18.8.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 240/3

2.1.

Ένα από τα ζητήματα που επισήμανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχέση με τον ανεύθυνο δανεισμό στις αγορές ενυπόθηκης πίστης στην Ένωση αφορά τα δάνεια που συνάπτουν οι καταναλωτές σε ξένο νόμισμα, προκειμένου να επωφεληθούν από το προσφερόμενο επιτόκιο, χωρίς να έχουν επαρκή επίγνωση του συναλλαγματικού κινδύνου που διατρέχουν (2).

2.2.

Το 2010, στην έκδοσή της με τίτλο «Financial Stability Review» η ΕΚΤ επισήμανε ότι η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση ανέδειξε τη σημασία των πιθανών συστημικών κινδύνων που συνδέονται με την επικράτηση του δανεισμού σε ξένο νόμισμα σε ορισμένα κράτη μέλη, τόνισε δε την ανάγκη παρακολούθησης και αντιμετώπισης του προβλήματος, προκειμένου να αποτραπεί περαιτέρω αύξηση του υπολοίπου των δανείων σε ξένο νόμισμα (3). Η ΕΚΤ παρατήρησε ότι τα υψηλά επίπεδα χορηγήσεων δανείων σε ξένο νόμισμα προς δανειολήπτες που δεν έχουν προβεί σε αντιστάθμιση των κινδύνων είναι δυνατό να καθιστούν ορισμένα κράτη μέλη εξόχως ευπαθή, καθώς ο εν λόγω δανεισμός μετατρέπει τον άμεσο κίνδυνο από συναλλαγματικές διαφορές στον οποίο εκτίθεται το τραπεζικό σύστημα σε πιστωτικό κίνδυνο, εκθέτοντας την οικονομία σε σημαντικούς μακροχρηματοπιστωτικούς κινδύνους. Εξάλλου, το υψηλό επίπεδο χρέους σε ξένο νόμισμα μπορεί να περιορίζει τα περιθώρια ελιγμών και την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής. Με δεδομένες τις ως άνω αρνητικές συνέπειες του δανεισμού σε ξένο νόμισμα, η ΕΚΤ επισήμανε ότι είναι σημαντική για τους αρμόδιους χάραξης πολιτικής η λήψη μέτρων προς αποφυγή της υπέρμετρης έκθεσης του τραπεζικού συστήματος στην εν λόγω μορφή δανεισμού (4).

2.3.

Στο παραπάνω πλαίσιο η ΕΚΤ επισήμανε ότι η θέσπιση μέτρων χάραξης κανονιστικής και εποπτικής πολιτικής μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην άμβλυνση των κινδύνων που προέρχονται από το δανεισμό σε ξένο νόμισμα (5). Κατά γενική αρχή και προκειμένου να περιοριστεί ο δανεισμός σε ξένο νόμισμα, οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής παροτρύνονται μετ’ επιτάσεως να θεσπίσουν ένα γενικό λειτουργικό πλαίσιο για τους οικονομικούς φορείς, το οποίο θα ενθαρρύνει τη συνετή και εμπεριστατωμένη λήψη αποφάσεων από δανειστές και δανειολήπτες. Αυτό προϋποθέτει την άσκηση υγιών μακροοικονομικών πολιτικών με γνώμονα τη διατήρηση της σταθερότητας και πολιτικών που αποβλέπουν στην ενίσχυση των χρηματοοικονομικών γνώσεων, καθώς και κατάλληλη ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα (6). Η προτεινόμενη οδηγία καθορίζει εν προκειμένω τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται στους καταναλωτές ενόψει της χορήγησης δανείων σε νόμισμα διαφορετικό από το εθνικό νόμισμα του δανειολήπτη (7). Η ΕΚΤ θεωρεί ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στην περίπτωση δανείων εκφρασμένων σε ξένο νόμισμα θα πρέπει να περιλαμβάνουν και ανάλυση των πιθανών κινδύνων για τους καταναλωτές (8).

3.1.

Σύμφωνα με την προτεινόμενη οδηγία, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να διασφαλίζει σε όλους τους πιστωτικούς φορείς (9) αδιακρίτως πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιούνται σε αυτό, προκειμένου οι εν λόγω φορείς να αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα των καταναλωτών και να παρακολουθούν τη συμμόρφωσή τους προς τις πιστωτικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης πίστωσης. Επίσης, με την προτεινόμενη οδηγία η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να καθορίζει τα ενιαία κριτήρια καταγραφής και τις προϋποθέσεις επεξεργασίας δεδομένων που θα ισχύουν για τις βάσεις δεδομένων, περιλαμβανομένων των κατωφλίων καταγραφής και των κοινών ορισμών για τους βασικούς όρους που χρησιμοποιούνται στις εν λόγω βάσεις δεδομένων (10).

3.2.

Σε σχέση με τα παραπάνω ζητήματα η ΕΚΤ επιθυμεί, πέραν μιας πρότασης διατύπωσης τεχνικής φύσης (βλ. τροποποίηση 1), να διατυπώσει τα ακόλουθα σχόλια αναφορικά με την κατ’ εξουσιοδότηση ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Επιτροπή.

3.2.1.

Πρώτον, οι αναφερόμενες στην προτεινόμενη οδηγία βάσεις δεδομένων περιλαμβάνουν βάσεις δεδομένων, τις οποίες διαχειρίζονται ιδιωτικά πιστωτικά γραφεία ή υπηρεσίες πληροφοριών πιστοληπτικής ικανότητας και δημόσια πιστωτικά μητρώα και οι οποίες χρησιμοποιούνται στα οικεία κράτη μέλη για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των καταναλωτών και την παρακολούθηση της συμμόρφωσής τους προς τις πιστωτικές υποχρεώσεις τους καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης πίστωσης. Σε ορισμένα κράτη μέλη τα κεντρικά πιστωτικά μητρώα τηρούνται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ), κάποια δε από αυτά εξυπηρετούν τους ίδιους ως άνω σκοπούς. Η ΕΚΤ, η οποία διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στον τομέα αυτόν (11), υποστηρίζει τη συνεργασία, την ανταλλαγή πληροφοριών και την εναρμόνιση των ορισμών και εννοιών μεταξύ των κεντρικών πιστωτικών μητρώων σε διασυνοριακό επίπεδο (12). Οι συνεχιζόμενες αναταραχές στον τραπεζικό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα ανέδειξαν τη σημασία των κεντρικών πιστωτικών μητρώων σε ό,τι αφορά τη συνδρομή που παρέχουν στα πιστωτικά ιδρύματα — μέσω της χορήγησης στα τελευταία πρόσβασης σε πληροφορίες για τα χρέη δανειοληπτών — ενόψει της αποτελεσματικής παρακολούθησης και διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου. Τα κεντρικά πιστωτικά μητρώα εξυπηρετούν την άσκηση της προληπτικής εποπτείας, ήτοι του καθήκοντος των κεντρικών τραπεζών να συμβάλλουν στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και στατιστικούς σκοπούς. Η ανάπτυξη διασυνοριακών συνεργειών μεταξύ κεντρικών πιστωτικών μητρώων αναμένεται ότι θα συμβάλει και στη διασφάλιση επαρκούς πρόσβασης των πιστωτικών φορέων σε αυτά.

3.2.2.

Δεύτερον, η ΕΚΤ υποστηρίζει την προτεινόμενη προσέγγιση όσον αφορά την κατ’ εξουσιοδότηση ανάθεση στην Επιτροπή αρμοδιοτήτων για τον καθορισμό ενιαίων κριτηρίων καταγραφής των πιστώσεων και προϋποθέσεων επεξεργασίας των δεδομένων που θα ισχύουν για τις βάσεις δεδομένων με σκοπό την ενίσχυση της εναρμόνισης των κανόνων στον τομέα αυτόν. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα παραγόμενα δεδομένα θα είναι εναρμονισμένα και ότι η ανταλλαγή τους θα είναι δυνατή σε διασυνοριακή βάση, τα ως άνω κριτήρια καταγραφής των πιστώσεων και οι προϋποθέσεις επεξεργασίας των δεδομένων απαιτούν τον καθορισμό ενός βασικού πυρήνα ιδιοχαρακτηριστικών, κοινών αναγνωριστικών και κοινού ορισμού των βασικών εννοιών και του περιεχομένου των δεδομένων. Επίσης, θα πρέπει να εξεταστούν ζητήματα εμπιστευτικότητας και προστασίας των δεδομένων, καθώς και οι πτυχές που αφορούν τη διαλειτουργικότητα των εθνικών βάσεων δεδομένων. Η ΕΚΤ αντιλαμβάνεται επίσης ότι τα ενιαία κριτήρια καταγραφής των πιστώσεων θα πρέπει να νοούνται ως ελάχιστα πρότυπα, τα οποία θα επιτρέπουν στα ιδιωτικά πιστωτικά γραφεία ή στις υπηρεσίες πληροφοριών πιστοληπτικής ικανότητας και στα δημόσια πιστωτικά μητρώα, στο πλαίσιο των σκοπών που επιδιώκουν και των επιχειρησιακών τους μοντέλων, να συλλέγουν, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, πρόσθετες πληροφορίες για τις εν λόγω πιστώσεις.

3.2.3.

Τρίτον, η ΕΚΤ προτείνει τη διατήρηση στενής επαφής με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες του ΕΣΚΤ που διαχειρίζονται τις προαναφερθείσες βάσεις δεδομένων, λόγω των σχετικών αρμοδιοτήτων τους και της πείρας που διαθέτουν στον τομέα αυτόν. Για λόγους συνέπειας και αρτιότητας της υπό εξέταση ρύθμισης, η ΕΚΤ προτείνει επίσης την ανάθεση στην Επιτροπή αντίστοιχων κατ’ εξουσιοδότηση αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο των βάσεων δεδομένων του άρθρου 9 της οδηγίας 2008/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2008 για τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης και την κατάργηση της οδηγίας 87/102/ΕΟΚ του Συμβουλίου (13) όσον αφορά τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης. Σε περίπτωση που ο νομοθέτης αποφασίσει να μην ανατεθούν τέτοιου είδους αρμοδιότητες στην Επιτροπή, η ΕΚΤ προτείνει, με βάση το έργο που έχει ήδη πραγματοποιηθεί (14), να εξεταστούν οι δυνατότητες περαιτέρω εναρμόνισης των κανόνων και πρακτικών σε επίπεδο Ένωσης, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις συστάσεις των διεθνών φόρουμ, για παράδειγμα όσον αφορά την αποτελεσματική επίβλεψη των συστημάτων παροχής στοιχείων πιστοληπτικής ικανότητας (15).