(1)

Σύμφωνα με το άρθρο 18.1 του καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (εφεξής το «καταστατικό του ΕΣΚΤ»), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ (εφεξής οι «ΕθνΚΤ») μπορούν να διενεργούν πιστοδοτικές και πιστοληπτικές πράξεις με πιστωτικά ιδρύματα και άλλους φορείς της αγοράς , με επαρκή ασφάλεια προκειμένου για δάνεια, με σκοπό την επίτευξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών. Οι γενικοί όροι υπό τους οποίους η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ δέχονται να συμμετέχουν στις εν λόγω πράξεις του Ευρωσυστήματος και τα κριτήρια βάσει των οποίων καθορίζεται η καταλληλότητα των ασφαλειών που παρέχονται για τους σκοπούς διενέργειάς τους προβλέπονται στην κατευθυντήρια γραμμή (ΕΕ) 2015/510 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2014/60) (1).

(2)

Η νόσος του κορωνοϊού 2019 (COVID-19), η οποία χαρακτηρίστηκε ως πανδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελεί την αιτία εκδήλωσης μιας κατάστασης έκτακτης κοινωνικής ανάγκης που πλήττει τη δημόσια υγεία και δεν έχει προηγούμενο στην πρόσφατη ιστορία. Έχει προκαλέσει ακραία οικονομική διαταραχή η οποία απαιτεί φιλόδοξη, συντονισμένη και κατεπείγουσα δράση πολιτικής σε όλα τα μέτωπα με σκοπό τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που κινδυνεύουν. Συνεπεία της πανδημίας η οικονομική δραστηριότητα στη ζώνη του ευρώ υποχωρεί και αναπόφευκτα θα υποστεί σημαντική συρρίκνωση, ιδίως ενόψει του αυξανόμενου αριθμού χωρών που βρίσκονται αντιμέτωπες με την ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης της νόσου. Τα μέτρα αυτά ασκούν έντονες πιέσεις στις ταμειακές ροές των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, θέτοντας σε κίνδυνο την επιβίωση των ίδιων των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας. Εξάλλου, είναι σαφές ότι η συγκεκριμένη κατάσταση δυσχεραίνει τη μετάδοση των μέτρων τόνωσης μέσω της νομισματικής πολιτικής, δημιουργώντας επιπρόσθετους σοβαρούς καθοδικούς κινδύνους όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό.

(3)

Την 7η Απριλίου 2020 το διοικητικό συμβούλιο εξέδωσε δέσμη αποφάσεων, αποκρινόμενο στην πανδημική νόσο COVID-19 που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον στόχο της σταθερότητας των τιμών και την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Οι συγκεκριμένες αποφάσεις περιλαμβάνουν μέτρα χαλάρωσης των κριτηρίων καταλληλότητας των ασφαλειών με σκοπό τη διευκόλυνση της συμμετοχής των αντισυμβαλλομένων του Ευρωσυστήματος στο σύνολο των πράξεων χορήγησης ρευστότητας μέσω της διατήρησης επαρκών επιλέξιμων ασφαλειών. Έτσι, η συμμετοχή στις πράξεις αυτές θα βασίζεται σε τροποποιημένα κριτήρια καταλληλότητας ασφαλειών και μέτρα ελέγχου κινδύνων. Πρόκειται για αναλογικά μέτρα αναχαίτισης των σοβαρών κινδύνων που απορρέουν από την έξαρση και τη σταδιακή εξάπλωση της νόσου COVID-19, απειλώντας τη σταθερότητα των τιμών, τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και τις οικονομικές προοπτικές στη ζώνη του ευρώ.

(4)

Προκειμένου να περιοριστεί ο αρνητικός αντίκτυπος που θα είχαν στην επάρκεια των ασφαλειών τυχόν σοβαρές πιστοληπτικές υποβαθμίσεις συνεπεία της έξαρσης της νόσου COVID-19, το διοικητικό συμβούλιο θεωρεί ότι το Ευρωσύστημα μπορεί προσωρινά να επιδείξει μεγαλύτερη ανοχή στους κινδύνους για να στηρίξει την πρόσβαση των αντισυμβαλλομένων σε ρευστότητα και, με τον τρόπο αυτόν, και τη χορήγηση πιστώσεων στην οικονομία της ζώνης του ευρώ, μεταξύ άλλων μειώνοντας τα επίπεδα των περικοπών αποτίμησης που εφαρμόζονται σε συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία τα οποία χρησιμοποιούνται ως ασφάλεια.

(5)

Το διοικητικό συμβούλιο αξιολόγησε επίσης: α) την ανάγκη ελάφρυνσης των πιέσεων που απορρέουν από την έξαρση της νόσου COVID-19 και επηρεάζουν σοβαρά τις ελληνικές χρηματοπιστωτικές αγορές• β) τις δεσμεύσεις τις οποίες έχει αναλάβει η Ελληνική Δημοκρατία στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) και την παρακολούθηση της εφαρμογής της από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης• γ) το γεγονός ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους της Ελληνικής Δημοκρατίας μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας συναρτώνται προς τη σταδιακή υλοποίηση των εν λόγω δεσμεύσεων• δ) των πληροφοριών που έχει στη διάθεσή της η ΕΚΤ λόγω συμμετοχής της στο πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας σχετικά με την οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση της Ελληνικής Δημοκρατίας και ε) το γεγονός ότι η Ελληνική Δημοκρατία είχε ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές. Εξάλλου, το διοικητικό συμβούλιο αξιολόγησε την ανάγκη να περιοριστεί ο κατακερματισμός όσον αφορά τις ασφάλειες που αποδέχεται το Ευρωσύστημα για τις πιστοδοτικές του πράξεις, προκειμένου να ενισχυθεί η ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Με βάση τις αξιολογήσεις αυτές το διοικητικό συμβούλιο θεωρεί ότι με την επιφύλαξη της εφαρμογής ειδικού προγράμματος περικοπών αποτίμησης οι ΕθνΚΤ θα πρέπει να αποδέχονται ως ασφάλειες επιλέξιμες για τους σκοπούς των πιστοδοτικών πράξεων του Ευρωσυστήματος εμπορεύσιμα χρεόγραφα έκδοσης της κεντρικής κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας τα οποία δεν πληρούν τις απαιτήσεις πιστοληπτικής διαβάθμισης του Ευρωσυστήματος, αλλά πληρούν όλα τα λοιπά κριτήρια καταλληλότητας που ισχύουν ως προς τα εμπορεύσιμα περιουσιακά στοιχεία.

(6)

Τα συμπληρωματικά μέτρα που καθορίζονται στις τροποποιητικές διατάξεις της παρούσας κατευθυντήριας γραμμής θα πρέπει να τύχουν προσωρινής εφαρμογής και το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να αξιολογήσει εκ νέου την ανάγκη παράτασης της διάρκειας εφαρμογής οποιουδήποτε εξ αυτών πριν από το τέλος του έτους, ώστε να διασφαλιστεί η δέουσα λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό το διοικητικό συμβούλιο θα λάβει υπόψη και την ανάγκη υφιστάμενων ή μελλοντικών αντισυμβαλλομένων σε στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος βάσει της απόφασης (ΕΕ) 2019/1311 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2019/21) (3) να διαθέτουν ασφάλειες καθ’ όλη τη διάρκεια των εν λόγω πράξεων.

(7)

Για σκοπούς άμεσης απόκρισης στην τρέχουσα πανδημία η παρούσα κατευθυντήρια γραμμή θα πρέπει να κοινοποιηθεί στις ΕθνΚΤ το συντομότερο δυνατόν μετά την έκδοσή της.

(8)

Για τους λόγους αυτούς η κατευθυντήρια γραμμή ΕΚΤ/2014/31 (4) θα πρέπει να τροποποιηθεί,