachtige convergentie van de inflatie naar een niveau onder maar dicht bij 2% op middellange termijn.

Wat het begrotingsbeleid betreft, is er nu een ambitieuze en gecoördineerde begrotingskoers noodzakelijk met het oog op de gedaalde verwachtingen en om ervoor te zorgen dat neerwaartse risico's zich niet verder concretiseren. We verwelkomen de maatregelen die diverse overheden al hebben genomen om ervoor te zorgen dat de gezondheidszorg over voldoende middelen beschikt en om getroffen ondernemingen en werknemers te ondersteunen. Er zijn vooral maatregelen zoals het verstrekken van kredietgaranties nodig om de vandaag genomen monetairbeleidsmaatregelen aan te vullen. We verwelkomen het commitment van de overheden in het eurogebied en van de Europese instellingen om nu krachtig en gezamenlijk op te treden als reactie op de gevolgen van de verdere verspreiding van het coronavirus.

Voordat we uw vragen beantwoorden, spreken we graag onze oprechte dank uit aan iedereen die zich wijdt aan het redden van levens en aan het beperken van de verspreiding van het virus.

Voor de exacte bewoordingen van de door de Raad van Bestuur overeengekomen tekst wordt verwezen naar de Engelstalige versie.

CONTACT

Europese Centrale Bank

Directoraat-generaal Communicatie

Reproductie is alleen toegestaan met bronvermelding.

Contactpersonen voor de media