Għaliex huma importanti il-prezzijiet stabbli?
Li l-prezzijiet jinżammu stabbli hija l-aqwa kontribuzzjoni li jistgħu jagħmlu l-banek ċentrali għat-titjib tal-benessri individwali tan-nies
L-għan ewlieni tal-BĊE huwa li jżomm l-istabbiltà tal-prezzijiet. Din hija l-aħjar kontribuzzjoni li jistgħu jagħmlu l-banek ċentrali għat-titjib tal-benessri individwali tan-nies
Prezzijiet stabbli jfisser li l-prezzijiet m’għandhomx jogħlew (inflazzjoni) b’mod sinifikanti u li għandu jiġi evitat ukoll kull perjodu twil ta’ roħs fil-prezzijiet (deflazzjoni). Perjodi twal ta’ inflazzjoni jew deflazzjoni eċċessiva jkollhom effetti negattivi fuq l-ekonomija. Billi l-prezzijiet stabbli jgħinu biex jiġi żgurat li l-ekonomija qed tikber, l-impjiegi jkunu siguri u tista’ tħossok kunfidenti li l-flus f’butek se jkunu jiswew bejn wieħed u ieħor l-istess għada bħal-lum.
Għaliex l-inflazzjoni għolja mhijiex ħaġa tajba?
Inflazzjoni għolja twassal għal żieda progressiva fil-prezzijiet. Dan jillimita l-poter ta’ xiri tiegħek li jfisser li inti tkun kapaċi tixtri inqas bi flusek.
Jekk il-prezzijiet ta’ ħafna affarijiet li nixtru jogħlew, nitilfu mis-saħħa tal-akkwist. Fi kliem ieħor, bi flusna – b’dak li ndaħħlu u nfaddlu – ma nibqgħux nixtru affarijiet daqskemm konna nixtru qabel. Dan jista’ jwassal għal żieda progressiva fil-prezzijiet.
Ir-raġuni hija li jekk kollox jibda jogħla, il-ħaddiema jitolbu żieda fil-pagi biex ilaħħqu mal-ħajja. Min iħaddem jirreaġixxi billi jgħolli l-prezzijiet tal-kumpanija sabiex jiffinanzja ż-żidiet fis-salarji li jitolbu l-ħaddiema. Jekk dan jiġri f’bosta kumpaniji, il-prezzijiet ta’ ħafna affarijiet ikomplu jogħlew, u hekk ikompli l-ispirall.
Imbagħad ikun diffiċli għalina u għan-negozji nippjanaw kemm se nfaddlu u ninvestu. In-nies għandhom mnejn jitilfu l-fiduċja fil-munita billi din tibda titlef il-valur tagħha bil-ħeffa. Dawn huma xi ftit eżempji ta’ effetti sekondarji negattivi li ġġib magħha l-inflazzjoni għolja.
Għaliex perjodi twal ta’ deflazzjoni mhumiex tajbin?
Perjodi twal ta’ deflazzjoni jistgħu jwasslu għal spirall ta’ roħs fil-prezzijiet. Dan jista’ jaffettwa n-negozji, l-individwi u l-infiq pubbliku b’mod negattiv.
Filwaqt li l-prezzijiet li jorħsu jistgħu jidhru tajbin għalik bħala konsumatur, roħs kontinwu u mifrux fil-prezzijiet fl-ekonomija li ma jkunx dovut għal titjib fil-produzzjoni hu problema minħabba li jista’ jwassal għal spiralli ta’ tnaqqis fil-prezzijiet.
Pereżempju, jekk tixtieq tixtri sufan ġdid imma tkun taf li l-prezz tiegħu se jorħos jekk tistenna ftit qabel ma tixtrih, x’aktarx tagħżel li tistenna. Jekk kulħadd jagħmel bħalek, tal-ħwienet jibdew ibatu għax jonqsilhom il-bejgħ tal-prodotti. Għalhekk ikollhom inaqqsu jew jiffriżaw il-pagi jekk mhux ukoll inaqqsu l-ħaddiema billi d-domanda tonqos, u dan iwassal għal żieda fil-qgħad.
Il-konsegwenzi negattivi tad-deflazzjoni jinħassu minn kulħadd.
L-ekonomija tibda tistaġna għax il-konsumaturi u n-negozji jonfqu u jinvestu inqas. Jekk ikollok xi dejn, ngħidu aħna għax tkun issellift mill-bank biex tibni jew tixtri dar, issibha iebsa tħallas is-self, l-aktar jekk id-dħul tiegħek jonqos.
L-istess jgħodd għall-finanzi pubbliċi. Id-dħul mit-taxxi jonqos billi l-introjtu u l-infiq jonqsu, imma d-dejn tal-gvern xorta jrid jitħallas. Minħabba f’hekk, in-nefqa pubblika fuq l-infrastruttura u l-kura tas-saħħa, ngħidu aħna, għandha mnejn tonqos. Il-konsegwenzi negattivi tad-deflazzjoni għalhekk jinħassu minn kulħadd.
Għal aktar profondità dwar dan:
Bafer tal-kejl
Iċ-ċifri tal-inflazzjoni (kif irreġistrati mill-indiċi HICP) jistgħu jiġu rrapportati xi ftit eċċessivament minħabba l-mod kif jitkejlu. Pereżempju, mod kif dan jista’ jseħħ hu meta l-prezz ta’ oġġett fil-basket ta’ prodotti li jintuża għall-kalkolu tal-indiċi tal-prezzijiet jogħla minħabba li titjieb il-kwalità tiegħu, e.g. karozza b’teknoloġija avanzata ta’ sigurtà mqabbla ma’ karozza eqdem. Jekk il-kalkolu tal-inflazzjoni ma jqisx sew il-fatt li l-bidla fil-prezz tkun ġiet minħabba li l-prodott ikun tjieb, dan jirriżulta f’ċifra ogħla tal-inflazzjoni milli jkun il-każ.
Marġni ta’ sigurtà
L-inflazzjoni taħt, iżda qrib, 2% tipprovdi marġni ta’ sigurtà kontra r-riskji potenzjali tad-deflazzjoni. Fil-każ ta’ deflazzjoni, l-għodod normali tal-politika monetarja (i.e. tibdil fir-rati tal-imgħax ewlenin) ikunu limitati. Naslu f’punt meta ma jagħmilx sens għal bank ċentrali li jkompli jnaqqas ir-rati tal-imgħax. Barra dan, anki l-inflazzjoni kontrollata għandha t-tendenza li biż-żmien tvarja madwar valur medju. Għalhekk, jekk bank ċentrali jinkorpora bafer li jkun ogħla minn żero, huwa jkollu jdur inqas ta’ sikwit għal miżuri straordinarji, bħal faċilitazzjoni kwantitattiva jew operazzjonijiet ta’ finanzjament għal żmien itwal.
Differenzi fost il-pajjiżi taż-żona tal-euro
Il-BĊE jżomm l-istabbiltà tal-prezzijiet għaż-żona tal-euro kollha kemm hi. L-għan ta’ inflazzjoni taħt, iżda qrib, 2% iħalli wisa’ għad-differenzi fir-rati tal-inflazzjoni bejn il-pajjiżi taż-żona tal-euro, li idealment għandhom jitwittew biż-żmien. Għan ogħla minn żero jgħin biex ma jħallix pajjiżi jew reġjuni jbatu minn rati tal-inflazzjoni baxxi żżejjed jekk mhux ukoll negattivi ħalli jagħmlu tajjeb għal pajjiżi oħra li jista’ jkollhom rati tal-inflazzjoni ogħla.
TRID TKUN TAF AKTAR?
AQRA F’IKTAR DETTALL HAWNHEKK