Εισαγωγική δήλωση στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου
Mario Draghi, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Vítor Constâncio, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ,
Φρανκφούρτη, 21 Ιανουαρίου 2016
Κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου πρώτα από όλα να σας ευχηθώ καλή χρονιά. Ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Θα σας ενημερώσουμε τώρα για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου, στην οποία συμμετείχε επίσης ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Dombrovskis.
Με βάση την οικονομική και νομισματική ανάλυση που διενεργούμε τακτικά, και έπειτα από τη διαμόρφωση των μέτρων νομισματικής πολιτικής που λάβαμε τον προηγούμενο μήνα, αποφασίσαμε να διατηρήσουμε αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και αναμένουμε ότι θα παραμείνουν στα σημερινά ή σε χαμηλότερα επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Όσον αφορά τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, οι αγορές περιουσιακών στοιχείων προχωρούν ομαλά και εξακολουθούν να ασκούν ευνοϊκή επίδραση στο κόστος και τη διαθεσιμότητα πιστώσεων για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Με βάση τις ενδείξεις που ήταν διαθέσιμες στις αρχές του 2016, είναι σαφές ότι τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε θεσπίσει από τα μέσα του 2014 και μετά αποδίδουν. Ως αποτέλεσμα, οι εξελίξεις στην πραγματική οικονομία, η παροχή πιστώσεων και οι συνθήκες χρηματοδότησης έχουν βελτιωθεί και έχουν ενδυναμώσει την ανθεκτικότητα της ζώνης του ευρώ έναντι των πρόσφατων παγκόσμιων οικονομικών διαταραχών. Οι αποφάσεις που λάβαμε στις αρχές Δεκεμβρίου αφενός για παράταση μέχρι τουλάχιστον το τέλος Μαρτίου του 2017 των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων ύψους 60 δισεκ. ευρώ που διενεργούμε μηνιαίως και αφετέρου για επανεπένδυση των ποσών από την εξόφληση τίτλων για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο ήταν απολύτως ενδεδειγμένες. Αυτές θα έχουν ως αποτέλεσμα σημαντική πρόσθετη στήριξη ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα και θα ενισχύσουν τις ενδείξεις που παρέχουμε για τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων.
Ωστόσο, στο ξεκίνημα του νέου έτους, οι καθοδικοί κίνδυνοι σημείωσαν εκ νέου άνοδο σε ένα περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης των αναδυόμενων οικονομιών της αγοράς, μεταβλητότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις αγορές βασικών εμπορευμάτων, καθώς και γεωπολιτικών κινδύνων. Σε αυτό το περιβάλλον, η δυναμική του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ εξακολουθεί επίσης να είναι υποτονικότερη από ό,τι αναμενόταν. Θα είναι απαραίτητο, επομένως, να εξετάσουμε και πιθανώς να αναθεωρήσουμε την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μας κατά την επόμενη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου στις αρχές Μαρτίου, όταν καταστούν διαθέσιμες οι νέες μακροοικονομικές προβολές εμπειρογνωμόνων οι οποίες θα καλύπτουν και το 2018. Εν τω μεταξύ, θα πραγματοποιηθούν εργασίες για να διασφαλιστεί ότι υφίστανται όλες οι τεχνικές προϋποθέσεις προκειμένου το πλήρες φάσμα των επιλογών πολιτικής να είναι διαθέσιμο προς εφαρμογή, εφόσον χρειαστεί.
Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ επιβεβαιώθηκε σε 0,3%, σε τριμηνιαία βάση, το γ΄ τρίμηνο του 2015, στηριζόμενος κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση, ενώ επηρεάζεται δυσμενώς από την αρνητική συμβολή των καθαρών εξαγωγών. Οι πιο πρόσφατοι δείκτες ερευνών, που ήταν διαθέσιμοι έως τον Δεκέμβριο, υποδεικνύουν συνεχιζόμενη δυναμική αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ το δ΄ τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, αναμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να υποβοηθηθεί περαιτέρω από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει και τον ευνοϊκό αντίκτυπό τους στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, καθώς και από την προηγούμενη πρόοδο της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, η νέα πτώση των τιμών του πετρελαίου αναμένεται να στηρίξει περαιτέρω το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την κερδοφορία των επιχειρήσεων και, κατ' επέκταση, την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις. Επιπροσθέτως, η κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ γίνεται ελαφρώς επεκτατική, αντανακλώντας ιδίως τη λήψη μέτρων για τη στήριξη των προσφύγων. Ωστόσο, η οικονομική ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από τις υποτονικές προοπτικές για την ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές, από τις ευμετάβλητες χρηματοπιστωτικές αγορές και από τις αναγκαίες προσαρμογές των ισολογισμών σε ορισμένους τομείς και τον υποτονικό ρυθμό υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ παραμένουν καθοδικοί και αφορούν ιδίως την αυξημένη αβεβαιότητα σχετικά με τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, καθώς και ευρύτερους γεωπολιτικούς κινδύνους. Οι κίνδυνοι αυτοί θα μπορούσαν δυνητικά να επηρεάσουν αρνητικά την παγκόσμια ανάπτυξη και την εξωτερική ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ, καθώς και την εμπιστοσύνη γενικότερα.
Ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) της ζώνης του ευρώ ήταν 0,2% τον Δεκέμβριο του 2015, έναντι 0,1% τον Νοέμβριο. Το επίπεδο του Δεκεμβρίου ήταν χαμηλότερο από ό,τι αναμενόταν, αντανακλώντας κυρίως τη νέα απότομη πτώση των τιμών του πετρελαίου, καθώς και τον χαμηλότερο πληθωρισμό των τιμών των ειδών διατροφής και των τιμών των υπηρεσιών. Με βάση τις ισχύουσες τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου, οι οποίες είναι πολύ χαμηλότερες του επιπέδου που παρατηρήθηκε πριν από μερικές εβδομάδες, η αναμενόμενη πορεία εξέλιξης του ετήσιου πληθωρισμού (βάσει του ΕνΔΤΚ) το 2016 είναι πλέον σημαντικά πιο καθοδική σε σύγκριση με τις προοπτικές στις αρχές Δεκεμβρίου. Οι ρυθμοί πληθωρισμού αναμένεται επί του παρόντος να παραμείνουν σε πολύ χαμηλά ή αρνητικά επίπεδα τους προσεχείς μήνες και να ανακάμψουν αργότερα μόνο το 2016. Στη συνέχεια, υποστηριζόμενοι από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει και την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη, οι ρυθμοί πληθωρισμού θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ανακάμπτουν, αλλά οι κίνδυνοι εμφάνισης δευτερογενών επιδράσεων θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά. Μια πιο διεξοδική εικόνα του αντίκτυπου των τιμών του πετρελαίου και άλλων εξωτερικών και εγχώριων παραγόντων στις προοπτικές για τον πληθωρισμό (βάσει του ΕνΔΤΚ) θα καταστεί διαθέσιμη στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ τον Μάρτιο του 2016, οι οποίες θα καλύπτουν και το 2018.
Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ισχυρή αύξηση της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3), καθώς ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του Μ3 διαμορφώθηκε σε 5,1% τον Νοέμβριο του 2015 από 5,3% τον Οκτώβριο. Η ετήσια αύξηση του Μ3 εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 11,2% τον Νοέμβριο, έναντι 11,8% τον Οκτώβριο.
Η δυναμική των δανείων συνέχισε την πορεία σταδιακής ανάκαμψης που παρατηρείται από τις αρχές του 2014. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (διορθωμένος ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 0,9% τον Νοέμβριο του 2015, από 0,6% τον Οκτώβριο. Οι εξελίξεις στα δάνεια προς τις επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντανακλούν τη χρονική υστέρηση της εξέλιξης των δανείων σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, καθώς επίσης και τον πιστωτικό κίνδυνο και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τα νοικοκυριά (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 1,4% τον Νοέμβριο, έναντι 1,2% τον Οκτώβριο.
Η έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ για το δ΄ τρίμηνο του 2015 υποδεικνύει περαιτέρω βελτιώσεις στη ζήτηση τραπεζικών δανείων, η οποία υποβοηθείται από το χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων, τις ανάγκες χρηματοδότησης για επενδυτικούς σκοπούς και τις προοπτικές για την αγορά κατοικιών. Τα πιστοδοτικά κριτήρια για τη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις χαλάρωσαν περαιτέρω, κυρίως λόγω των αυξανόμενων ανταγωνιστικών πιέσεων στη λιανική τραπεζική, ενώ επανήλθαν σε καθαρή χαλάρωση όσον αφορά τη χορήγηση δανείων προς τα νοικοκυριά για αγορά κατοικίας. Συνολικά, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε θέσει σε εφαρμογή από τον Ιούνιο του 2014 έχουν σαφώς βελτιώσει τις συνθήκες δανεισμού τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά, καθώς και τις ροές χρηματοδότησης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.
Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση επιβεβαίωσε την αποτελεσματικότητα των μέτρων νομισματικής πολιτικής που έχουμε θεσπίσει και την ανάγκη να εξετάσουμε και πιθανώς να αναθεωρήσουμε την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μας κατά την επόμενη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου στις αρχές Μαρτίου, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η επάνοδος των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2%.
Η νομισματική πολιτική επικεντρώνεται στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα και η διευκολυντική της κατεύθυνση στηρίζει την οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, προκειμένου να αποκομισθούν πλήρως τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, είναι αναγκαία η αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής. Δεδομένου ότι η διαρθρωτική ανεργία εξακολουθεί να είναι υψηλή και ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ είναι χαμηλός, η εν εξελίξει κυκλική ανάκαμψη θα πρέπει να στηριχθεί από αποτελεσματικές διαρθρωτικές πολιτικές. Πιο συγκεκριμένα, η ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης επαρκών δημόσιων υποδομών, είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων, την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σε ένα περιβάλλον διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, όχι μόνο θα οδηγήσει σε υψηλότερη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αλλά και θα αυξήσει τις προσδοκίες για μόνιμη άνοδο των εισοδημάτων και θα επισπεύσει τις ευεργετικές επιδράσεις των μεταρρυθμίσεων, καθιστώντας έτσι τη ζώνη του ευρώ πιο ανθεκτική σε παγκόσμιες διαταραχές. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί ζωτικό παράγοντα για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης στο δημοσιονομικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα, όλες οι χώρες θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε η σύνθεση της δημοσιονομικής τους πολιτικής να είναι πιο ευνοϊκή για την ανάπτυξη.
Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.
Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας
- Sonnemannstrasse 20
- 60314 Frankfurt am Main, Germany
- +49 69 1344 7455
- media@ecb.europa.eu
Η αναπαραγωγή επιτρέπεται εφόσον γίνεται αναφορά στην πηγή.
Εκπρόσωποι Τύπου