Opcje wyszukiwania
Podstawy Media Warto wiedzieć Badania i publikacje Statystyka Polityka pieniężna €uro Płatności i rynki Praca
Podpowiedzi
Kolejność

Minimalne standardy maszynowego sprawdzania jakości obiegowej banknotów euro przez urządzenia do obsługi banknotów

Banknoty euro, w których przy sprawdzaniu jakości obiegowej stwierdzono uszkodzenie określone w poniższych obowiązkowych wymogach, nie nadają się do obiegu.

Dopuszczalny poziom tolerancji dla maszynowej kontroli jakości obiegowej banknotów wynosi 5%. Oznacza to, że nie więcej niż 5% banknotów euro, które nie spełniają kryteriów jakości obiegowej, może być błędnie zaklasyfikowanych przez urządzenia jako nadające się do obiegu.

Tabela 1: wykaz kryteriów dla maszynowego sortowania według jakości obiegowej
Uszkodzenie Definicja
1. Zabrudzenie Ogólne zabrudzenie całej powierzchni banknotu euro
2. Plama Koncentracja brudu w określonym miejscu na powierzchni banknotu euro
3. Napis, nadruk, rysunek Dodany rysunek, napis lub inny znak napisany bądź w inny sposób naniesiony na banknot euro
4. Odbarwienie Brak farby na części lub całości banknotu euro, np. banknot euro uprany
5. Rozdarcie Nie wymaga wyjaśnienia
6. Dziura Nie wymaga wyjaśnienia
7. Ubytek Banknot euro niekompletny, w którym brak części wzdłuż co najmniej jednego brzegu (w odróżnieniu od banknotu dziurawego)
8. Podklejenie Części tego samego lub większej liczby banknotów euro sklejone taśmą, klejem lub w inny sposób
9. Zagniecenia Wielokrotne nieregularne zagięcia
10. Wiotkość Pogorszenie struktury papieru banknotowego skutkujące wyraźnym brakiem sztywności
11. Zagięcie Nie wymaga wyjaśnienia
12. Zagięty róg Nie wymaga wyjaśnienia

Dodatkowe informacje dotyczące kryteriów sortowania

Zabrudzenie

Zabrudzenia banknotów zwiększają ich gęstość optyczną. Poniższa tabela określa maksymalny poziom zwiększenia gęstości optycznej próbek banknotów, w porównaniu z nowymi banknotami euro, przy którym banknoty euro uznaje się za nadające się do obiegu.

Tabela 2: poziomy gęstości optycznej
Nominał (EUR) – Seria Maksymalny poziom zwiększenia gęstości optycznej próbki w porównaniu z nowym banknotem euro Filtr
5 – ES2 0,04 purpurowy
10 – ES2 0,04 purpurowy
20 – ES2 0,07 purpurowy
50 – ES2 0,07 purpurowy
100 – ES2 0,07 purpurowy
200 – ES2 0,07 purpurowy
     
5 – ES1 0,06 purpurowy
10 – ES1 0,06 purpurowy
20 – ES1 0,08 purpurowy
50 – ES1 0,07 purpurowy
100 – ES1 0,07 purpurowy
200 – ES1 0,04 purpurowy
500 – ES1 0,04 purpurowy

Banknoty euro niespełniające powyższych wymogów nie nadają się do obiegu. Krajowe banki centralne przechowują do celów porównawczych banknoty o poziomie zabrudzenia odpowiadającym powyższym wymogom. Pomiary gęstości optycznej banknotów euro przechowywanych do celów porównawczych oparte są na następujących kryteriach:

  • ustawienia dla pomiarów gęstości optycznej: ISO 5 części 3 i 4
  • standardowe ustawienia dla filtra: DIN 16536
  • pomiary bezwzględne: standardowa kalibracja (wzorzec bieli)
  • filtr polaryzacyjny: założony
  • przesłona: 3 mm
  • oświetlenie: D65/2
  • tło: standardowa kalibracja na podstawie (wzorzec bieli).

Zwiększenie gęstości banknotu euro wykorzystywanego do celów porównawczych rozumiane jest jako najwyższa wartość wśród średnich z co najmniej 4 punktów pomiaru mierzonych na stronie przedniej i odwrotnej banknotu w części niezadrukowanej i bez znaku wodnego.

Plama

Nie nadają się do obiegu banknoty euro z zabrudzeniem skoncentrowanym na powierzchni co najmniej 9 mm na 9 mm na niezadrukowanej części banknotu lub co najmniej 15 mm na 15 mm na zadrukowanej części banknotu.

Napis, nadruk, rysunek

Obecnie nie ma obowiązku wykrywania napisów, nadruków ani rysunków.

Odbarwienie

Odbarwienia mogą wystąpić na przykład w przypadku wyprania banknotu euro lub poddania go działaniu agresywnych substancji chemicznych. Tego rodzaju banknoty euro nienadające się do obiegu mogą zostać wykryte przez czujniki elementów graficznych lub czujniki ultrafioletu.

Rozdarcie

Banknoty euro z otwartym rozdarciem znajdującym się całkowicie lub częściowo poza taśmami podawczymi urządzenia nie nadają się do obiegu, jeżeli rozdarcia są większe niż wskazane poniżej.

Tabela 3: rozdarcie
Kierunek Szerokość Długość
Pionowy 4 mm 8 mm
Poziomy 4 mm 15 mm
Ukośny 4 mm 18 mm1

Dziura

Banknoty euro z dziurą znajdującą się całkowicie lub częściowo poza taśmami podawczymi urządzenia nie nadają się do obiegu, jeżeli powierzchnia dziury jest większa niż 10 mm2.

Ubytek

Nie nadają się do obiegu banknoty euro o długości zmniejszonej o 6 mm lub więcej bądź o szerokości zmniejszonej o 5 mm lub więcej. Wszystkie wymiary określa się w odniesieniu do nominalnej długości lub szerokości banknotów euro.

Podklejenie

Banknot podklejony powstaje poprzez złączenie części banknotu lub banknotów euro, np. za pomocą taśmy klejącej lub kleju. Nie nadaje się do obiegu banknot euro z taśmą klejącą zajmującą powierzchnię o wymiarach większych niż 10 mm na 40 mm i grubszą niż 50 μm.

Zagniecenia

Pogniecione banknoty euro można zwykle rozpoznać na podstawie zmniejszonego współczynnika odbicia lub zmniejszonej sztywności papieru banknotowego. Sortowanie według tego kryterium nie jest obowiązkowe.

Wiotkość

Jeśli to możliwe, banknoty euro o bardzo niskiej sztywności powinny być sortowane jako nienadające się do obiegu. Ponieważ wiotkość zazwyczaj łączy się z zabrudzeniem, wiotkie banknoty euro zazwyczaj są wykrywane również przez czujniki zabrudzeń. Sortowanie według tego kryterium nie jest obowiązkowe.

Zagięcie

Banknoty euro z zagięciami, ponieważ mają mniejszą długość lub szerokość, mogą być wykryte przez czujniki sprawdzające wielkość banknotu, a także przez czujniki grubości. Jednak ze względu na ograniczenia techniczne rozpoznane mogą zostać tylko banknoty z zagięciami spełniającymi kryteria przewidziane dla ubytków, tj. z zagięciami powodującymi zmniejszenie długości banknotu o ponad 6 mm lub szerokości banknotu o ponad 5 mm; banknoty takie są niezdatne do obiegu.

Zagięty róg

Nie nadają się do obiegu banknoty euro, które mają zagięty róg o powierzchni większej niż 130 mm2 i najkrótszej krawędzi przekraczającej 10 mm.

1 Pomiaru dokonuje się poprzez wyznaczenie linii prostej od końca rozdarcia do tego brzegu banknotu, przy którym znajduje się początek rozdarcia (rzut prostokątny), a nie poprzez zmierzenie długości samego rozdarcia.