Τι είναι το χρήμα;
24 Νοεμβρίου 2015 (τελευταία ενημέρωση: 19 Ιουνίου 2024)
Χρησιμοποιείτε τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ και πιθανώς έχετε κι έναν τραπεζικό λογαριασμό. Τι είναι όμως το χρήμα; Πώς δημιουργείται και ποιος είναι ο ρόλος που διαδραματίζουν οι κεντρικές τράπεζες όπως η ΕΚΤ;
Πόσα γνωρίζετε σχετικά με το νόμισμά σας;
Το χρήμα έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου
Τα πρώτα νομίσματα αποτελούσαν συνήθως εμπορευματικό χρήμα – ήταν φτιαγμένα από κάτι πολύτιμο, όπως ο χρυσός. Αργότερα, το χρήμα είχε τη μορφή χαρτονομισμάτων που μπορούσαν να ανταλλαχθούν με χρυσό ή ασήμι. Οι σύγχρονες οικονομίες, όπως η ζώνη του ευρώ, χρησιμοποιούν το υποχρεωτικό νόμισμα, το οποίο δεν είναι συνδεδεμένο με κάποιο εμπόρευμα.
Το ευρώ ως υποχρεωτικό νόμισμα
Το υποχρεωτικό νόμισμα αποκτά την ιδιότητα νόμιμου χρήματος και εκδίδεται από μια κεντρική τράπεζα. Δεν μπορεί να μετατραπεί απευθείας σε χρυσό, για παράδειγμα. Το χαρτί που χρησιμοποιείται για τα τραπεζογραμμάτια δεν έχει μεγάλη αξία, όμως είναι αποδεκτό επειδή είναι ευρείας χρήσης και οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να διατηρούν σταθερή την αξία του χρήματος.
Το χρήμα με διαφορετικές μορφές
Το ευρώ μας μπορεί να λάβει τη μορφή τραπεζογραμματίων και κερμάτων, αλλά μπορεί να υπάρχει και σε τραπεζικό λογαριασμό ως ηλεκτρονική εγγραφή ή να αποθηκεύεται σε λογαριασμό ταμιευτηρίου. Για να διασφαλίσουμε ότι το νόμισμά μας θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του μέλλοντος, εργαζόμαστε για τον σχεδιασμό των μελλοντικών τραπεζογραμματίων και την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ που θα συμπληρώσει τα μετρητά.
Τραπεζογραμμάτια
Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ παράγονται από κοινού από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ. Η ΕΚΤ είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση της ποσότητας των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία και για την επίβλεψη των δραστηριοτήτων των εθνικών κεντρικών τραπεζών.
Μάθετε περισσότερα για τα τραπεζογραμμάτια ευρώΚέρματα
Ενώ η ΕΚΤ είναι αρμόδια για την έγκριση της ποσότητας των κερμάτων ευρώ που μπορούν να εκδοθούν, οι χώρες της ζώνης του ευρώ είναι οι μόνοι νόμιμοι εκδότες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συντονίζει θέματα σχετικά με τα κέρματα.
Μάθετε περισσότερα για τα αναμνηστικά κέρματαΤα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια
Προετοιμαζόμαστε για μια νέα σειρά τραπεζογραμματίων ευρώ που θα είναι ακόμη πιο ασφαλή και βιώσιμα. Για πρώτη φορά, τα τραπεζογραμμάτια ευρώ θα αποκτήσουν επίσης ένα τελείως νέο σχέδιο.
Μάθετε περισσότερα για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια ευρώΨηφιακό ευρώ
Προετοιμαζόμαστε για την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι οι πολίτες θα έχουν άμεση πρόσβαση σε χρήμα κεντρικής τράπεζας σε ψηφιακή μορφή. Το ψηφιακό ευρώ θα δίνει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να κάνουν πληρωμές κάθε στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος της ζώνης του ευρώ – όπως τα τραπεζογραμμάτια σήμερα, αλλά ψηφιακά.
Μάθετε γιατί εξετάζουμε την έκδοση ψηφιακού ευρώΠώς δημιουργείται το χρήμα;
Για να κατανοήσουμε πώς δημιουργείται το χρήμα, είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ δύο ειδών χρήματος.
- Το χρήμα κεντρικής τράπεζας υποστηρίζεται από δημόσιο οργανισμό, όπως η ΕΚΤ. Στη ζώνη του ευρώ, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες μπορούν να δημιουργήσουν τέτοιου είδους χρήμα. Είναι περισσότερο ορατό στους πολίτες με τη μορφή τραπεζογραμματίων. Μια άλλη μορφή χρήματος κεντρικής τράπεζας είναι οι καταθέσεις που τηρούν οι εμπορικές τράπεζες στην κεντρική τράπεζα – γνωστές ως αποθεματικά κεντρικής τράπεζας. Αυτά δημιουργούνται ηλεκτρονικά μέσω των πράξεων ανοικτής αγοράς που διενεργούμε.
- Το χρήμα των εμπορικών τραπεζών αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που χρησιμοποιούν οι πολίτες στην πράξη. Υποστηρίζεται και αντισταθμίζεται από τα στοιχεία ενεργητικού των εμπορικών τραπεζών. Επομένως, δημιουργείται από τις τράπεζες που επεκτείνουν τους ισολογισμούς τους. Για παράδειγμα, αν μια εμπορική τράπεζα σας χορηγήσει δάνειο για να αγοράσετε αυτοκίνητο, δημιουργεί χρήμα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Και όταν αποπληρώνετε το δάνειο, το χρήμα που δημιουργήθηκε εξαφανίζεται.
Πόσο χρήμα υπάρχει στην οικονομία;
Η ΕΚΤ ορίζει νομισματικά μεγέθη βάσει των οποίων μετρά την ποσότητα χρήματος στη ζώνη του ευρώ και αποκτά πληροφορίες για την κατάσταση της οικονομίας: από ένα στενό νομισματικό μέγεθος (Μ1) τραπεζογραμματίων, κερμάτων και τραπεζικών καταθέσεων που οι πελάτες μπορούν να αποσύρουν γρήγορα, έως ένα ευρύ νομισματικό μέγεθος (Μ3) που περιλαμβάνει επίσης πιο μακροπρόθεσμες καταθέσεις και άλλα παρόμοια στοιχεία ενεργητικού.
Έλεγξε πόσα έχεις μάθει!
Δοκιμάστε τις γνώσεις σας για το χρήμα με το διαδραστικό κουίζ μας. Έτοιμοι για αυτήν τη δοκιμασία;
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ