Strategia Eurosystemu w sprawie gotówki
Gotówka ma dla nas duże znaczenie i chcemy dopilnować, żeby zawsze istniała możliwość płacenia pieniądzem publicznym.
Pieniądz gotówkowy jest ważnym elementem swobody wyboru metody płacenia oraz warunkiem włączenia finansowego, czyli umożliwienia wszystkim grupom społecznym dostępu do usług finansowych. Nasza strategia ma gwarantować, że gotówka pozostanie powszechnie dostępna i akceptowana jako środek płatniczy oraz środek gromadzenia oszczędności.
Banknoty i monety euro są prawnym środkiem płatniczym w strefie euro, a gotówka to jedyna forma pieniądza emitowanego przez organy publiczne, do której wszyscy obywatele mają bezpośredni dostęp. EBC i krajowe banki centralne ze strefy euro – nazywane łącznie Eurosystemem – wraz z sektorem bankowym odpowiadają za zapewnienie ludziom i firmom płynnego zaopatrzenia w pieniądz gotówkowy i możności płacenia gotówką.
Chronimy przyszłość gotówki na kilka sposobów.
Zapewniamy dostępność gotówki
Dbamy o to, żeby społeczeństwo zawsze miało dostęp do banknotów i monet euro. Krajowe banki centralne świadczą w swoich krajach bezpłatne usługi gotówkowe, a także starają się utrzymać koszt obiegu gotówki na jak najniższym poziomie. Musimy też brać pod uwagę potrzeby rynków międzynarodowych, jako że między 30% a 50% banknotów euro w obiegu znajduje się poza strefą euro. A jeżeli w przyszłości pojawi się cyfrowe euro, będzie ono istnieć obok, a nie zamiast gotówki.
Staramy się, żeby każdy miał dostęp do usług gotówkowych
Chcemy, żeby osoby fizyczne i firmy mogły swobodnie korzystać ze swoich pieniędzy niezależnie od tego, jakie mają preferencje i potrzeby w zakresie metod płacenia. W tym celu banki muszą oferować ludziom i firmom usługi gotówkowe, w tym możliwość dokonywania wypłat gotówki bezpłatnie lub za jedynie umiarkowaną opłatą. Wspieramy także firmy detaliczne, które świadczą uzupełniające usługi gotówkowe typu cashback (pobranie gotówki po zapłacie kartą) lub umożliwiają wypłacanie niewielkich kwot i składanie depozytów w gotówce. Ponadto pomagamy bankom komercyjnym w razie nagłego wzrostu zapotrzebowania na banknoty oraz pilnujemy, żeby gotówka mogła stanowić awaryjny instrument płatniczy w razie przejściowej niedostępności płatności elektronicznych.
Zapewniamy powszechną akceptowalność gotówki
Większość ludzi w strefie euro wciąż woli płacić gotówką w transakcjach detalicznych. Dlatego jej powszechna akceptowalność jest niezbędną cechą systemu płatniczego i statusu gotówki euro jako prawnego środka płatniczego. To pozwala konsumentom na swobodny wybór metody płacenia oraz oznacza, że osoby niemające dostępu do płatności elektronicznych nie są pokrzywdzone. Przedsiębiorstwa usługowe i handlowe oraz inne firmy prywatne muszą akceptować zapłatę w gotówce, o ile strony transakcji nie uzgodniły z góry innej metody płacenia. Także organy i usługodawcy z sektora publicznego nie mogą odmawiać przyjmowania gotówki, chyba że wynika to z przepisów prawa.
Tworzymy innowacyjne, dobrze zabezpieczone banknoty euro
Dzięki zastosowaniu najnowszych i najskuteczniejszych technologii banknoty euro są wysoce odporne na fałszowanie oraz łatwe do sprawdzenia. Dbamy o to, żeby banknoty euro w obiegu były autentyczne i wysokiej jakości, oraz wyznaczamy bankom i podmiotom obsługującym obieg gotówki ścisłe standardy dotyczące ich sprawdzania i weryfikacji. Z kolei Komisja Europejska w ramach programu PERICLES zachęca do rozwijania zabezpieczeń monet euro na potrzeby potencjalnej przyszłej modernizacji istniejących nominałów. I wreszcie – dążymy do tego, żeby banknoty euro miały wzór, z którym Europejczycy mogą się utożsamiać.
Dbamy, żeby banknoty były bezpieczne i zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju
W trosce o bezpieczeństwo użytkowników analizujemy potencjalny wpływ produkcji i obiegu banknotów euro na zdrowie ludności oraz prowadzimy badania i testy naukowe w tym zakresie. Obserwujemy także ślad ekologiczny banknotów, szukając możliwości zmniejszenia ich oddziaływania na środowisko przez włączanie nowych produktów i procesów. Chodzi o to, żeby zarówno same banknoty, jak i procesy związane z ich produkcją były w maksymalnym stopniu zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju i nieszkodliwe dla środowiska.