Banknoty poplamione tuszem
Czy zetknęliście się kiedyś z banknotem pokrytym farbą lub tuszem?
Jeśli ktoś próbuje nam wręczyć banknot podobny do tych, które przedstawiono poniżej, nie należy go przyjmować – prawdopodobnie jest kradziony.
Banknoty poplamione tuszem
Plamy na tych banknotach spowodował środek barwiący z urządzeń antykradzieżowych, tzw. inteligentnych systemów neutralizacji banknotów. Takie urządzenie aktywuje się, kiedy przestępca otwiera zabezpieczony pojemnik na banknoty, na przykład kasetę bankomatu lub sejf w bankowozie. Sprawia, że banknoty stają się niezdatne do użycia, a zatem – bezwartościowe. Dzięki takim zabezpieczeniom spada ryzyko, że placówki detaliczne, banki i inne podmioty obsługujące obieg gotówki padną ofiarą przestępstwa.
Sklejone banknoty
Barwienie jest jedną z najczęstszych metod uszkadzania skradzionych banknotów, ale używa się także innych środków. Można np. zastosować klej, który scali wszystkie banknoty w kasecie bankomatu w zbitą bryłę. Próba oddzielenia pojedynczego banknotu skończy się podarciem go na drobne kawałki.
Jak poznać, że zaplamiony banknot pochodzi z kradzieży?
W przypadku banknotów zabarwionych przez urządzenie antykradzieżowe tusz wsiąka w papier i zostawia plamy, których kolor jest zwykle intensywniejszy przy brzegach banknotu. Środki barwiące najczęściej stosowane w takich urządzeniach mają jaskrawe kolory: fioletowy, zielony, niebieski lub czerwony, albo są czarne. Tusz zwykle przesiąka od krawędzi ku środkowi i zostawia charakterystyczny wzór. Kiedy przestępcy próbują wywabić plamy, środki chemiczne mogą spowodować przebarwienie banknotu. W rezultacie zmienia się jego oryginalna barwa, a niektóre zabezpieczenia ulegają uszkodzeniu lub w ogóle znikają.
Czy to znaczy, że wszystkie zabarwione banknoty pochodzą z kradzieży?
Nie. Jeśli banknot jest jedynie lekko zaplamiony lub ma kilka małych plamek, a jego krawędzie pozostały nienaruszone, to zabarwienie prawdopodobnie powstało przypadkiem, na przykład spowodował je cieknący długopis.
Poplamione banknoty, których zabarwienie nie zostało spowodowane przez system antykradzieżowy
Poniższe banknoty najprawdopodobniej nie pochodzą z kradzieży i można je przyjąć:
Jak się zachować, gdy ktoś próbuje nam wręczyć poplamiony banknot, który jest w oczywisty sposób zabarwiony przez urządzenie antykradzieżowe?
- Odmówić jego przyjęcia i poprosić o inny. Nie ma pewności, czy osoba wręczająca ten banknot weszła w jego posiadanie w sposób zgodny z prawem.
- Nie przyjmować banknotów wybielonych i odbarwionych, gdyż były one prawdopodobnie chlorowane lub prane przez przestępców w celu wywabienia plam pochodzących z urządzenia antykradzieżowego.
- Przyjęte zabarwione banknoty zwrócić do swojego banku lub krajowego banku centralnego i podać okoliczności ich otrzymania. Krajowy bank centralny sprawdzi, czy plamy spowodowało urządzenie antykradzieżowe, i może przekazać banknot policji, dla której będzie on stanowić dowód przeciw przestępcom.
- Jeśli badanie wykaże, że banknot euro został zabarwiony przez urządzenie antykradzieżowe, możemy nie dostać zwrotu pieniędzy. Krajowe banki centralne wymieniają takie banknoty jedynie na wniosek ich pierwotnego posiadacza będącego ofiarą przestępstwa, w którego wyniku powstało zabarwienie.
- Jeśli badanie wykaże, że zabarwienie nie zostało spowodowane przez urządzenie antykradzieżowe i banknot został poplamiony przypadkowo, otrzymamy nowy banknot lub zwrot pieniędzy na konto.
Więcej informacji o wymianie uszkodzonych banknotów euro można znaleźć w art. 3 decyzji Europejskiego Banku Centralnego z dnia 19 kwietnia 2013 r. w sprawie wymiany uszkodzonych banknotów euro.