52001AB0522(01)

Γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

της 3ης Μαΐου 2001

κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με υποβληθείσα από την Επιτροπή πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών

CON/2001/8

(2001/C 151/05)

1. Στις 29 Μαρτίου 2001 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έλαβε αίτημα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διατυπώσει τη γνώμη της σχετικά με πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών (εφεξής "προτεινόμενος κανονισμός"). Ο προτεινόμενος κανονισμός πρόκειται να αντικαταστήσει τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1969/88, της 24ης Ιουνίου 1988, για τη θέσπιση ενιαίου μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών(1).

2. Η αρμοδιότητα της ΕΚΤ να διατυπώνει τη γνώμη της βασίζεται στο άρθρο 105 παράγραφος 4 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (εφεξής "συνθήκη") και στο άρθρο 4 στοιχείο α) του πρωτοκόλλου για το καταστατικό του ευρωπαϊκού συστήματος κεντρικών τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (εφεξής "καταστατικό"), δεδομένου ότι αρμόδια για τη διαχείριση των δανείων που αποτελούν αντικείμενο του προτεινόμενου κανονισμού είναι σήμερα, δυνάμει του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1969/88 και διαφόρων διατάξεων της συνθήκης, όπως παρουσιάζεται παρακάτω, η ΕΚΤ. Σύμφωνα με το άρθρο 17.5, πρώτη πρόταση του εσωτερικού κανονισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η παρούσα γνώμη εκδόθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ.

3. Η ΕΚΤ λαμβάνει υπόψη τη μείωση από 16 δισεκατομμύρια ευρώ σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ του ανωτάτου ορίου, σε κεφάλαια, των δανείων που θα χορηγούνται στα κράτη μέλη στο πλαίσιο του μηχανισμού, ενόψει του μειωμένου αριθμού των κρατών μελών που θα μπορούν να επωφεληθούν από τα εν λόγω δάνεια μετά την εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος. Η ΕΚΤ υποθέτει ότι στον προσδιορισμό του ύψους αυτής της μείωσης ελήφθη υπόψη, επίσης, το γεγονός ότι ένας μεγαλύτερος αριθμός κρατών μελών θα είναι σε θέση να επωφεληθούν από το μηχανισμό, όταν οι σημερινές υποψήφιες χώρες καταστούν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4. Το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1969/88 προβλέπει τη διαχείριση των δανείων, τα οποία χορηγούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Νομισματικής Συνεργασίας. Δυνάμει του άρθρου 117 παράγραφος 2 της συνθήκης, με την έναρξη του δευτέρου σταδίου της οικονομικής και νομισματικής ένωσης και τη διάλυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Νομισματικής Συνεργασίας, τα καθήκοντα του τελευταίου, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των δανείων, μεταβιβάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ίδρυμα (ΕΝΙ). Στη συνέχεια, η διαχείριση των δανείων περιήλθε από το ΕΝΙ στην ΕΚΤ, δυνάμει του άρθρου 123 παράγραφος 2 της συνθήκης. Η διαχείριση των εν λόγω δανείων είναι σύμφωνη με το άρθρο 21.2 του καταστατικού, το οποίο ορίζει ότι η ΕΚΤ μπορεί να ενεργεί ως δημοσιονομικός αντιπρόσωπος συγκεκριμένων οργάνων και φορέων, συμπεριλαμβανομένων των κοινοτικών οργάνων ή οργανισμών.

5. Η ΕΚΤ σημειώνει ότι, βάσει του προτεινόμενου κανονισμού, η διαχείριση των εν λόγω δανείων πρόκειται να μεταβιβαστεί από την ΕΚΤ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επ' αυτού, η ΕΚΤ επισημαίνει τα ακόλουθα. Πρώτον, η διαχείριση του μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης και παλαιότερων μηχανισμών παρόμοιου τύπου κατά παράδοση διεξαγόταν σε επίπεδο κεντρικής τράπεζας. Η ρύθμιση αυτή ίσχυσε από την εισαγωγή του μηχανισμού χορηγήσεως κοινοτικών δανείων το 1975 (αυτός και ο μηχανισμός μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής συγχωνεύτηκαν το 1988 στον ενιαίο μηχανισμό μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης για την ενίσχυση του ισοζυγίου πληρωμών), και επέτρεψε να προσδοθεί έμφαση στη διάκριση ανάμεσα σε δάνεια που χορηγούνταν προς στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών και σε κοινοτικά δάνεια που εξυπηρετούσαν άλλους σκοπούς. Δεύτερον, όπως σημειώνεται στο άρθρο 6 του προτεινόμενου κανονισμού, ο μηχανισμός μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης και η προβλεπόμενη στη συμφωνία για τον ΜΣΙ ΙΙ εξαιρετικά βραχυπρόθεσμη χρηματοδοτική διευκόλυνση συνδέονται άμεσα, καθώς τα δάνεια που χορηγούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης μπορούν να χορηγούνται σε συνδυασμό με στήριξη εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, παρεχόμενη στο πλαίσιο της εξαιρετικά βραχυπρόθεσμης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης.

6. Με βάση τα παραπάνω, η ΕΚΤ θεωρεί ότι ενδείκνυται να συνεχίσει η ίδια τη διαχείριση των δανείων που χορηγούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης. Πάντως, εάν το Συμβούλιο αποφανθεί υπέρ της πρότασης περί μεταβίβασης της διαχείρισης των εν λόγω δανείων στην Επιτροπή, θα εξακολουθήσει να είναι αναγκαία η αδιάλειπτη και ολοκληρωμένη ενημέρωση της ΕΚΤ σε ό,τι αφορά την πραγματοποίηση πληρωμών στο πλαίσιο του μηχανισμού, καθώς και τη λήψη και το καθεστώς κάθε νέου αιτήματος για χορήγηση δανείων. Ανάγκη ενημέρωσης θα προκύπτει, ιδίως, στο πλαίσιο της παροχής μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης σε συνδυασμό με την παροχή στήριξης στο πλαίσιο της εξαιρετικά βραχυπρόθεσμης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης που προβλέπεται στη συμφωνία για τον ΜΣΙ II.

7. Η ΕΚΤ λαμβάνει υπόψη τη δυνατότητα που παρέχεται στην Επιτροπή, δυνάμει του άρθρου 1 παράγραφος 2, εντέλει, του προτεινόμενου κανονισμού, να συνάπτει πράξεις ανταλλαγής δανείων ή/και επιτοκίων, με σκοπό τη μετατροπή των δανείων που συνάπτει στις κεφαλαιαγορές ή με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ενόψει της χρηματοδότησης των δανείων που χορηγούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης.

8. Η δεύτερη πρόταση του άρθρου 11 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1969/88 προβλέπει ότι τα κεφάλαια χορηγούνται μόνο για τους σκοπούς που αναφέρονται στο άρθρο 1. Η ΕΚΤ σημειώνει ότι το αντίστοιχο άρθρο (άρθρο 10) του προτεινόμενου κανονισμού δεν περιλαμβάνει παρόμοια διάταξη. Αποβλέποντας στην εξασφάλιση της μέγιστης νομικής σαφήνειας, η ΕΚΤ προτείνει την προσθήκη, στο τέλος του άρθρου 10 του προτεινόμενου κανονισμού, του ακόλουθου κειμένου, το οποίο χρησιμοποιείται ήδη στο άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1969/88: "Τα κεφάλαια χορηγούνται μόνο για τους σκοπούς που αναφέρονται στο άρθρο 1".

9. Η παρούσα γνώμη δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Φρανκφούρτη, επί Μάιν 3 Μαΐου 2001.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ

Willem F. Duisenberg

(1) ΕΕ L 178, 8.7.1988, σ. 1.