Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό και η επανεξέταση της στρατηγικής

Τι εννοούμε όταν λέμε σταθερές τιμές

Το καθήκον μας είναι να διατηρούμε τις τιμές σταθερές. Για να το πετύχουμε διασφαλίζουμε ότι ο πληθωρισμός – ο ρυθμός με τον οποίο οι συνολικές τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου – παραμένει χαμηλός, σταθερός και προβλέψιμος.

Στοχεύουμε σε ρυθμό πληθωρισμού 2% μεσοπρόθεσμα. Οι αυξήσεις των τιμών θα πρέπει να είναι αρκετά μικρές ώστε να μην δημιουργούνται προβλήματα για τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις. Θα πρέπει όμως να είναι αρκετά μεγάλες ώστε να αποτρέπονται τα κακά σενάρια που μπορεί να εκτυλιχθούν αν ο πληθωρισμός μειωθεί σε υπερβολικά χαμηλό επίπεδο.

Η δέσμευσή μας σε αυτόν τον στόχο για τον πληθωρισμό είναι συμμετρική. Αυτό σημαίνει ότι θεωρούμε τον υπερβολικά χαμηλό πληθωρισμό εξίσου αρνητικό με τον υπερβολικά υψηλό πληθωρισμό. Και οι δύο είναι εξίσου ανεπιθύμητοι.

Οι προσδοκίες των ανθρώπων έχουν σημασία

Ο ρυθμός πληθωρισμού σήμερα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι περιμένουν ότι θα εξελιχθούν οι τιμές στο μέλλον. Αν οι καταναλωτές και οι επιχειρηματίες συνηθίσουν έναν υπερβολικά χαμηλό ή υπερβολικά υψηλό πληθωρισμό, στο τέλος περιμένουν ότι θα παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα. Αυτές οι προσδοκίες είναι σημαντικές. Οι άνθρωποι τις χρησιμοποιούν για να παίρνουν αποφάσεις σχετικά με τις δαπάνες, τα δάνεια και τις επενδύσεις τους. Οι επιχειρήσεις λαμβάνουν υπόψη αυτές τις προσδοκίες όταν καθορίζουν τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών τους.

Όταν αυτές οι προσδοκίες απομακρυνθούν από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας για τον πληθωρισμό, η κεντρική τράπεζα μπορεί να δυσκολευτεί να επηρεάσει την πραγματική εξέλιξη των τιμών στην οικονομία ώστε να τις επαναφέρει σε επίπεδο κοντά στον στόχο. Η κεντρική τράπεζα μπορεί να βοηθήσει ώστε οι άνθρωποι να μην σχηματίζουν τέτοιες προσδοκίες, καθορίζοντας έναν σαφή στόχο και διατηρώντας τον πληθωρισμό σε επίπεδο κοντά σε αυτόν. Γι’ αυτό το Διοικητικό Συμβούλιο συμπεριέλαβε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό στην επανεξέταση της στρατηγικής.

Διαφορετικοί άνθρωποι, διαφορετικές προσδοκίες

Ο τρόπος με τον οποίο μεταβάλλονται οι τιμές δεν εξαρτάται μόνο από τις αμέτρητες αποφάσεις που λαμβάνουν καθημερινά οι επιχειρήσεις και οι άνθρωποι, αλλά και από τον τρόπο με τον οποίο αυτοί περιμένουν ότι οι τιμές θα εξελιχθούν στο μέλλον. Διαφορετικοί άνθρωποι, είτε πρόκειται για εμπειρογνώμονες που συναλλάσσονται στις χρηματοπιστωτικές αγορές, για επιχειρηματίες ή για πολίτες, μπορούν να έχουν διαφορετικές προσδοκίες για τον πληθωρισμό.

Στο παρελθόν, όταν οι κεντρικές τράπεζες λάμβαναν αποφάσεις επικεντρώνονταν συχνά στις προσδοκίες που σχημάτιζαν για τον πληθωρισμό οι συμμετέχοντες στην αγορά, καθώς και οι εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν σε ειδικές έρευνες. Ένας από τους λόγους για τους οποίους επικεντρώνονταν σε αυτές τις ομάδες ήταν το ότι η πρόσβαση στις προσδοκίες τους ήταν εύκολη. Δεν υπήρχαν τόσο αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τις προσδοκίες των επιχειρήσεων και των πολιτών για το πώς οι τιμές θα μεταβληθούν στο μέλλον.

Οι προσδοκίες όλων για τον πληθωρισμό είναι σημαντικές

Όμως οι προσδοκίες όλων για τον πληθωρισμό είναι σημαντικές. Γι’ αυτό οι κεντρικές τράπεζες καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για να αποκτήσουν μια καλύτερη εικόνα του πώς αυτές οι διαφορετικές ομάδες ανθρώπων περιμένουν ότι θα εξελιχθούν οι τιμές. Αυτό μας βοηθά να λαμβάνουμε πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις. Στην ΕΚΤ, για παράδειγμα, διενεργούμε μια νέα έρευνα στο πλαίσιο της οποίας ζητούμε τη γνώμη των πολιτών για τον πληθωρισμό και για διάφορους τομείς της οικονομίας. Οι πληροφορίες αυτές ενσωματώνονται στην ανάλυσή μας και, τελικά, στις ενέργειές μας.

Είναι ευκολονόητος

Ο νέος μας στόχος για ρυθμό πληθωρισμού 2% είναι απλός, σαφής και κοινοποιείται εύκολα. Οι άνθρωποι τον καταλαβαίνουν. Αυτό θα μας βοηθήσει να εξασφαλίσουμε ότι οι προσδοκίες των ανθρώπων για το πώς θα εξελιχθούν οι τιμές στο μέλλον συμβαδίζουν με τον νέο μας στόχο για τον ρυθμό πληθωρισμού. Έτσι θα μπορούμε να διατηρούμε τις τιμές σταθερές.