52004PC0039(02)

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την επέκταση της εφαρμογής του κανονισμού (EΚ) αριθ. [...] σχετικά με τα μετάλλια και τις «μάρκες» που προσομοιάζουν με τα κέρματα ευρώ στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Η προτεινόμενη νομοθεσία αποβλέπει στη ρύθμιση της χρήσης των όρων «ευρώ» και «λεπτά ευρώ» καθώς και του συμβόλου του ευρώ (EUR) επί μεταλλικών αντικειμένων που έχουν τα χαρακτηριστικά ή/και τις τεχνικές ιδιότητες των κερμάτων (μεταλλίων και μαρκών) και στον προσδιορισμό του βαθμού ομοιότητας των μεταλλίων και των μαρκών προς τα κέρματα ευρώ που πρέπει να απαγορεύεται. Ο στόχος έγκειται στην προστασία του κοινού από την απάτη και τη σύγχυση σε σχέση με τα κέρματα ευρώ με την ταυτόχρονη θέσπιση ισότιμου πλαισίου για την παραγωγή ανάλογων μεταλλίων και μαρκών.

Ειδικότερα, ο σχετικός κίνδυνος είναι διττός για το κοινό. Κατά πρώτο λόγο, οι πολίτες ενδέχεται να πιστέψουν ότι τα μεταλλικά αντικείμενα (μετάλλια και μάρκες) έχουν καθεστώς νόμιμου νομίσματος εάν απεικονίζουν το κείμενο που εμφαίνεται στα κέρματα ευρώ ή εάν φέρουν το σύμβολο του ευρώ. Κατά δεύτερο λόγο, τα μετάλλια ή οι μάρκες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν παράνομα σε μηχανές που λειτουργούν με κέρματα, εάν το μέγεθος και οι ιδιότητες του μετάλλου από το οποίο είναι κατασκευασμένα προσομοιάζουν με εκείνα των κερμάτων ευρώ.

Η κυκλοφορία των κερμάτων ευρώ σε μεγάλο αριθμό κρατών μελών καθιστά αναγκαία την ύπαρξη δέσμης κανόνων που να τηρούνται από όλους τους συμμετέχοντες. Ορισμένα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί σε κοινοτικό επίπεδο δεν αποδείχθηκαν αποτελεσματικά για την πραγματική πρόληψη της εμφάνισης αντικειμένων που μοιάζουν με κέρματα ευρώ και της έναρξης κυκλοφορίας τους.

Πριν τεθούν σε κυκλοφορία τα κέρματα ευρώ, η Κοινότητα εκχώρησε στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών τα δικαιώματά της σε σχέση με την πνευματική ιδιοκτησία όσον αφορά την παράσταση στην κοινή όψη των κερμάτων ευρώ [1]. Συνεπεία της εκχώρησης αυτής, σήμερα εφαρμόζεται το εθνικό δίκαιο όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας με βάση μια κοινή δέσμη κανόνων. Πρόκειται για κανόνες αναγκαστικού δικαίου που απαγορεύουν για παράδειγμα την αναπαραγωγή των παραστάσεων σε μετάλλια και μάρκες κατασκευασμένα σε μέταλλο. Δεδομένου ότι οι εν λόγω κανόνες αναφέρονται μόνο στις ίδιες τις παραστάσεις, τα κράτη μέλη δεν μπόρεσαν να κάνουν χρήση αυτών προκειμένου να απαγορεύσουν μετάλλια και μάρκες με παραστάσεις παραπλήσιες με εκείνες των κερμάτων ευρώ.

[1] Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την προστασία του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας όσον αφορά την παράσταση της κοινής όψης των κερμάτων ευρώ. ΕΕ C 318 της 13.11.2001, σ. 3, COM(2001) 600 τελικό.

Η σύσταση της Επιτροπής της 19ης Αυγούστου 2002 σχετικά με τα μετάλλια και τις μάρκες που προσομοιάζουν με το ευρώ [2] έχει ως στόχο την προστασία από τη χρησιμοποίηση επί μεταλλίων και μαρκών των όρων «ευρώ» και «λεπτά ευρώ» καθώς και του συμβόλου του ευρώ [3]. Εκτός του γεγονότος ότι η σύσταση κάλυπτε μόνο οπτικές πτυχές δεν αποτέλεσε το αντικείμενο γενικευμένης ενσωμάτωσης στις εθνικές νομοθεσίες, δεδομένου ότι τα κράτη μέλη εξέφρασαν την προτίμησή τους για δεσμευτική κοινοτική νομοθετική ρύθμιση. Η σύσταση καθεαυτή, ενώ αποτέλεσε χρήσιμο οδηγό, δεν αποδείχθηκε πλήρως αποτελεσματική. Συνολικά, οι εθνικοί κανόνες όσον αφορά τα μετάλλια και τις μάρκες είναι ελάχιστοι και οι περισσότεροι είναι γενικής φύσης. Τέλος, όπως καταδείχτηκε στην πράξη μετά την εισαγωγή των κερμάτων ευρώ, εκτός από τα οπτικά χαρακτηριστικά, υπάρχει ανάγκη θέσπισης κανόνων αναγκαστικού δικαίου για τις τεχνικές ιδιότητες όπως περιλαμβάνονται στην προτεινόμενη νομοθεσία.

[2] ΕΕ L 225 της 22.8.2002, σ. 34.

[3] Η σύσταση αυτή επιβεβαιώνει παρόμοια σύσταση της Επιτροπής της 13ης Ιανουαρίου 1999, όσον αφορά τα συλλεκτικά κέρματα, τα μετάλλια και τις μάρκες, ΕΕ L 20 της 27.1.1999, σ. 61.

Ο αυξανόμενος αριθμός υποθέσεων που αφορούν μετάλλια τα οποία προσομοιάζουν στα κέρματα ευρώ υπογράμμισε την ανάγκη λήψης αυστηρότερων και δεσμευτικών μέτρων που να αποβλέπουν στη δημιουργία ισότιμου πλαισίου σε όλη την Κοινότητα ως προς τα μετάλλια και τα κέρματα. Αυτές οι υποθέσεις αφορούν, για παράδειγμα, περιπτώσεις μεταλλίων που έμοιαζαν με τα κέρματα του ευρώ, ένα εκ των εκ των οποίων τέθηκε σε κυκλοφορία αντί για τα κέρματα ευρώ καθώς και περιπτώσεις αντικειμένων που έμοιαζαν με τα κέρματα και τα οποία χρησιμοποιήθηκαν παράνομα σε μηχανές που λειτουργούν με κέρματα.

Η υποεπιτροπή για τα κέρματα ευρώ της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτροπής και οι διευθυντές των νομισματοκοπείων της ΕΕ εξέτασαν τις υποθέσεις αυτές και κατέληξαν ότι για την αντιμετώπισή τους απαιτείται δεσμευτικό νομικό μέσο σχετικά με τα μετάλλια και τις μάρκες. Η παρούσα πρόταση λαμβάνει υπόψη τα σχόλια που διατυπώθηκαν κατά τις εν λόγω συζητήσεις.

Επιπλέον, το θέμα συζητήθηκε εκτενώς με τους αντιπροσώπους της βιομηχανίας που δραστηριοποιείται στον κλάδο των κερμάτων, στο πλαίσιο των τακτικών συναντήσεων με την Επιτροπή και τους διευθυντές των νομισματοκοπείων της ΕΕ. Οι εκπρόσωποι της εν λόγω βιομηχανίας υποστηρίζουν ένθερμα ένα κανονιστικό πλαίσιο όπως το προτεινόμενο, καθώς με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί το κόστος από τις απάτες σε αυτόματες μηχανές πώλησης. Τέλος, στον προτεινόμενο κανονισμό λήφθηκαν υπόψη τα σχόλια των κατασκευαστών μαρκών.

2. Ο ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Το άρθρο 1 περιλαμβάνει ορισμούς που συνάδουν με τα επίσημα κοινοτικά κείμενα, όπου υπάρχουν αυτοί οι ορισμοί. Ο ορισμός των μεταλλίων και των μαρκών συνάδει με εκείνο που περιλαμβάνεται στη σύσταση της Επιτροπής της 19ης Αυγούστου 2002. Όσον αφορά τα μετάλλια και τις μάρκες που έχουν κατασκευαστεί από χρυσό, ασήμι ή πλατίνα, ελλείψει ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την περιεκτικότητα σε πολύτιμο μέταλλο και τη σφράγιση των αντικειμένων, τα επίπεδα που προτείνονται αποκλειστικά για τους σκοπούς του εν λόγω κανονισμού, βασίζονται στις ελάχιστες προδιαγραφές των κρατών μελών. Η οργανωτική δομή του Ευρωπαϊκού Τεχνικού και Επιστημονικού Κέντρου (ΕΤΕΚ), το οποίο ήδη λειτουργεί, θα παγιωθεί μέσω απόφασης του Συμβουλίου, για την οποία η Επιτροπή έχει υποβάλει πρόταση (COM(2003) 426 της 17.7.2003). Οι εθνικές ορισθείσες αρχές που αναφέρονται είναι υπεύθυνες για την έκδοση κερμάτων στα κράτη μέλη (Παράρτημα ΙΙ). Εφόσον ορισμένα αιτήματα σχετικά με τα μετάλλια που μοιάζουν στα κέρματα ευρώ προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ, προτείνεται σε αυτές τις περιπτώσεις να αποτελεί η Επιτροπή την ορισθείσα αρχή. Τέλος, τα όρια αναφοράς για το μέγεθος των μεταλλίων και των μαρκών αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο του προτεινόμενου κανονισμού. Τα όρια αναφοράς ορίζουν μια σειρά συνδυασμών μεταξύ των τιμών για τη διάμετρο και των τιμών για το ύψος της στεφάνης, στο πλαίσιο των οποίων το μέγεθος ενός μεταλλίου ή μιας μάρκας θεωρείται παρόμοιο με εκείνο ενός κέρματος ευρώ.

Το άρθρο 2 προβλέπει τους περιορισμούς για τα μετάλλια και τις μάρκες. Ειδικότερα, η παράγραφος α) απαγορεύει τη χρήση των όρων «ευρώ» ή «λεπτά ευρώ» ή του συμβόλου του ευρώ (που καθορίζεται στο Παράρτημα Ι) στην όψη των μεταλλίων και μαρκών, καθόσον μπορούν να δημιουργήσουν εσφαλμένη εντύπωση ότι τα εν λόγω μετάλλια και μάρκες έχουν καθεστώς νομίμου νομίσματος [4]. Η παράγραφος β) απαγορεύει μετάλλια και μάρκες μεγέθους παρομοίου με των κερμάτων ευρώ δηλαδή που οι τιμές τους είναι εντός των ορίων αναφοράς. Η απαγόρευση αφορά τις «παραπλήσιες» παραστάσεις καθόσον οι ίδιες οι παραστάσεις προστατεύονται από εθνικές διατάξεις. Τέλος, η παράγραφος γ) προστατεύει την παράσταση της στεφάνης των κερμάτων των 2 ευρώ. Οι παραστάσεις των κοινών και των εθνικών όψεων των κερμάτων ευρώ, καθώς και της στεφάνης περιγράφονται στο έγγραφο που εξέδωσε η Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2001 [5].

[4] Η διάταξη αυτή είναι παρόμοια με εκείνη της σύστασης της Επιτροπής της 19ης Αυγούστου 2002.

[5] ΕΕ C 373 της 28.12.2001.

Το άρθρο 3 περιγράφει τις αυτόματες εξαιρέσεις από τους κανόνες. Ειδικότερα, η παράγραφος 1 επιτρέπει τους όρους «ευρώ» και «λεπτά ευρώ» ή του συμβόλου του ευρώ, όταν δεν συνδυάζονται με ένδειξη ονομαστικής αξίας και χρησιμοποιούνται σε μετάλλια και μάρκες το μέγεθος των οποίων διαφέρει αισθητά από το αντίστοιχο μέγεθος των κερμάτων ευρώ (δηλαδή βρίσκονται εκτός των ορίων αναφοράς). Η παράγραφος 2 του άρθρου 3 προβλέπει εξαίρεση από τους περιορισμούς όσον αφορά το μέγεθος (άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχείο β)) για τα μετάλλια και τις μάρκες με μεγάλη οπή στο κέντρο τους και με διαφορετικές ιδιότητες όσον αφορά το μέταλλο ή για εκείνα που είναι κατασκευασμένα από χρυσό, ασήμι ή πλατίνα.

Το άρθρο 4, παράγραφος 1 προβλέπει ότι οι ορισθείσες αρχές δύνανται να επιτρέπουν συγκεκριμένες παρεκκλίσεις όσον αφορά τα οπτικά χαρακτηριστικά (άρθρο 2, στοιχείο α)) υπό συγκεκριμένους όρους. Οι όροι αυτοί αφορούν κατά κύριο λόγο περιπτώσεις όπου η χρήση των όρων ευρώ, λεπτά ευρώ ή του συμβόλου του ευρώ γίνεται για πρακτικούς λόγους. Μια τυπική τέτοια περίπτωση είναι τα καζίνο όπου μάρκες που φέρουν ονομαστική αξία σε ευρώ πωλούνται σε ισοδύναμη ονομαστική αξία σε ευρώ. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι μάρκες αυτές διευκολύνουν τη λειτουργία των εν λόγω επιχειρήσεων. Προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι κατάχρησης, πρέπει να προσδιορίζεται σαφώς η προέλευση του εγκεκριμένου μεταλλίου ή μάρκας ενώ τα εν λόγω μετάλλια ή μάρκες πρέπει να επισφραγίζονται με την ένδειξη «Όχι νόμιμο νόμισμα».

Το άρθρο 4, παράγραφος 2 προβλέπει τη δυνατότητα να επιτραπούν παρεκκλίσεις από τους περιορισμούς όσον αφορά το μέγεθος (άρθρο 2, στοιχείο β)) υπό δύο σωρευτικούς όρους : (i) το μέγεθος των μεταλλίων και των μαρκών, παρόλο που βρίσκεται εντός των ορίων αναφοράς, δεν πρέπει να πλησιάζει άμεσα το μέγεθος των κερμάτων ευρώ. και (ii) οι ιδιότητες του μετάλλου πρέπει να είναι αρκούντως διαφορετικές από εκείνες των κερμάτων ευρώ. Κατά συνέπεια, τα μετάλλια και οι μάρκες που υπάγονται στην εν λόγω παρέκκλιση δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν κανονικά έναντι των κερμάτων ευρώ στις μηχανές που λειτουργούν με κέρματα. Ένα σημαντικό στοιχείο του άρθρου 4 παράγραφος 2 έγκειται στην παροχή ευελιξίας όσον αφορά την εφαρμογή σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες και πρακτικές στο μέτρο που τηρούνται οι αυστηρές ελάχιστες προδιαγραφές. Ειδικότερα, οι χώρες που δεν έχουν παράδοση να δίδουν άδειες για την έκδοση μεταλλίων και μαρκών εντός των ορίων αναφοράς μπορούν να συνεχίσουν αυτή την πρακτική, παρόλο που μπορεί να προκύψουν ορισμένες διασυνοριακές συνέπειες. Άλλες χώρες μπορούν να συνεχίσουν να δίδουν άδειες με τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις.

Το άρθρο 4 παράγραφος 3 θεσπίζει την αρμοδιότητα των ορισθεισών αρχών να δηλώνουν εάν ο βαθμός προσομοίωσης, που αναφέρεται στο άρθρο 2 στοιχείο γ), είναι αποδεκτός.

Για τη διευκρίνιση των τεχνικών χαρακτηριστικών, το παράρτημα ΙΙΙ περιλαμβάνει τμήμα με ενδεικτική γραφική αναπαράσταση των ορίων αναφοράς και των σχετικών ορισμών.

Προκειμένου να υπάρξει εναρμόνιση στην ερμηνεία του κανονισμού από τα κράτη μέλη όσον αφορά την έγκριση παρεκκλίσεων, στο άρθρο 5, παράγραφος 1, προτείνεται μηχανισμός βάσει του οποίου όλες οι παρεκκλίσεις κοινοποιούνται στο ΕΤΕΚ. Το ΕΤΕΚ καταρτίζει σχετικό μητρώο, το οποίο μπορούν να συμβουλευτούν τα κράτη μέλη και, όταν χρειάζεται, εκπονεί εκθέσεις. Επιπλέον, κρίθηκε απαραίτητο να μη διαταραχθεί η λειτουργία των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τέτοιες μάρκες στο πλαίσιο της δραστηριότητάς τους (για παράδειγμα τα καζίνο). Για το λόγο αυτό το άρθρο 5, παράγραφος 2 προβλέπει ότι τα μετάλλια και οι μάρκες που δεν πληρούν τους κανόνες αλλά κυκλοφορούσαν ήδη όταν τέθηκε σε ισχύ ο παρών κανονισμός πρέπει να αντικατασταθούν αφού όμως λήξει ο προβλεπόμενος χρόνος χρησιμοποίησής τους, και το αργότερο μέχρι το τέλος του 2012. Ωστόσο, οι εν λόγω μάρκες πρέπει να καταχωρηθούν σύμφωνα με τις εφαρμοστέες εθνικές διαδικασίες και να κοινοποιηθούν στο ΕΤΕΚ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η καταχώρηση δεν θα είναι απαραίτητη, καθώς δεν υφίστανται μετάλλια και μάρκες που να προσομοιάζουν προς τα κέρματα του ευρώ, ως αποτέλεσμα της εθνικής νομοθεσίας ή πρακτικής.

Το άρθρο 6 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή του προτεινόμενου κανονισμού μέσω της επιβολής κατάλληλων κυρώσεων, που θα εγκριθούν μέχρι τον Ιανουάριο του 2005 και θα ανακοινωθούν στην Επιτροπή.

Το άρθρο 7 περιορίζει τη δυνατότητα εφαρμογής του κανονισμού στα συμμετέχοντα κράτη μέλη, λόγω της νομικής βάσης που χρησιμοποιήθηκε, δηλαδή του άρθρου 123, παράγραφος 4 της ΣΕΚ. Όπως συνέβη και με τον κανονισμό αριθ. 1338/2001, ένας δεύτερος κανονισμός, που βασίζεται στο άρθρο 308 της Συνθήκης, θα επεκτείνει τα αποτελέσματα του προτεινόμενου κανονισμού στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη.

2004/0011 (CNS)

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την επέκταση της εφαρμογής του κανονισμού (EΚ) αριθ. [...] σχετικά με τα μετάλλια και τις «μάρκες» που προσομοιάζουν με τα κέρματα ευρώ στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 308,

την πρόταση της Επιτροπής [6],

[6] ΕΕ C [...] της [...], σ. [...].

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [7],

[7] ΕΕ C [...] της [...], σ. [...].

Εκτιμώντας τα ακόλουθα :

(1) Εκδίδοντας τον κανονισμό (EΚ) αριθ. [...] [8] το Συμβούλιο σημείωσε ότι αυτός εφαρμόζεται στα συμμετέχοντα κράτη μέλη, που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 974/98 του Συμβουλίου της 3ης Μαΐου 1998 για την εισαγωγή του ευρώ [9],

[8] Βλέπε σελίδα [..] της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας.

[9] ΕΕ L 139 της 11.5.1998, σ. 1.

(2) Ωστόσο, είναι σημαντικό οι κανόνες που αφορούν τα μετάλλια και τις μάρκες που προσομοιάζουν με τα κέρματα ευρώ να είναι ενιαίοι σε όλη την Κοινότητα και για τον σκοπό αυτό θεσπίζονται οι απαιτούμενες προς τούτο διατάξεις,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Η εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. [...] πέραν των συμμετεχόντων κρατών μελών, όπως αυτά ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 974/98, επεκτείνεται στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη.

Άρθρο 2

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, [...]

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

[...]