Εισαγωγική δήλωση στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου

Mario Draghi, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Vítor Constâncio, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ,
Φρανκφούρτη, 8 Δεκεμβρίου 2016

Κυρίες και κύριοι, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Θα σας ενημερώσουμε τώρα για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου, στην οποία συμμετείχε και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Dombrovskis.

Με βάση την οικονομική και νομισματική ανάλυση που διενεργούμε τακτικά, προβήκαμε σήμερα σε μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των προοπτικών για την οικονομία και τον πληθωρισμό καθώς και της κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής μας. Ως αποτέλεσμα, το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε τις ακόλουθες αποφάσεις στο πλαίσιο της επιδίωξης του στόχου που έχει θέσει για τη σταθερότητα των τιμών.

Όσον αφορά τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, θα συνεχίσουμε να διενεργούμε μηνιαίες αγορές ύψους 80 δισεκ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (asset purchase programme - APP) μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2017. Από τον Απρίλιο του 2017 προβλέπεται ότι το ύψος των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων θα διαμορφωθεί σε 60 δισεκ. ευρώ μηνιαίως μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου του 2017 ή και αργότερα, εφόσον χρειαστεί, και πάντως έως ότου το Διοικητικό Συμβούλιο διαπιστώσει μια διαρκή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού η οποία να είναι συμβατή με την επιδίωξή του για τον πληθωρισμό. Εάν, στο μεταξύ, οι προοπτικές καταστούν λιγότερο ευνοϊκές ή οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες παύσουν να υποστηρίζουν την περαιτέρω πρόοδο προς μια διαρκή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού, το Διοικητικό Συμβούλιο προτίθεται να αυξήσει το μέγεθος και/ή τη διάρκεια του προγράμματος. Οι καθαρές αγορές θα πραγματοποιούνται παράλληλα με την επανεπένδυση ποσών από την εξόφληση τίτλων που έχουν αποκτηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχής ομαλή εφαρμογή των αγορών περιουσιακών στοιχείων από το Ευρωσύστημα, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να τροποποιήσει, από τον Ιανουάριο του 2017, τις παραμέτρους του προγράμματος APP ως ακολούθως. Πρώτον, το φάσμα των διαρκειών του προγράμματος αγοράς τίτλων του δημόσιου τομέα θα διευρυνθεί με τη μείωση της ελάχιστης εναπομένουσας διάρκειας για τους αποδεκτούς τίτλους από δύο έτη σε ένα έτος. Δεύτερον, οι αγορές τίτλων στο πλαίσιο του προγράμματος APP με απόδοση ως τη λήξη χαμηλότερη από το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ θα είναι επιτρεπτές στον βαθμό του αναγκαίου.

Τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ διατηρήθηκαν αμετάβλητα και συνεχίζουμε να αναμένουμε ότι θα παραμείνουν στα σημερινά ή σε χαμηλότερα επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο και πολύ πέραν του χρονικού ορίζοντα των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων που διενεργούμε. 

Η σημερινή επέκταση του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων διαμορφώθηκε κατά τρόπο ώστε να διατηρείται ο διευκολυντικός, σε πολύ σημαντικό βαθμό, χαρακτήρας της νομισματικής πολιτικής μας, ο οποίος είναι απαραίτητος προκειμένου να διασφαλίζεται η διαρκής προσαρμογή του πληθωρισμού προς επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα. Σε συνδυασμό με τον μεγάλο όγκο των παλαιότερων αγορών και των προσεχών επανεπενδύσεων, διασφαλίζει ότι οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες στη ζώνη του ευρώ θα παραμείνουν πολύ ευνοϊκές, γεγονός που εξακολουθεί να έχει καίρια σημασία για την επίτευξη του στόχου μας. Πιο συγκεκριμένα, η επέκταση των αγορών μας σε πιο μακρόχρονο ορίζοντα καθιστά δυνατή μια πιο διαρκή παρουσία στην αγορά και επομένως μια πιο διαρκή μετάδοση των μέτρων που λαμβάνουμε για την τόνωση της οικονομίας. Αυτή η νέα διαμόρφωση του προγράμματος αντανακλά τη μέτρια αλλά σταθερή ανάκαμψη της οικονομίας της ζώνης του ευρώ και τις υποκείμενες πληθωριστικές πιέσεις που εξακολουθούν να είναι συγκρατημένες. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα παρακολουθήσει προσεκτικά την εξέλιξη των προοπτικών για τη σταθερότητα των τιμών και, αν το κρίνει αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου του, θα αναλάβει δράση χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της αποστολής του.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ επιταχύνθηκε κατά 0,3% (σε τριμηνιαία βάση) το γ΄ τρίμηνο του 2016, έπειτα από παρόμοια πορεία το β΄ τρίμηνο. Τα εισερχόμενα στοιχεία, και ιδίως τα αποτελέσματα ερευνών, υποδεικνύουν συνέχιση της αναπτυξιακής τάσης το δ΄ τρίμηνο του 2016. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, αναμένουμε ότι η οικονομική επέκταση θα συνεχιστεί με μέτριο αλλά σταθερό ρυθμό. Η μετακύλιση των μέτρων νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει προς την πραγματική οικονομία στηρίζει την εγχώρια ζήτηση και έχει διευκολύνει την απομόχλευση. Η βελτίωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και οι πολύ ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης συνεχίζουν να προάγουν την ανάκαμψη των επενδύσεων. Επιπλέον, τα συνεχιζόμενα οφέλη από την απασχόληση, τα οποία ενισχύονται επίσης από προηγούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, παρέχουν στήριξη στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και στην ιδιωτική κατανάλωση. Ταυτόχρονα υπάρχουν ενδείξεις κάπως ισχυρότερης παγκόσμιας ανάκαμψης. Ωστόσο, η οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά από τον βραδύ ρυθμό υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τις εναπομένουσες προσαρμογές των ισολογισμών σε ορισμένους τομείς.

Αυτή η αξιολόγηση αντανακλάται σε γενικές γραμμές στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τη ζώνη του ευρώ του Δεκεμβρίου 2016, σύμφωνα με τις οποίες το ετήσιο πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,7% το 2016 και το 2017 και κατά 1,6% το 2018 και το 2019. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου 2016, οι προοπτικές για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες. Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ εξακολουθούν να είναι κατά κύριο λόγο καθοδικοί.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) της ζώνης του ευρώ αυξήθηκε σε 0,6% τον Νοέμβριο του 2016, έναντι 0,5% τον Οκτώβριο και 0,4% τον Σεπτέμβριο. Αυτό αντανακλά σε μεγάλο βαθμό μια άνοδο του ετήσιου πληθωρισμού της ενέργειας, ενώ δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις πειστικής ανοδικής τάσης του βασικού πληθωρισμού. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, με βάση τις ισχύουσες τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου, οι ρυθμοί του μετρούμενου πληθωρισμού είναι πιθανόν να ανακάμψουν σημαντικά περαιτέρω κατά την αλλαγή του έτους, κυρίως λόγω των επιδράσεων της βάσης σύγκρισης στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής των τιμών της ενέργειας. Υποβοηθούμενοι από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, από την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη και την αντίστοιχη σταδιακή υποχώρηση του βαθμού υποαπασχόλησης των πόρων στην οικονομία, οι ρυθμοί πληθωρισμού αναμένεται να σημειώσουν περαιτέρω άνοδο το 2018 και το 2019.

Η γενικότερη αυτή πορεία αντανακλάται επίσης στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τη ζώνη του ευρώ του Δεκεμβρίου 2016, σύμφωνα με τις οποίες ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) θα διαμορφωθεί σε 0,2% το 2016, 1,3% το 2017, 1,5% το 2018 και 1,7% το 2019. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου 2016, οι προοπτικές για τον μετρούμενο πληθωρισμό (βάσει του ΕνΔΤΚ) παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες.

Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, η ποσότητα χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3) μετριάστηκε τον Οκτώβριο του 2016 και ο ετήσιος ρυθμός αύξησής της επιβραδύνθηκε σε 4,4%, έναντι 5,1% τον Σεπτέμβριο. Όπως και τους προηγούμενους μήνες, η ετήσια αύξηση του Μ3 στηρίχθηκε κυρίως από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 7,9% τον Οκτώβριο, έναντι 8,4% τον Σεπτέμβριο.

Η δυναμική των δανείων συνέχισε την πορεία σταδιακής ανάκαμψης που παρατηρείται από τις αρχές του 2014. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ανήλθε σε 2,1% τον Οκτώβριο του 2016, έναντι 2,0% τον Σεπτέμβριο. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά παρέμεινε στο 1,8%. Μολονότι οι εξελίξεις στις τραπεζικές πιστώσεις εξακολουθούν να αντανακλούν τη χρονική υστέρηση της εξέλιξης των δανείων σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, καθώς επίσης και τον πιστωτικό κίνδυνο και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει από τον Ιούνιο του 2014 στηρίζουν σημαντικά τις συνθήκες δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και, συνεπώς, τις ροές χρηματοδότησης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα των σημερινών αποφάσεων νομισματικής πολιτικής προκειμένου να διατηρηθεί η πολύ σημαντική νομισματική στήριξη που είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η επάνοδος των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2%, χωρίς άσκοπη καθυστέρηση.

Η νομισματική πολιτική επικεντρώνεται στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα και η διευκολυντική της κατεύθυνση στηρίζει την οικονομική δραστηριότητα. Όπως έχει τονίσει επανειλημμένως το Διοικητικό Συμβούλιο, προκειμένου να αποκομισθούν πλήρως τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, είναι αναγκαία η πολύ πιο αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι απαραίτητο να επιταχυνθεί σημαντικά η υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ιδίως προκειμένου να μειωθεί η διαρθρωτική ανεργία και να τονωθεί ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Η προσοχή θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάληψη δράσεων για την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης επαρκών δημόσιων υποδομών, οι οποίες είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των επενδύσεων και την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Η ενίσχυση των τρεχουσών επενδυτικών πρωτοβουλιών, η πρόοδος ως προς την ένωση των κεφαλαιαγορών και η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων για την καλύτερη αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων επίσης θα συμβάλουν θετικά στην επίτευξη αυτού του στόχου. Σε ένα περιβάλλον διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, η ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα καταστήσει επίσης τη ζώνη του ευρώ πιο ανθεκτική σε παγκόσμιες διαταραχές. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει επίσης να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης διαχρονικά και σε όλες τις χώρες εξακολουθεί να αποτελεί ζωτικό παράγοντα για τη διασφάλιση της εμπιστοσύνης στο δημοσιονομικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα, είναι ουσιώδες όλες οι χώρες να εντείνουν τις προσπάθειές τους με στόχο την επίτευξη μιας ευνοϊκότερης για την ανάπτυξη σύνθεσης της δημοσιονομικής τους πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.