Opcje wyszukiwania
Podstawy Media Warto wiedzieć Badania i publikacje Statystyka Polityka pieniężna €uro Płatności i rynki Praca
Podpowiedzi
Kolejność
  • OŚWIADCZENIE WSTĘPNE

KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC
Frankfurt nad Menem, 30 kwietnia 2020

Szanowni Państwo, wspólnie z panem wiceprezesem mamy przyjemność powitać Państwa na naszej konferencji prasowej. Przedstawimy teraz wyniki dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów, na którym był także obecny wiceprzewodniczący wykonawczy Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis.

Strefa euro stoi w obliczu załamania gospodarczego o takiej skali i tempie, jakich w czasach pokoju jeszcze nie widziano. Środki wprowadzone, żeby ograniczyć rozprzestrzenianie się koronawirusa (COVID‑19), prawie całkowicie zahamowały aktywność gospodarczą we wszystkich krajach strefy euro i na całym świecie. Ankietowe wskaźniki nastrojów konsumentów i przedsiębiorstw gwałtownie spadły, co jest zapowiedzią ostrego kurczenia się gospodarki i mocnego pogorszenia sytuacji na rynku pracy. Z uwagi na dużą niepewność co do ostatecznej skali załamania wzrostu gospodarczego scenariusze opracowane przez ekspertów EBC wskazują, że w tym roku PKB strefy euro może spaść o 5–12%; zależy to przede wszystkim od tego, jak długo będą obowiązywać ograniczenia oraz jak skuteczne okażą się rozwiązania wprowadzone dla złagodzenia ich skutków ekonomicznych dla firm i pracowników. W scenariuszach przewiduje się, że w miarę stopniowego znoszenia ograniczeń aktywność gospodarcza będzie się ożywiać, chociaż tempo i skala tego ożywienia pozostają bardzo niepewne. Wskutek gwałtownego spadku cen ropy i nieco niższego poziomu wskaźnika HICP z wyłączeniem cen energii i żywności nastąpił spadek inflacji.

Zdecydowane i ukierunkowane środki polityki pieniężnej wprowadzane przez nas od początku marca zapewniły niezbędne wsparcie gospodarce strefy euro, a zwłaszcza tym sektorom, które mogą najbardziej ucierpieć wskutek kryzysu. W szczególności te środki wspierają sytuację płynnościową i pomagają utrzymać napływ kredytów do gospodarstw domowych i firm – zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – oraz zachować korzystne warunki finansowania dla wszystkich sektorów i we wszystkich jurysdykcjach.

Z zadowoleniem przyjmujemy środki zastosowane przez rządy w strefie euro i instytucje europejskie, żeby zapewnić wystarczające zasoby dla systemu opieki zdrowotnej oraz wsparcie dla firm, pracowników i gospodarstw domowych dotkniętych kryzysem. Jednocześnie potrzebne są dalsze ambitne działania, przede wszystkim w postaci wspólnych i skoordynowanych rozwiązań w zakresie polityki publicznej, żeby zapewnić ochronę przed czynnikami osłabiającymi koniunkturę i pobudzić jej ożywienie.

W obliczu obecnych zaburzeń gospodarczych i podwyższonej niepewności Rada Prezesów jest zdecydowana w dalszym ciągu wspierać gospodarstwa domowe i firmy, zgodnie ze swoim mandatem, żeby chronić średniookresową stabilność cen.

W związku z tym Rada Prezesów postanowiła dziś jeszcze bardziej złagodzić warunki naszych ukierunkowanych dłuższych operacji refinansujących (TLTRO III). W szczególności zdecydowaliśmy, że w okresie od czerwca 2020 do czerwca 2021 oprocentowanie operacji TLTRO III zostanie obniżone do 50 pkt bazowych poniżej średniej stopy podstawowych operacji refinansujących Eurosystemu za ten sam okres. Ponadto dla kontrahentów, u których kwota netto kwalifikowanych kredytów osiągnie wyznaczony próg wielkości akcji kredytowej, oprocentowanie to w okresie od czerwca 2020 do czerwca 2021 będzie teraz wynosić 50 pkt bazowych poniżej średniej stopy depozytowej za ten sam okres.

Żeby wspomóc warunki płynnościowe w strefie euro i przyczynić się do zapewnienia płynnego funkcjonowania rynków pieniężnych, postanowiliśmy także przeprowadzić nową serię nieukierunkowanych nadzwyczajnych dłuższych operacji refinansujących w czasie pandemii (PELTRO), mających stanowić skuteczny mechanizm ochrony płynności. Seria PELTRO obejmie siedem dodatkowych operacji refinansujących, które rozpoczną się w maju 2020 i będą kolejno zapadać między lipcem a wrześniem 2021, zgodnie z czasem obowiązywania naszych decyzji o złagodzeniu wymogów dotyczących zabezpieczeń. Operacje te będą prowadzone w trybie przetargu kwotowego z pełnym przydziałem po stopie o 25 pkt bazowych niższej od średniej stopy podstawowych operacji refinansujących za czas trwania danej operacji PELTRO.

Szczegółowe informacje o zmianie warunków operacji TLTRO III i nowych operacjach PELTRO zostaną podane w osobnym komunikacie prasowym dziś o godz. 15.30 CET.

Od końca marca prowadzimy skup aktywów w ramach nowego nadzwyczajnego programu zakupów w czasie pandemii (PEPP), na który przeznaczono łącznie 750 mld euro, żeby złagodzić ogólne nastawienie polityki pieniężnej i przeciwdziałać poważnym zagrożeniom, jakie pandemia koronawirusa niesie dla mechanizmu transmisji polityki pieniężnej i dla perspektyw gospodarczych strefy euro. Na przestrzeni czasu struktura tego skupu pod względem klas aktywów i jurysdykcji będzie nadal elastyczna. Będziemy prowadzić zakupy netto w ramach programu PEPP, dopóki Rada Prezesów nie uzna, że minęła już kryzysowa faza epidemii COVID-19, ale na pewno do końca bieżącego roku.

Do końca roku będą ponadto kontynuowane zakupy netto w ramach programu skupu aktywów (APP), na kwotę 20 mld euro miesięcznie, oraz zakupy w ramach dodatkowej, przejściowej puli 120 mld euro. W dalszym ciągu oczekujemy, że miesięczne zakupy netto aktywów w ramach programu APP będą prowadzone tak długo, jak długo będzie to konieczne do wzmocnienia łagodzącego oddziaływania podstawowych stóp procentowych EBC, i że zakończą się krótko przed tym, jak zaczniemy podnosić te stopy.

Zamierzamy też w dalszym ciągu reinwestować – w całości – spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu APP jeszcze przez dłuższy czas po tym, jak zaczniemy podnosić podstawowe stopy procentowe EBC, a w każdym razie tak długo, jak długo będzie to konieczne do utrzymania korzystnych warunków płynnościowych i zdecydowanie łagodnej polityki pieniężnej.

Ponadto postanowiliśmy utrzymać podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Oczekujemy, że te stopy pozostaną na obecnym lub niższym poziomie, dopóki nie stwierdzimy, że perspektywy inflacji w horyzoncie czasowym naszych projekcji zdecydowanie zbliżają się do poziomu, który jest wystarczająco blisko, ale poniżej 2%, oraz że to zbliżenie konsekwentnie odzwierciedla się w dynamice inflacji bazowej.

W połączeniu z dotychczasowymi, znacznymi bodźcami monetarnymi przyjęte środki będą chronić sytuację płynnościową i dostęp do finansowania oraz pomogą zabezpieczyć dopływ kredytów do gospodarki realnej. Jednocześnie w obecnym, szybko zmieniającym się otoczeniu gospodarczym Rada Prezesów jest nadal zdecydowana zrobić w granicach swojego mandatu wszystko, co będzie konieczne, żeby pomóc wszystkim obywatelom strefy euro przejść przez ten wyjątkowo trudny czas. Dotyczy to przede wszystkim naszej roli – zgodnie z mandatem do ochrony stabilności cen – w utrzymaniu transmisji polityki pieniężnej do wszystkich części gospodarki i wszystkich jurysdykcji. Jesteśmy zatem w pełni przygotowani na zwiększenie skali i dostosowanie struktury programu PEPP, w takim stopniu i na tak długo, jak będzie to konieczne. W każdym razie Rada Prezesów jest gotowa odpowiednio dostosować wszystkie narzędzia, jakimi dysponuje, żeby sprawić – w zgodzie z zadeklarowanym dążeniem do symetrii – że inflacja będzie stabilnie zmierzać do docelowego poziomu.

Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę sytuacji, poczynając od analizy ekonomicznej. Najnowsze wskaźniki gospodarcze i dane ankietowe obejmujące okres od pojawienia się koronawirusa w strefie euro świadczą o bezprecedensowym spadku gospodarczym – znacznym skurczeniu się aktywności gospodarczej w tej strefie i szybkim pogorszeniu się sytuacji na rynkach pracy. Pandemia koronawirusa i środki zastosowane dla jej opanowania osłabiły potencjał produkcyjny strefy euro i popyt wewnętrzny, co mocno odbiło się na sektorach przetwórstwa przemysłowego i usług. W pierwszym kwartale 2020 – a nie przez cały ten okres panowała epidemia koronawirusa – realny PKB strefy euro obniżył się w ujęciu kwartalnym o 3,8%, co było skutkiem ograniczeń w dostępie do przestrzeni publicznej obowiązujących w ostatnich tygodniach kwartału. W kwietniu aktywność gospodarcza gwałtownie spadła, z czego można wnosić, że w drugim kwartale skutki pandemii będą jeszcze poważniejsze. Abstrahując od natychmiastowych zaburzeń spowodowanych pandemią koronawirusa, oczekuje się, w miarę stopniowego znoszenia ograniczeń dynamika wzrostu w strefie euro będzie przyspieszać pod wpływem korzystnych warunków finansowania, nastawienia polityki fiskalnej w tej strefie oraz odbicia wzrostu gospodarczego na świecie.

Ponieważ nie wiadomo, ile jeszcze potrwa pandemia, trudno jest przewidzieć skalę i czas nieuchronnej recesji i późniejszego ożywienia. Jednak – bez uprzedzania najbliższych projekcji makroekonomicznych ekspertów Eurosystemu, które ukażą się w czerwcu – scenariusze wzrostu opracowane przez ekspertów EBC wskazują, że w tym roku PKB strefy euro może spaść o 5–12%, po czym w kolejnych latach wzrost odbije i będzie się normalizować. Skala załamania i ożywienia będzie zależeć przede wszystkim od czasu obowiązywania i skuteczności ograniczeń, od tego, jak trwale ucierpi potencjał podażowy i popyt wewnętrzny oraz od tego, jak skuteczne okażą się rozwiązania w zakresie polityki publicznej w łagodzeniu niekorzystnego wpływu pandemii na dochody i zatrudnienie.

Według szacunków flash Eurostatu w kwietniu 2020 roczna inflacja HICP w strefie euro spadła do 0,4%, z 0,7% w marcu, głównie pod wpływem niższej inflacji cen energii, ale także – nieco niższej inflacji HICP z wyłączeniem cen energii i żywności. Ze względu na gwałtowny spadek aktualnych i terminowych cen ropy oczekuje się, że w nadchodzących miesiącach inflacja ogółem jeszcze znacznie się obniży. Mocne załamanie aktywności gospodarczej będzie w najbliższych miesiącach niekorzystnie oddziaływać na inflację bazową. Jednak skala wpływu pandemii koronawirusa na inflację w średnim okresie jest wysoce niepewna, jako że presja zniżkowa związana ze słabszym popytem może zostać częściowo zrównoważona przez presję wzrostową wynikającą z zaburzeń podaży. Rynkowe wskaźniki długookresowych oczekiwań inflacyjnych pozostają bardzo słabe. Natomiast według wskaźników ankietowych oczekiwania krótko- i średniookresowe wprawdzie się obniżyły, ale długookresowe ucierpiały mniej.

W obszarze analizy monetarnej dynamika szerokiego pieniądza (agregatu M3) w marcu 2020 wzrosła do 7,5%, z 5,5% w lutym. Wzrost podaży pieniądza odzwierciedla kreację kredytów bankowych dla sektora prywatnego, która w dużej mierze wynika z wykorzystania linii kredytowych oraz niskiego kosztu alternatywnego utrzymywania instrumentów zaliczanych do M3 w porównaniu z innymi instrumentami finansowymi; jednocześnie wydaje się, że wzmożona niepewność gospodarcza spowodowała przechodzenie na aktywa pieniężne, zapewne ze względów ostrożności. W tych warunkach głównym czynnikiem podtrzymującym dynamikę szerokiego pieniądza pozostaje wąski agregat M1, obejmujący najbardziej płynne formy pieniądza.

Koronawirus wpłynął także na akcję kredytową dla sektora prywatnego. Roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych w marcu 2020 wyniosła 3,4%, w porównaniu z 3,7% w lutym, natomiast roczna dynamika kredytów dla gospodarstw przedsiębiorstw w marcu osiągnęła 5,4%, wobec 3,0% w lutym. Te tendencje widać także wyraźnie w wynikach badania ankietowego akcji kredytowej banków ze strefy euro za pierwszy kwartał 2020: wskazują one na gwałtowny wzrost popytu na kredyty dla przedsiębiorstw i większe wykorzystanie linii kredytowych, żeby zaspokoić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy, przy jednoczesnym spadku zapotrzebowania na finansowanie inwestycji. Dynamika popytu na kredyty mieszkaniowe ze strony gospodarstw domowych była słabsza niż w poprzednim kwartale. Standardy kredytowe wobec przedsiębiorstw zaostrzyły się nieznacznie, a wobec gospodarstw domowych – wyraźniej. W obu przypadkach było to związane z pogorszeniem się perspektyw gospodarczych i spadkiem zdolności kredytowej przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Jednocześnie banki spodziewają się złagodzenia standardów kredytowych wobec przedsiębiorstw w drugim kwartale 2020.

Wprowadzone przez nas środki polityki pieniężnej, w szczególności korzystniejsze warunki operacji TLTRO III oraz złagodzenie wymogów dotyczących zabezpieczeń, powinny zachęcić banki do udzielania kredytów wszystkim podmiotom z sektora prywatnego. Nasze instrumenty w połączeniu ze środkami wsparcia kredytowego przyjętymi przez rządy krajowe i instytucje europejskie podtrzymują bieżący dostęp do finansowania, także w przypadku podmiotów najbardziej dotkniętych skutkami pandemii.

Podsumowując, zestawienie wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej potwierdziło, że zapewnienie zdecydowanego zbliżania się inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie wymaga bardzo łagodnej polityki pieniężnej.

Jeśli chodzi o politykę fiskalną, wobec gwałtownego kurczenia się gospodarki strefy euro konieczne są teraz ambitne i skoordynowane działania fiskalne. Środki wprowadzane w związku pandemią powinny być tymczasowe i jak najmocniej ukierunkowane. Z zadowoleniem przyjmujemy zatwierdzenie przez Radę Europejską porozumienia Eurogrupy w sprawie trzech rodzajów zabezpieczeń, o łącznej wartości 540 mld EUR: dla pracowników, firm i państw. Jednocześnie Rada Prezesów wzywa do podejmowania dalszych zdecydowanych i terminowych działań na rzecz pobudzenia i wsparcia ożywienia gospodarki. Zatem z zadowoleniem przyjmujemy porozumienie Rady Europejskiej, żeby działać na rzecz utworzenia funduszu naprawczego na potrzeby walki z tym bezprecedensowym kryzysem.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.

KONTAKT

Europejski Bank Centralny

Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji

Przedruk dozwolony pod warunkiem podania źródła.

Kontakt z mediami