Ceisteanna coitianta faoi euro digiteach

C1. Cén fáth a mbeadh euro digiteach de dhíth ar an Eoraip?

Tá digitiú ag cur athrú ar an mbealach a íocaimid. Tá meath ag teacht ar an úsáid a bhaintear as airgead tirim chun íocaíochtaí a dhéanamh agus tá dlús curtha ag paindéim an choróinvíris (COVID-19) faoin aistriú i dtreo shiopadóireacht ar líne agus íocaíochtaí digiteacha. Bheadh euro digiteach ina fhoirm leictreonach airgid thirim don saol digitithe. Thabharfadh sé rogha do thomhaltóirí airgead bainc ceannais a úsáid i bhformáid dhigiteach, rud a chuirfeadh le nótaí bainc agus boinn airgid mar mhodhanna íocaíochta.

Dhéanfadh euro digiteach an saol níos éasca do dhaoine trí rud éigin nach ann dó faoi láthair a sholáthar: modh íocaíochta digiteach a nglactar go huilíoch leis ar fud an limistéir euro, le haghaidh íocaíochtaí i siopaí, ar líne nó ó dhuine go duine. Amhail airgead tirim, bheadh euro digiteach saor ó riosca, inrochtana go forleathan, soláimhsithe don úsáideoir agus saor in aisce d’úsáid bhunúsach.

Thairis sin, neartódh euro digiteach uathriail straitéiseach agus ceannasacht airgeadaíochta na hEorpa trí bhorradh a chur faoi éifeachtúlacht éiceachóras íocaíochtaí na hEorpa ina iomláine, rud a chothódh nuálaíocht agus a chuirfeadh lena hathléimneacht i gcoinne cibirionsaithe nó suaitheadh teicniúil a d’fhéadfadh a bheith ann, amhail éaradh cumhachta.

C2. Conas a d’fhéadfadh euro digiteach cur le neamhspleáchas straitéiseach na hEorpa?

Chuirfeadh euro digiteach réiteach íocaíochta uile-Eorpach ar fáil, a bheadh ar fáil ar fud an limistéir euro, faoi rialachas Eorpach. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh euro digiteach a bheith ina chuidiú chun spleáchas na hEorpa ar sholáthraithe íocaíochta príobháideacha neamh-Eorpacha a laghdú, agus ag an am céanna gníomhú mar fhrithmheáchan dá gceannasacht sa mhargadh. Dá réir sin, dá mbeadh euro digiteach ann, bheadh timpeallacht na n-íocaíochtaí Eorpacha níos iomaíche agus níos nuálaí.

Ar an iomlán, d’fhéadfadh euro digiteach rathúil ceannródaí domhanda a dhéanamh den Eoraip san airgeadas digiteach agus in airgeadraí digiteacha banc ceannais.

C3. An dtiocfadh euro digiteach in ionad airgead tirim?

Chuirfeadh euro digiteach le hairgead tirim, ní thiocfadh sé ina áit. D’fheidhmeodh euro digiteach taobh le hairgead tirim mar fhreagairt ar éileamh atá ag fás ó dhaoine ar mhaith leo a bheith in ann íoc go digiteach ar bhealach atá tapa agus slán. Bheadh airgead tirim ar fáil sa limistéar euro fós, mar aon leis na modhanna íocaíochta príobháideacha eile atá á n-úsáid faoi láthair.

C4. An airgeadra malartach  a bheadh san euro digiteach laistigh den Eurochóras?

Ní hea - ní bheadh san euro digiteach ach bealach eile le híocaíochtaí a dhéanamh leis an euro, an t-airgeadra aonair atá againn, san Eoraip. Bheadh sé inmhalartaithe ceann le ceann le nótaí bainc. D’fhreagródh euro digiteach don éileamh atá ag daoine agus ag gnólachtaí ar rogha chun íocaíochtaí a dhéanamh go digiteach.

C5. Cén staid a bhfuil an tionscadal aige faoi láthair agus cén bealach a bhfuil reachtóirí Eorpacha páirteach ann?

I mí an Mheithimh 2023, thíolaic an Coimisiún Eorpach dréacht- thogra reachtach le haghaidh euro digiteach a d’fhéadfadh a bheith ann. Is é is cuspóir don reachtaíocht a áirithiú go dtabharfadh aon euro digiteach a bheidh ann amach anseo rogha bhreise do dhaoine agus do ghnólachtaí íoc go digiteach trí úsáid a bhaint as cineál airgid poiblí a bhfuil glacadh fairsing leis agus atá saor, slán agus athléimneach áit ar bith sa limistéar euro.

Tiocfaidh deireadh le céim imscrúdaithe an tionscadail dhigitigh euro i bhfómhar 2023. Má fhormheasann Comhairle Rialaithe an Bhainc Ceannais Eorpaigh an chéad chéim eile de thionscadal digiteach an euro, rachaidh an Banc Ceannais Eorpach ar aghaidh chun réitigh theicniúla agus socruithe gnó a d’fhéadfadh a bheith ann a fhorbairt agus a thástáil chun euro digiteach a sholáthar. Déanfaidh an tEurochóras aon choigeartuithe a theastaíonn ar dhearadh an euro dhigitigh a thiocfaidh as plé reachtach.

Forbrófar an dá phróiseas — reachtaíocht agus dearadh — ag an am céanna ionas gur féidir leis an Eurochóras a bheith in ann euro digiteach a eisiúint go pras, má bhíonn údar cuí leis. Ní dhéanfaidh an Chomhairle Rialaithe cinneadh maidir le euro digiteach a eisiúint go dtí go nglacfar an gníomh reachtach.

Tá an Banc Ceannais Eorpach réidh chun tacaíocht agus ionchur teicniúil a chur ar fáil le linn an phróisis reachtaigh, de réir mar is gá.

C6. Cé atá páirteach i dtionscadal an euro dhigitigh?

Ní mór don Bhanc Ceannais Eorpach, in éineacht le bainc cheannais náisiúnta an limistéir euro, a áirithiú go bhfreastalóidh euro digiteach ar riachtanais úsáideoirí. Ar an gcúis sin, comhoibríonn an tEurochóras go dlúth le lucht déanta beartas, reachtóirí, rannpháirtithe sa mhargadh agus le heagraíochtaí na sochaí sibhialta agus bíonn sé i dteagmháil leo go rialta. Bhí grúpaí fócais, mar fhóraim chun éisteacht go díreach le tuairimí agus roghanna daoine, thar a bheith luachmhar freisin.

Tarlaíonn cuid de na gealltanais seo i gcomhthéacs (i) an Ghrúpa Chomhairligh Margaidh, ina bhfuil saineolaithe a chuireann ionchur ar fáil maidir le dearadh agus dáileadh táirgí euro dhigitigh, agus (ii) an Bhoird Eorpaigh um Íocaíochtaí Miondíola, fóram le haghaidh idirphlé institiúideach maidir le híocaíochtaí miondíola a dhéanann measúnú ar roghanna dearaidh an euro dhigitigh ó thaobh an tionscail de. Thairis sin, glacann an Banc Ceannais Eorpach páirt go rialta i gcruinnithe an Ghrúpa Euro le hairí airgeadais thíortha an limistéir euro agus tagann sé os comhair Pharlaimint na hEorpa chun na nuashonruithe tionscadail is déanaí a chur i láthair lucht ceaptha beartas na hEorpa. Eagraíonn sé seimineáir freisin le heagraíochtaí Eorpacha na sochaí sibhialta chun éisteacht lena gcuid tuairimí.

C7. Cé a bheadh in ann euro digiteach a úsáid?

Mar a luaitear sa togra reachtach a thíolaic an Coimisiún Eorpach agus i gcomhréir leis an gComhaontú maidir leis an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch, chuirfí euro digiteach ar fáil do dhaoine a bhfuil cónaí orthu sa limistéar euro nó atá lonnaithe ann. I bprionsabal, bheadh rochtain ar chuntas digiteach euro ag daoine a mbíodh cónaí orthu nó a bhíodh bunaithe i dtír sa limistéar euro.

Bheadh ceannaithe lasmuigh den limistéar euro in ann glacadh le híocaíochtaí digiteacha euro freisin, chomh fada agus a bheadh cuntas acu le soláthraí seirbhíse íocaíochta ón limistéar euro.

Ina theannta sin, ag brath ar fhorbairtí reachtacha, b’fhéidir go mbeadh tomhaltóirí agus ceannaithe sa Limistéar Eorpach Eacnamaíoch^[1] agus/nó tíortha áirithe eile a roghnaítear in ann rochtain a fháil ar euro digiteach.

C8. Cén fáth a mbeadh daoine ag iarraidh euro digiteach a úsáid?

Bheadh an euro digiteach ina réiteach íocaíochta do gach ócáid, le húsáid ag am ar bith agus áit ar bith sa limistéar euro. Is modh íocaíochta digiteach a nglacfaí leis go huilíoch a bheadh ann a d’fhéadfadh tomhaltóirí a úsáid saor in aisce i siopaí, ar líne nó ó dhuine go duine. Thabharfadh sé an rogha do dhaoine íoc go digiteach, agus úsáid á baint fós as modh íocaíochta poiblí.

Chaomhnódh euro digiteach gnéithe a shamhlaítear le hairgead tirim, mar atá ardleibhéal príobháideachais agus éascaíocht úsáide, sa ré digiteach. Chomh maith leis sin, chuirfeadh sé an leibhéal príobháideachais is airde in íocaíochtaí digiteacha ar fáil: ní bheadh rochtain ag an Eurochóras ar shonraí pearsanta úsáideoirí ná ní stórálfadh sé iad. Ina theannta sin, bheadh feidhm ag roghanna príobháideachais níos airde ar íocaíochtaí a dhéanfaí le euro digiteach as líne, nach mbeadh eolas ag aon duine orthu seachas ag an íocóir agus ag an íocaí.

Bheadh euro digiteach sábháilte agus éasca le húsáid agus d’fhéachfadh sé le cuimsiú airgeadais digiteach a chur chun cinn trína áirithiú nach bhfágfaí aon duine ar lár. D’fhreastalódh euro digiteach ar riachtanais daoine faoi mhíchumas agus orthu siúd nach bhfuil rochtain acu ar chuntas bainc nó nach bhfuil scileanna digiteacha nó airgeadais acu.

Lena áirithiú go mbeadh euro digiteach inúsáidte agus go mbeadh fáil air ar fud an limistéir euro, tuartar sa dréacht-thogra reachtach a thíolaic an Coimisiún Eorpach go nglacfaidh ceannaithe go héigeantach leis agus go ndéanfaidh idirghábhálaithe faoi mhaoirseacht é a dháileadh go héigeantach.

C9. Cén luach a thabharfadh euro digiteach do cheannaithe?

Bheadh an euro digiteach ina réiteach fíor-uile-Eorpach, a mbeadh glacadh leis ar fud an limistéir euro. D’fhéadfadh sé rogha eile níos éasca agus níos saoire a chur ar fáil ar an tírdhreach íocaíochtaí ilroinnte atá ann faoi láthair ina n-oibríonn ceannaithe. Chuirfeadh euro digiteach ar chumas ceannaithe idirbheartaíocht a dhéanamh i dtaobh coinníollacha le soláthraithe réitigh íocaíochta agus, ar an gcaoi sin, a gcostais féin a laghdú. D’fhéadfaí na costais níos ísle seo a chur ar aghaidh chuig custaiméirí ansin.

A bhuí le euro digiteach, d’fhéadfadh ceannaithe tairbhe a bhaint as rátaí comhshó níos airde freisin. Baineann sé seo go háirithe le siopadóireacht ar líne, toisc gur lú an seans go n-éireoidh custaiméirí as rud a cheannach má bhíonn cleachtadh acu ar an ionstraim íocaíochta. Thairis sin, cheadódh euro digiteach do cheannaithe íocaíochtaí a fháil láithreach gan aon chostais bhreise.

C10. Cén luach a thabharfadh euro digiteach d'idirghabhálaithe??

Bheadh ról lárnach ag idirghabhálaithe faoi mhaoirseacht, amhail bainc, i ndáileadh an euro dhigitigh. Ghníomhóidís mar phríomhphointe teagmhála do dhaoine aonair, do cheannaithe agus do ghnólachtaí maidir le gach saincheist dhigiteach a bhaineann leis an euro agus dhéanfaidís gach seirbhís úsáideora deiridh.

Le euro digiteach, bheadh idirghabhálaithe in ann rochtain láithreach a bheith acu ar fud an limistéir euro ar fad, murab ionann agus formhór na nuálaíochtaí príobháideacha, a dhíríonn ar mhargaí baile ar leith de ghnáth. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh euro digiteach a bheith ina ardán d’idirghabhálaithe chun tuilleadh nuálaíochta agus iomaíochta a chothú sna margaí ríomhthráchtála agus íocaíochta digití atá ag dul i méid ar fud an limistéir euro.

D’fhéadfadh euro digiteach deiseanna breise gnó a chruthú d’idirghabhálaithe freisin. Mar shampla, mar a mhol an tEurochóras, dá mbeadh ceannaithe lasmuigh den limistéar euro ag iarraidh oibriú in euro digiteach, bheadh orthu cuntas a bheith acu le soláthraí seirbhíse íocaíochta ón limistéar euro.

Thairis sin, cuirtear dreasachtaí eacnamaíocha ar fáil d’idirghabhálaithe leis an tsamhail chúitimh don euro digiteach, mar a thuartar i ndréacht-thogra reachtach an Choimisiúin Eorpaigh í, atá inchomparáide le modhanna íocaíochta digití eile. I ndáil leis seo, tugann euro digiteach an deis d’idirghabhálaithe infheistíocht a dhéanamh i seirbhísí breisluacha breise dá gcustaiméirí.

C11. An mbeadh ar dhaoine íoc as euro digiteach a úsáid?

Dhéanfadh euro digiteach leas an phobail. Dá bhrí sin, bheadh sé saor in aisce le húsáid bhunúsach a bhaint as ag daoine a bheadh ag iarraidh é a úsáid.

Mar sin féin, d’fhéadfadh idirghabhálaithe faoi mhaoirseacht, lena n-áirítear bainc, feidhmiúlachtaí bunúsacha an euro dhigitigh a úsáid mar bhonn chun a n-ardáin agus a réitigh féin a fhorbairt tuilleadh. D’fhéadfadh na hidirghabhálaithe sin dul ar aghaidh ansin chun seirbhísí breisluacha eile a thairiscint dá gcustaiméirí ar chostas.

C12. Conas a d’oibreodh euro digiteach?

Chuirfeadh euro digiteach ar chumas daoine íocaíochtaí sábháilte meandracha a dhéanamh i siopaí fisiciúla agus ar líne agus idir daoine aonair, beag beann ar an tír ina raibh siad sa limistéar euro nó ar an soláthraí seirbhíse íocaíochta a raibh cuntas acu leis. Tá an Banc Ceannais Eorpach ag féachaint faoi láthair ar an gcaoi a bhféadfadh sé seo feidhmiú go praiticiúil.

Mar shampla, d’fhéadfadh an tEurochóras aip thiomnaithe a fhorbairt don euro digiteach a bhféadfadh rochtain chomhionann a bheith ag gach duine uirthi. De rogha air sin, d’fhéadfadh idirghabhálaithe, lena n-áirítear bainc, seirbhísí digiteacha euro a chomhtháthú ina n-aipeanna reatha, a bhfuil a gcustaiméirí eolach orthu cheana féin. I gcás ar bith, bheadh daoine nach bhfuil rochtain acu ar chuntas bainc nó ar ghléasanna digiteacha in ann íocaíocht a dhéanamh le euro digiteach trí chárta fisiciúil a úsáid ag idirghabhálaithe poiblí, amhail oifigí poist.

I gcás ar bith, chuirfeadh euro digiteach feidhmiúlachtaí ar líne agus as líne araon ar fáil, rud a bheadh réamh-mheasta maidir le nascacht theoranta. Nuair a dhéantar íocaíochtaí digiteacha euro as líne, ní bheadh eolas ar fhaisnéis íocaíochta ach ag an íocóir agus ag an íocaí, rud a thabharfadh an leibhéal príobháideachais is airde a d’fhéadfadh a bheith ann.

C13. Cé chomh príobháideach is a bheadh euro digiteach?

Tá an príobháideachas ar cheann de na gnéithe is tábhachtaí de dhearadh an euro dhigitigh. Agus níl aon spéis tráchtála ag an Eurochóras i sonraí íocaíochta pearsanta daoine ná i sonraí den chineál sin a roinnt le tríú páirtithe. Dá bhrí sin, ní bheadh an tEurochóras ag iarraidh faisnéis phríobháideach úsáideoirí a fheiceáil ná a stóráil.

Chuirfeadh euro digiteach ar chumas daoine é íocaíochtaí a dhéanamh gan a gcuid sonraí a roinnt le tríú páirtithe, seachas na sonraí sin atá de dhíth chun gníomhaíochtaí neamhcheadaithe a chosc, i gcomhréir le rialacháin Eorpacha.

Thairis sin, sholáthródh feidhmiúlacht as líne an euro dhigitigh leibhéal níos airde príobháideachta fós ós rud é nach mbeadh faisnéis íocaíochta ar eolas ach ag an íocóir agus ag an íocaí.

C14. Conas a d’áiritheodh an Banc Ceannais Eorpach go mbeadh euro digiteach ionchuimsitheach?

Rud maith a bheadh in euro digiteach don phobal, mar atá i nótaí bainc agus boinn airgid sa lá atá inniu ann - ach i bhfoirm dhigiteach.

Bheadh euro digiteach saor in aisce le húsáid bhunúsach a bhaint as, trí aip mhóibíleach nó cárta fisiciúil, ag daoine a bheadh ag iarraidh é a úsáid. Chomh maith leis sin, d’ionchorprófaí feidhmiúlacht as líne le euro digiteach, rud a dhéanfadh réamh-mheas ar chásanna ina mbeadh nascacht theoranta ann.

Bunaítear leis an dréachtreachtaíocht a thíolaic an Coimisiún Eorpach go mbeadh ar institiúidí creidmheasa a dháileann euro digiteach seirbhísí bunúsacha digiteacha íocaíochta euro a chur ar fáil ar iarratas óna gcustaiméirí.

Ina theannta sin, chun a áirithiú gur féidir le gach duine — lena n-áirítear daoine faoi mhíchumas, daoine a bhfuil teorainneacha feidhme nó scileanna teoranta digiteacha acu, agus daoine scothaosta — íoc as an euro digiteach, déanfar eintitis phoiblí, amhail oifigí poist, a shainaithint i ngach tír sa limistéar euro. Chuirfeadh na heintitis seo tacaíocht agus rochtain saor in aisce ar sheirbhísí euro digitigh ar fáil do dhaoine atá leochaileach ó thaobh eisiamh digiteach airgeadais de, amhail tacaíocht aghaidh ar aghaidh agus cúnamh tiomnaithe agus cuntas euro digitigh á oscailt agus na bunseirbhísí uile euro digitigh á n-úsáid acu. Bheadh rochtain saor in aisce ar sheirbhísí bunúsacha euro digiteach ar fáil freisin do dhaoine nach bhfuil cuntas bainc acu.

Thairis sin, díreofar go háirithe ar chuimsiú grúpaí leochaileacha, amhail iarrthóirí tearmainn nó tairbhithe cosanta idirnáisiúnta, daoine aonair nach bhfuil aon seoladh seasta acu, nó náisiúnaigh tríú tír nár deonaíodh cead cónaithe dóibh ach nach féidir iad a dhíbirt ar chúiseanna dlíthiúla nó fíorasacha.

Dhéanfaí euro digiteach ar bhealach ina mbeadh sé in ann freastal ar riachtanais gach duine, gan aon duine a fhágáil ar lár.

C15. An mbeadh euro digiteach ina airgead inríomhchláraithe?

Ní bheadh euro digiteach ina airgead inríomhchláraithe go deo.

Aithnítear airgead in-ríomhchláraithe mar fhoirm dhigiteach airgid a úsáidtear chun críche réamhshainithe, cosúil le dearbhán, le teorainneacha ar na háiteanna ar féidir le daoine é a úsáid chomh maith le teorainneacha ar na huaireanta ar féidir é a úsáid agus ar cé leis ar féidir é a úsáid.

Mar atá beartaithe freisin sa togra reachtach digiteach maidir leis an euro arna thíolacadh ag an gCoimisiún Eorpach, ní bheadh an euro digiteach ina airgead in-ríomhchláraithe ach d’fhéadfadh sé íocaíochtaí uathoibrithe a éascú. Mar shampla, d’fhéadfadh úsáideoir íocaíocht mhíosúil uathoibríoch a shocrú chun a gcíos a íoc in euro digiteach.

C16. An ndéanfaí idirghabhálaithe a chúiteamh as euro digiteach a dháileadh?

Molann an Eurochóras samhail chúitimh lena gcruthófaí dreasachtaí eacnamaíocha cothroma do sholáthraithe seirbhísí íocaíochta, amhail bainc, chun aghaidh a thabhairt ar na costais oibríochtúla a bhaineann le euro digiteach a dháileadh.

Faoi mar atá faoi láthair i gcás córais íocaíochta eile, bheadh soláthraithe seirbhíse íocaíochta a dháileann euro digiteach in ann muirear a ghearradh ar cheannaithe as na seirbhísí sin. Bheadh socrú praghsanna do cheannaithe agus do sholáthraithe seirbhíse íocaíochta faoi réir uasteorainn, mar a mhol an Coimisiún Eorpach ina dtogra reachtach maidir le euro digiteach.

Mar is ionann i gcás nótaí bainc a tháirgeadh agus a eisiúint, d’íocfadh an tEurochóras na costais a bhaineann le scéim agus bonneagar digiteach euro a bhunú. Thairis sin, bheadh sé d’aidhm ag an Eurochóras costais infheistíochta bhreise d’idirghabhálaithe a íoslaghdú trí bhonneagair atá ann cheana a athúsáid a mhéid agus is féidir.

C17. An mbeadh euro digiteach ina bhagairt do chobhsaíocht airgeadais trí dhí-idirmheánú a dhéanamh ar bhainc?

Feidhmíonn ár gcóras airgeadais — agus an córas baincéireachta ina chroílár — go maith, agus is mian leis an Eurochóras ról lárnach na mbanc a chaomhnú chun soláthar éifeachtach creidmheasa don fhíorgheilleagar a áirithiú.

Íoslaghdóidh an Banc Ceannais Eorpach aon bhagairt a d’fhéadfadh a bheith ag euro digiteach ar an gcóras airgeadais. Dá bhrí sin, beidh an méid euro digitigh ar féidir le húsáideoirí a shealbhú ina gcuntais teoranta chun eis-sreafaí taiscí bainc a chosc, fiú le linn géarchéime.

C18. Conas a d’áiritheodh an Banc Ceannais Eorpach gur féidir le daoine íoc le euro digiteach ar an mbealach céanna ar fud an limistéir euro?

Bheadh idirghabhálaithe faoi mhaoirseacht i gceannas ar euro digiteach a dháileadh sa limistéar euro. Chun cur chun feidhme comhchuí a áirithiú, tá scéim euro digitigh á ceapadh ag an Eurochóras ina mbeidh tacar aonair rialacha, caighdeán agus nósanna imeachta chun íocaíochtaí digiteacha euro a chaighdeánú ar fud an limistéir euro, rud a chinnteoidh go mbeidh rochtain uile-Eorpach air.

Tá an tsraith aonair rialacha, caighdeán agus nósanna imeachta seo á forbairt faoi láthair ag Grúpa Forbartha na Leabhar Rialacha i ndlúthchomhar le hionadaithe an mhargaidh, lena n-áirítear úsáideoirí, miondíoltóirí agus idirghabhálaithe.

C19. Conas atá an tacar aonair rialacha, caighdeán agus nósanna imeachta á fhorbairt le haghaidh euro digiteach?

Chun tacú le dréachtú shraith aonair rialacha, caighdeán agus nósanna imeachta an euro dhigitigh, tá Grúpa Forbartha Leabhar Rialacha le haghaidh scéim an euro dhigitigh bunaithe ag an Eurochóras chun ionchur a fháil ón tionscal airgeadais, ó thomhaltóirí agus ó cheannaithe.

Tá an Grúpa, atá comhdhéanta d’fhoireann an Eurochórais agus d’ionadaithe margaidh a bhfuil taithí ábhartha acu, ag obair ar bhonn roghanna dearaidh euro digitigh atá formheasta cheana féin ag Comhairle Rialaithe an Bhainc Ceannais Eorpaigh.

Chomh maith leis an nGrúpa, cruthaíodh roinnt sruthanna oibre tiomnaithe d’fhorbairt leabhar rialacha chun obair a dhéanamh ar chodanna sonracha den leabhar rialacha a bhfuil saineolas ar leith ag teastáil ina leith. Samplaí díobh sin is ea (i) an sruth oibre a shainaithint agus a fhíordheimhniú, arb é atá ann ceanglais maidir le sainaithint agus fíordheimhniú euro digitigh a cheapadh, agus (ii) sruth oibre na gceanglas a bhaineann leis an mbonneagar, lena gcuirtear le chéile ceanglais lena gcumhdaítear caidrimh idir idirghabhálaithe agus úsáideoirí deiridh.

C20. Cén raon feidhme a bheidh ag leabhar rialacha an euro dhigitigh?

Leagfar amach i leabhar rialacha an euro dhigitigh an tacar aonair rialacha, caighdeán agus nósanna imeachta a bheadh ar idirghabhálaithe faoi mhaoirseacht a leanúint agus euro digiteach á dháileadh. Cumhdóidh na rialacha, na caighdeáin agus na nósanna imeachta sin na nithe seo a leanas:

• samhail fheidhmiúil agus oibríochtúil scéim an euro dhigitigh (e.g., sruthanna ceann go ceann, croí-riachtanais d’idirghabhálaithe faoi mhaoirseacht, íoschaighdeáin eispéireas úsáideoirí, etc.);
• samhail forleanúna scéim an euro dhigitigh (e.g. critéir ilcháilitheachta na scéime, oibleagáidí na rannpháirtithe, etc.);
• riachtanais theicniúla na scéime (e.g. bonneagar TF, cur i bhfeidhm comhéadan fheidhmchláir, caighdeáin theicniúla, etc.);
• riachtanais bainistithe riosca;
• Rialacha bainistithe scéim an euro dhigitigh (e.g., rialachas scéime, próisis bainistithe athruithe, etc.).

C21. Cén nasc a bheadh idir íocaíochtaí láithreacha agus euro digiteach?

Sa lá atá inniu ann, is annamh a bhíonn an rogha ag tomhaltóirí íocaíochtaí meandracha a úsáid agus iad ag íoc i siopaí, rud a chiallaíonn freisin nach bhfaigheann ceannaithe a gcuid airgid láithreach bonn. D’athródh euro digiteach é sin — dhéanfaí gach íocaíocht dhigiteach euro ar an toirt.

Chiallódh an tacar aonair rialacha, caighdeán agus nósanna imeachta a fhorbrófar agus, dá ndéanfaí í a fhormheas, a chuirfear chun feidhme le haghaidh euro digiteach, go bhféadfaí réitigh íocaíochta meandracha a fhorbairt tuilleadh chun go mbeadh rochtain ag tíortha uile an limistéir euro orthu. Laghdódh sé sin an spleáchas ar chuideachtaí príobháideacha neamh-Eorpacha atá i gceannas ar earnáil na n-íocaíochtaí faoi láthair.

C22. An mbeadh euro digiteach bunaithe ar theicneolaíocht mórleabhar dáilte (DLT) amhail Blocshlabhra?

Tá an tEurochóras ag tástáil cuir chuige agus teicneolaíochtaí éagsúla — idir chuir chuige láraithe agus dhíláraithe — i bhforbairt an euro dhigitigh, lena n-áirítear teicneolaíochtaí mórleabhar dáilte. Mar sin féin, níl cinneadh déanta fós.

C23. An ndéanfadh tabhairt isteach euro digiteach íocaíochtaí san Eoraip níos leochailí i dtaobh cibirionsaithe?

Mar is amhlaidh le bonneagair dhigiteacha eile, d’fhéadfadh sé go mbeadh an euro digiteach ina sprioc le haghaidh cibirionsaithe. Chun an riosca sin a mhaolú, bheadh dearadh an euro dhigitigh ag brath ar theicneolaíochtaí úrscothacha lena gcruthófaí timpeallacht chibear-athléimneach a sheasfadh an aimsir.

C24. Cén chaoi a mbeadh an euro digiteach éagsúil le stablecoin agus le criptea-shócmhainní?

Airgead bainc ceannais a bheadh in euro digiteach. Ciallaíonn sé sin go mbeadh banc ceannais ag tacú leis agus go ndéanfaí é chun freastal ar riachtanais na ndaoine a úsáideann é. Bheadh sé saor ó riosca agus ní thiocfadh sé salach ar phríobháideachas ná ar chosaint sonraí. Tá sainordú ag bainc cheannais luach an airgid a choinneáil, is cuma más i bhfoirm fhisiciúil nó i bhfoirm dhigiteach a bhíonn an t-airgead.

Tá cobhsaíocht agus iontaofacht cripteamhonaí cobhsaí ag brath i ndeireadh na dála ar an eintiteas a eisíonn iad agus ar chreidiúnacht agus ar in-fhorfheidhmitheacht a ngealltanais luach an airgid a choinneáil le himeacht ama. Féadfaidh eisitheoirí príobháideacha sonraí pearsanta a úsáid chun críoch tráchtála.

Níl aon eintiteas inaitheanta ann atá faoi dhliteanas i leith chriptea-shócmhainní, agus ciallaíonn sé sin nach féidir éilimh a fhorfheidhmiú.