Εισαγωγική δήλωση στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου

Mario Draghi, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Vítor Constâncio, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ,
Φρανκφούρτη, 3 Σεπτεμβρίου 2015

Κυρίες και κύριοι, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Θα σας ενημερώσουμε τώρα για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου. Ως συνήθως, θα ξεκινήσω με τις αποφάσεις που λάβαμε.

Βασιζόμενο στην οικονομική και νομισματική ανάλυση που διενεργεί τακτικά και σύμφωνα με τις ενδείξεις που παρέχει για τη μελλοντική πορεία της νομισματικής πολιτικής, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.

Το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων εξακολουθεί να προχωρεί ομαλά. Όσον αφορά τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, έπειτα από την ανακοινωθείσα αναθεώρηση του ανώτατου ποσοστού επί της συνολικής αξίας της έκδοσης που δύναται να κατέχει το Ευρωσύστημα στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς τίτλων του δημόσιου τομέα μετά τους πρώτους έξι μήνες αγορών, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει το εν λόγω ποσοστό από το αρχικό 25% σε 33% με την επιφύλαξη της κατά περίπτωση επαλήθευσης ότι η αύξηση αυτή δεν θα είχε ως αποτέλεσμα το Ευρωσύστημα να διαθέτει μειοψηφία αρνησικυρίας, στην οποία περίπτωση το ως άνω ποσοστό θα παρέμενε στο 25%.

Η αξιολόγησή μας για τη νομισματική πολιτική στηρίχθηκε στην αναθεώρηση πρόσφατων στοιχείων, τις νέες μακροοικονομικές προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων και μια ενδιάμεση εκτίμηση των πρόσφατων διακυμάνσεων στις αγορές. Οι διαθέσιμες πληροφορίες υποδεικνύουν συνεχιζόμενη αν και κάπως ασθενέστερη οικονομική ανάκαμψη και βραδύτερη άνοδο των ρυθμών πληθωρισμού σε σύγκριση με τις προηγούμενες προσδοκίες. Πιο πρόσφατα, εκδηλώθηκαν νέοι καθοδικοί κίνδυνοι σε σχέση με τις προοπτικές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Ωστόσο, λόγω απότομων διακυμάνσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις αγορές βασικών εμπορευμάτων, το Διοικητικό Συμβούλιο έκρινε ότι είναι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα για το αν αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να έχουν διαρκή επίδραση στις προοπτικές για τις τιμές και στην επίτευξη βιώσιμης πορείας του πληθωρισμού προς τον μεσοπρόθεσμο στόχο μας ή αν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι είναι κατά κύριο λόγο προσωρινές.

Κατά συνέπεια, το Διοικητικό Συμβούλιο θα παρακολουθεί προσεκτικά όλες τις σχετικές εισερχόμενες πληροφορίες. Τονίζει τη βούλησή του και την ικανότητά του να αναλάβει δράση, εφόσον είναι αιτιολογημένο, χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της αποστολής του και, ιδίως, υπενθυμίζει ότι το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων παρέχει επαρκή ευελιξία ως προς το μέγεθος, τη σύνθεση και τη διάρκειά του.

Στο μεταξύ, θα συνεχίσουμε να υλοποιούμε στο ακέραιο τις μηνιαίες αγορές περιουσιακών στοιχείων ύψους 60 δισεκ. ευρώ. Οι αγορές αυτές ασκούν ευνοϊκή επίδραση στο κόστος και τη διαθεσιμότητα των πιστώσεων για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Προβλέπεται ότι οι εν λόγω αγορές θα εξακολουθήσουν να διενεργούνται μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2016 ή αργότερα, εφόσον χρειάζεται, και πάντως έως ότου διαπιστώσουμε μια διαρκή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού η οποία να είναι συμβατή με την επιδίωξή μας να διατηρούμε τους ρυθμούς πληθωρισμού κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας όσον αφορά τα διαθέσιμα στοιχεία, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Το πραγματικό ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε με ρυθμό 0,3% το β' τρίμηνο του 2015, δηλαδή κάπως χαμηλότερο από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως. Οι πιο πρόσφατοι δείκτες ερευνών υποδεικνύουν παρόμοιο σε γενικές γραμμές ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ το β' εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Συνολικά, περιμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί, αν και με κάπως βραδύτερο ρυθμό από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, αντανακλώντας ιδίως την επιβράδυνση της δραστηριότητας στις οικονομίες με αναδυόμενες αγορές, η οποία επηρεάζει αρνητικά την παγκόσμια ανάπτυξη και την εξωτερική ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να υποβοηθηθεί περαιτέρω από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει και τον ευνοϊκό αντίκτυπό τους στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, καθώς και από την πρόοδο της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, η μείωση των τιμών του πετρελαίου αναμένεται να στηρίξει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την κερδοφορία των επιχειρήσεων και, κατ' επέκταση, την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις. Ωστόσο, η οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ είναι πιθανόν να συνεχίσει να επηρεάζεται αρνητικά από τις αναγκαίες προσαρμογές των ισολογισμών σε ορισμένους τομείς και τον υποτονικό ρυθμό υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Η αξιολόγηση αυτή αντανακλάται επίσης σε γενικές γραμμές στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ του Σεπτεμβρίου 2015, σύμφωνα με τις οποίες το ετήσιο πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,4% το 2015, 1,7% το 2016 και 1,8% το 2017. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος του Ιουνίου 2015, οι προοπτικές για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω, κυρίως λόγω της χαμηλότερης εξωτερικής ζήτησης η οποία οφείλεται στην υποτονικότερη ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές.

Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ εξακολουθούν να είναι καθοδικοί, αντανακλώντας ιδίως την αυξημένη αβεβαιότητα που συνδέεται με το εξωτερικό περιβάλλον. Κυρίως, οι τρέχουσες εξελίξεις στις οικονομίες με αναδυόμενες αγορές θα μπορούσαν δυνητικά να έχουν περαιτέρω αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια ανάπτυξη μέσω του εμπορίου και επιδράσεων εμπιστοσύνης.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) της ζώνης του ευρώ ήταν 0,2% τον Αύγουστο του 2015, παρέμεινε δηλαδή αμετάβλητος σε σχέση με τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, αυτό αντανακλά την περαιτέρω υποχώρηση του πληθωρισμού των τιμών της ενέργειας, η οποία αντισταθμίζεται από τις μεγαλύτερες αυξήσεις των τιμών των ειδών διατροφής και των βιομηχανικών αγαθών. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και τις ισχύουσες τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου, οι ετήσιοι ρυθμοί πληθωρισμού (βάσει του ΕνΔΤΚ) θα παραμείνουν πολύ χαμηλοί σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) αναμένεται να αυξηθεί προς το τέλος του έτους, μεταξύ άλλων λόγω επιδράσεων της βάσης σύγκρισης που συνδέονται με την πτώση των τιμών του πετρελαίου στα τέλη του 2014. Οι ρυθμοί πληθωρισμού προβλέπεται ότι θα επιταχυνθούν περαιτέρω στη διάρκεια του 2016 και του 2017, υποβοηθούμενοι από την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη, τη μετακύλιση των προηγούμενων μειώσεων της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ και την υπόθεση για κάπως υψηλότερες τιμές του πετρελαίου τα προσεχή έτη, όπως αντανακλάται επί του παρόντος στις αγορές συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου. Ωστόσο, επί του παρόντος αυτή η άνοδος των ετήσιων ρυθμών πληθωρισμού αναμένεται να υλοποιηθεί με ρυθμό κάπως βραδύτερο από ό,τι αναμενόταν μέχρι στιγμής.

Η αξιολόγηση αυτή αντανακλάται επίσης σε γενικές γραμμές στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ του Σεπτεμβρίου 2015, σύμφωνα με τις οποίες ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) θα διαμορφωθεί σε 0,1% το 2015, 1,1% το 2016 και 1,7% το 2017. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος του Ιουνίου 2015, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό (βάσει του ΕνΔΤΚ) έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω, σε μεγάλο βαθμό λόγω των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου. Αν ληφθούν υπόψη οι πιο πρόσφατες εξελίξεις στις τιμές του πετρελαίου και οι πρόσφατες συναλλαγματικές ισοτιμίες, υφίστανται καθοδικοί κίνδυνοι σε σχέση με τις προβολές των εμπειρογνωμόνων για τον πληθωρισμό που δημοσιεύθηκαν τον Σεπτέμβριο.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τους κινδύνους που περιβάλλουν τις προοπτικές για την εξέλιξη των τιμών μεσοπρόθεσμα. Θα επικεντρωθούμε ιδίως στη μετακύλιση των μέτρων νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει στην οικονομία, καθώς και στις παγκόσμιες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές εξελίξεις και στις εξελίξεις στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων και στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν την έντονη αύξηση της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3). Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του Μ3 ήταν 5,3% τον Ιούλιο του 2015, έναντι 4,9% τον Ιούνιο. Η ετήσια αύξηση του Μ3 εξακολουθεί να στηρίζεται ολοένα περισσότερο από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 12,1% τον Ιούλιο, έναντι 11,7% τον Ιούνιο.

Η δυναμική των δανείων συνέχισε να βελτιώνεται. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 0,9% τον Ιούλιο, έναντι 0,2% τον Ιούνιο, εξακολουθώντας να ανακάμπτει σταδιακά από τις αρχές του 2014. Παρά τις βελτιώσεις αυτές, η δυναμική των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παραμένει υποτονική και εξακολουθεί να αντανακλά τη χρονική υστέρηση που παρουσιάζουν οι εξελίξεις στα δάνεια σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, καθώς και τον πιστωτικό κίνδυνο, παράγοντες στην πλευρά της προσφοράς πιστώσεων και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 1,9% τον Ιούλιο του 2015, έναντι 1,7% τον Ιούνιο. Συνολικά, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε θέσει σε εφαρμογή από τον Ιούνιο του 2014 σαφώς στηρίζουν βελτιώσεις τόσο του κόστους δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά όσο και των ροών χρηματοδότησης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση καταδεικνύει την ανάγκη να εφαρμοστούν σθεναρά οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τη νομισματική πολιτική και να παρακολουθούνται προσεκτικά όλα τα σχετικά εισερχόμενα στοιχεία όσον αφορά την επίδρασή τους στις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τη σταθερότητα των τιμών.

Η νομισματική πολιτική έχει ως επίκεντρο τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα και η διευκολυντική της κατεύθυνση συμβάλλει στη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, προκειμένου να αποκομισθούν όλα τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, είναι αναγκαία η αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής. Δεδομένου ότι η διαρθρωτική ανεργία εξακολουθεί να είναι σε υψηλά επίπεδα και ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ είναι χαμηλός, η εν εξελίξει κυκλική ανάκαμψη θα πρέπει να στηριχθεί από αποτελεσματικές διαρθρωτικές πολιτικές. Η υλοποίηση περαιτέρω μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και εργασίας και ιδίως η ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων επαρκών δημόσιων υποδομών, είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων, την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση αυτών των μεταρρυθμίσεων, σε ένα περιβάλλον διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, όχι μόνο θα οδηγήσει σε υψηλότερη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αλλά ταυτόχρονα θα αυξήσει τις προσδοκίες για μόνιμη άνοδο των εισοδημάτων και θα επισπεύσει τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων, καθιστώντας έτσι τη ζώνη του ευρώ πιο ανθεκτική σε παγκόσμιες διαταραχές. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο δημοσιονομικό μας πλαίσιο.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.