Επιλογές αναζήτησης
Η ΕΚΤ Ενημέρωση Επεξηγήσεις Έρευνα & Εκδόσεις Στατιστικές Νομισματική πολιτική Το ευρώ Πληρωμές & Αγορές Θέσεις εργασίας
Προτάσεις
Εμφάνιση κατά
Frank Elderson
Member of the ECB's Executive Board
Isabel Schnabel
Member of the ECB's Executive Board
  • ΤΟ ΙΣΤΟΛΌΓΙΟ ΤΗΣ ΕΚΤ

Καταλύτης για ένα πιο οικολογικό χρηματοπιστωτικό σύστημα

8 Ιουλίου 2022

Των Frank Elderson και Isabel Schnabel

Η ΕΚΤ αναλαμβάνει δράση με σκοπό να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα στο χαρτοφυλάκιό της και να ενθαρρύνει τις τράπεζες να διαχειρίζονται καλύτερα τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους. Εντός του πλαισίου της εντολής μας, ενσωματώνουμε παραμέτρους σχετικές με την κλιματική αλλαγή στη νομισματική μας πολιτική και την τραπεζική μας εποπτεία.

Η κλιματική αλλαγή έχει σημασία για τις κεντρικές τράπεζες. Δεν αποτελεί μόνο μια υπαρξιακή απειλή για τον πολιτισμό, αλλά συνεπάγεται και σοβαρούς κινδύνους για την οικονομία. Οι πλημμύρες, οι καταιγίδες και οι πυρκαγιές εκδηλώνονται ολοένα συχνότερα. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούν φθορές στις υποδομές, καταστρέφουν τις καλλιέργειες και οδηγούν σε άνοδο των τιμών.

Για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Αυτό θα απαιτήσει τεράστιες επενδύσεις και καινοτομία και θα επηρεάσει τον πληθωρισμό κατά τη φάση της μετάβασης. Επίσης αχρηστεύει ένα μέρος των κεφαλαιακών αποθεμάτων και δημιουργεί χρηματοοικονομικούς κινδύνους.

Η ΕΚΤ δεν μπορεί να αγνοήσει την κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει άμεσα τη σταθερότητα των τιμών. Ως εκ τούτου, βρίσκεται στον πυρήνα της πρωταρχικής εντολής της ΕΚΤ. Δημιουργεί χρηματοοικονομικούς κινδύνους, οι οποίοι επηρεάζουν τόσο τον τρόπο με τον οποίο η ΕΚΤ διαχειρίζεται τους κινδύνους σε σχέση με τις δικές της πράξεις όσο και την τραπεζική εποπτεία. Καθώς η κλιματική αλλαγή αποτελεί προτεραιότητα για τους Ευρωπαίους νομοθέτες, η ΕΚΤ την λαμβάνει υπόψη, σύμφωνα με τον στόχο της να στηρίζει τις γενικές οικονομικές πολιτικές της ΕΕ με την επιφύλαξη της σταθερότητας των τιμών.

Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΚΤ μπορεί, εντός των ορίων της εντολής της, να λειτουργήσει ως καταλύτης για ένα πιο οικολογικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μπορεί να στηρίξει την ανάπτυξη πράσινων κεφαλαιαγορών, οι οποίες απαιτούνται για τη χρηματοδότηση της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Επιπλέον, μπορεί να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες λαμβάνουν δεόντως υπόψη τους κλιματικούς κινδύνους όταν δίνουν δάνεια.

Διάγραμμα 1

Θερμοκρασίες σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο

(διαφορά σε βαθμούς Κελσίου συγκριτικά με τα προβιομηχανικά επίπεδα)

Πηγή: Ετήσιες παγκόσμιες (ηπειρωτικές και θαλάσσιες) θερμοκρασιακές ανωμαλίες – δεδομένα παρατηρήσεων HadCRUT (σε βαθμούς Κελσίου) από το Met Office Hadley Centre.

Σημειώσεις: Οι θερμοκρασιακές ανωμαλίες παρουσιάζονται σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο από το 1850 έως το 1899. Πιο πρόσφατη παρατήρηση: 2020.

Από την ουδετερότητα ως προς τις αγορές στο ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα

Αυτή την εβδομάδα η ΕΚΤ παρουσίασε το πρώτο ορόσημο όσον αφορά την ενσωμάτωση παραμέτρων σχετικών με την κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο άσκησης της νομισματικής πολιτικής της. Ένα σημαντικό μέτρο αφορά τις αγορές στοιχείων ενεργητικού του ιδιωτικού τομέα που διενεργούμε. Το χαρτοφυλάκιο εταιρικών ομολόγων της ΕΚΤ έως τώρα διαμορφωνόταν με γνώμονα την ουδετερότητα ως προς τις αγορές και, ως εκ τούτου, αντανακλά το τρέχον ομολογιακό περιβάλλον. Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά τα ομόλογα εκδίδονται από εταιρείες που προέρχονται από τομείς υψηλής εντάσεως άνθρακα. Αυτό έχει οδηγήσει σε μια μεροληψία ως προς τον άνθρακα στο χαρτοφυλάκιό μας και στη συσσώρευση κλιματικών κινδύνων στον ισολογισμό μας. Για τη μείωση αυτών των κινδύνων θα αρχίσουμε να κατευθύνουμε τις επανεπενδύσεις ποσών από εξοφλήσεις εταιρικών ομολόγων – περίπου 30 δισεκ. ευρώ ετησίως – προς ομόλογα που εκδίδονται από εταιρείες με καλύτερες κλιματικές επιδόσεις. Με αυτόν τον τρόπο τα εταιρικά ομόλογα που διακρατούμε σταδιακά θα τεθούν σε μια πορεία που ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα.

Επιπλέον, θα περιορίσουμε το μερίδιο των τίτλων που εκδίδονται από εταιρείες υψηλής εντάσεως άνθρακα, τους οποίους οι τράπεζες μπορούν να παρέχουν ως εξασφάλιση όταν δανείζονται από εμάς. Στο μέλλον θα περιορίσουμε τις εξασφαλίσεις που δεχόμαστε σε εταιρείες και οφειλέτες που συμμορφώνονται με τα πρότυπα της ΕΕ για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας.

Τα μέτρα αυτά έχουν διπλό αποτέλεσμα: πρώτον, μειώνουν τους δικούς μας χρηματοοικονομικούς κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα και, δεύτερον, ενθαρρύνουν τους εκδότες ομολόγων να βελτιώσουν τα στοιχεία που δημοσιοποιούν και να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα. Αυτό θα συμβάλει τελικά στο να κατευθύνουμε το κεφάλαιο προς τη στήριξη της μετάβασης στην πράσινη οικονομία.

Αξιολόγηση της ανθεκτικότητας των τραπεζών σε ακραίες καταστάσεις σε σχέση με την κλιματική αλλαγή

Η κλιματική αλλαγή διαδραματίζει βασικό ρόλο και στις εποπτικές μας δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να εξετάζουμε πολύ πιο στενά τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις τράπεζες που βρίσκονται υπό την εποπτεία μας. Από το 2020 που διευκρινίσαμε τις εποπτικές προσδοκίες μας καλούμε τις τράπεζες να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους και δημοσιοποιούν σχετικά στοιχεία.

Τα μισά έσοδα των τραπεζών προέρχονται από εταιρείες με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό μπορεί να είναι κερδοφόρο σήμερα, αλλά δεν θα ισχύει το ίδιο και στο μέλλον.

Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών, ολοκληρώσαμε μια πρωτοποριακή άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων σε σχέση με το κλίμα από κάτω προς τα πάνω. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τρεις στις πέντε τράπεζες εξακολουθούν να μην διαθέτουν πλαίσιο ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων σε σχέση με το κλίμα. Μόνο μία στις πέντε τράπεζες λαμβάνει υπόψη τους κλιματικούς κινδύνους όταν χορηγεί δάνεια. Επιπλέον, οι περισσότερες τράπεζες βασίζονται σε προσεγγιστικά δεδομένα για τον ποσοτικό προσδιορισμό των εκπομπών των πελατών τους. Συνολικά, τα μισά έσοδα των τραπεζών επί του παρόντος προέρχονται από εταιρείες με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό μπορεί να είναι κερδοφόρο σήμερα, αλλά δεν θα ισχύει το ίδιο και στο μέλλον. Δεν θα πάψουμε λοιπόν να υπενθυμίζουμε στις τράπεζες ότι πρέπει να αναλάβουν αποφασιστική δράση για να αντιμετωπίσουν τις ανεπάρκειες και να προετοιμαστούν για μια έγκαιρη μετάβαση σε μια οικονομία ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα, σε στενή συνεργασία με τους πελάτες τους.

Προς ένα πιο οικολογικό χρηματοπιστωτικό σύστημα

Όλοι όσοι συμμετέχουν στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα πρέπει να προετοιμαστούν για την μετάβαση προς την πράσινη οικονομία και να αντιμετωπίσουν τους σχετικούς κινδύνους. Η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων σε σχέση με τους κλιματικούς κινδύνους αποδεικνύει, για μία ακόμη φορά, ότι οι τράπεζες πρέπει να αναλάβουν επειγόντως γενναία μέτρα για την καλύτερη διαχείριση των κινδύνων που πηγάζουν από την κλιματική αλλαγή. Οι ενέργειές μας από την πλευρά της νομισματικής πολιτικής όχι μόνο θα μειώσουν τα δικά μας ανοίγματα σε αυτούς τους κινδύνους, αλλά θα ενθαρρύνουν και τις εταιρείες και τις τράπεζες να είναι πιο διαφανείς σχετικά με τις εκπομπές άνθρακα – και τελικά να τις μειώσουν.

Αυτές οι προσπάθειες θα καταστήσουν το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα πιο ανθεκτικό στις κλιματικές και περιβαλλοντικές κρίσεις και θα το προετοιμάσουν καλύτερα για τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά. Βρισκόμαστε στην αρχή ενός μεγάλου ταξιδιού. Αν και οι ενέργειες της ΕΚΤ δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη φιλόδοξη και αποφασιστική δράση των κυβερνήσεων και των κοινοβουλίων, εντός του πλαισίου της εντολής μας έχουμε καθήκον να αναλάβουμε τις ενέργειες που μας αναλογούν. Και αυτό ακριβώς θα κάνουμε.

Το παρόν δημοσιεύθηκε ως άρθρο γνώμης σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά σε όλη την Ευρώπη: