Cyfrowe euro i istotne znaczenie pieniądza banku centralnego
5 października 2022
Dwa rodzaje pieniądza
Strefa euro ma własną walutę, którą posługuje się ponad 346 milionów Europejczyków. Korzystają oni z banknotów i monet euro oraz opłacają w tej walucie transakcje przez internet. Do obowiązków EBC – oprócz naszego głównego zadania polegającego na utrzymywaniu stabilności cen – należą emisja banknotów i zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemów płatności.
Jednak gotówka i płatność elektroniczna różnią się od siebie: pierwsza jest pieniądzem banku centralnego, a druga – pieniądzem prywatnym.
Ludzie cały czas korzystają z obu rodzajów pieniądza. Poznanie różnicy między nimi pomaga zrozumieć potrzebę wprowadzenia cyfrowego euro.
Przyjrzyjmy się temu uważnie
Co to jest pieniądz banku centralnego?
Waluta emitowana przez EBC to pieniądz banku centralnego. Jest nim gotówka w portfelach konsumentów. W zasadzie banknoty i monety są obecnie jedyną formą pieniądza banku centralnego dostępną dla ogółu społeczeństwa.
Ten rodzaj pieniądza jest też nazywany pieniądzem publicznym, ponieważ emituje go instytucja publiczna – bank centralny – i stoi za nim sektor publiczny.
Co to jest pieniądz prywatny?
Banki komercyjne również kreują pieniądz. To właśnie dzieje się, gdy udzielają one nowych kredytów i te środki pojawiają się na kontach klientów. Tak powstaje pieniądz prywatny. Są nim także salda i oszczędności na kontach bankowych. Płatności realizowane kartą debetową lub kredytową bądź przez internetową usługę płatniczą polegają więc na transferze pieniądza prywatnego, wykreowanego przez bank komercyjny.
Relacje między poszczególnymi rodzajami pieniądza
W momencie wypłaty banknotów z konta pieniądz prywatny zamieniany jest na pieniądz banku centralnego. Podobnie można wymienić pieniądz publiczny na prywatny – np. wpłacając banknot 20 euro otrzymany na urodziny do swojego banku.
Pieniądz publiczny pełni rolę kotwicy w systemie monetarnym. Dzięki niemu ludzie mogą mieć zaufanie do wartości pieniądza prywatnego tworzonego przez banki komercyjne. Firmy akceptują płatność kartą kredytową, ponieważ wiedzą, że uzyskane środki mogą wymienić na tyle samo jednostek pieniądza emitowanego przez bank centralny.
Cyfrowe euro: wypełnienie luki
Chcemy, żeby współczesnym sposobom użycia pieniędzy i dokonywania płatności towarzyszyły korzyści związane z pieniądzem banku centralnego. W tym celu możemy emitować – oprócz gotówki – elektroniczny pieniądz publiczny. Jego docelową formą jest cyfrowy pieniądz banku centralnego, czyli cyfrowe euro.
Tak jak pieniądze z konta bankowego, cyfrowe euro mogłoby być używane do płatności za pomocą karty lub aplikacji telefonicznej. Byłoby jednak pieniądzem banku centralnego, gwarantowanym przez EBC.
Korzyści z cyfrowego euro
Dzięki wprowadzeniu cyfrowego euro można by wesprzeć cyfryzację, która z kolei sprzyja wzrostowi gospodarczemu, oraz wyjść naprzeciw potrzebom i preferencjom płatniczym całego społeczeństwa.
Kolejną korzyścią z cyfrowego euro byłoby zwiększenie odporności wspólnej waluty na nieregulowane zmiany technologiczne w sektorach bankowości i finansów mogące osłabić stabilność finansową. Takie zmiany mogą się wiązać np. z kryptoaktywami i alternatywnymi rozwiązaniami płatniczymi, które nie opierają się na głównych systemach kartowych.
Bitcoin, ethereum, tether i inne „kryptowaluty” to nie pieniądze
W ostatnich latach na świecie pojawiło się wiele kryptoaktywów. Są one także zwane „kryptowalutami”. Ta nazwa jest jednak myląca, ponieważ nie spełniają one trzech funkcji pieniądza: nie są wiarygodnym środkiem wymiany, narzędziem przechowywania wartości ani jednostką rozliczeniową.
Ponadto żadna instytucja centralna nie stoi za tymi aktywami ani nimi nie zarządza. Nie ma żadnej gwarancji, że będzie można je w dowolnym momencie wymienić na pieniądze.
Nawet stablecoiny (które mają być aktywami cyfrowymi o mniejszej zmienności, opartymi na podobnych rozwiązaniach technicznych) nie wykazują deklarowanej stabilności. Jedyną podstawą wartości stablecoinów jest obietnica złożona przez prywatną firmę. Transakcje przy ich użyciu trwają długo i są kosztowne. Co więcej, emitenci stablecoinów nie przekazują jasnych informacji o tym, jak można ich używać. Z pewnością nie da się nimi opłacać bieżących rachunków.
Zapotrzebowanie na cyfrowe euro
Wiele osób coraz rzadziej używa gotówki, a częściej – nowych cyfrowych metod płatności. Chcemy chronić rolę pieniądza publicznego jako monetarnej „kotwicy” oraz utrzymać zaufanie do naszej waluty.
Wprowadzenie cyfrowego euro wzmocniłoby system pieniężny i płatniczy. Każdy mógłby używać pieniądza emitowanego przez organy publiczne do bezpiecznych płatności w całej strefie euro.
POLECAMY TAKŻE
Powiązane informacje
Kreacja pieniądza a rola EBC
Banknoty i monety euro to oczywiście pieniądze – ale pieniądzem jest także saldo na rachunku bankowym. Więc czym właściwie jest pieniądz? Skąd się bierze i jaka jest w tym rola EBC?
Co to jest pieniądz i jakie są jego funkcje?Więcej o bitcoinie i innych kryptoaktywach
Bitcoin jest zaliczany do kryptoaktywów. Ale jak on w ogóle działa i jak się ma do prawdziwych walut?
Co to jest bitcoin?