EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52012AB0096

Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady powierzającego Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi oraz wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) (CON/2012/96)

OJ C 30, 1.2.2013, p. 6–11 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

1.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 30/6


OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO

z dnia 27 listopada 2012 r.

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady powierzającego Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi oraz wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego)

(CON/2012/96)

2013/C 30/05

Wprowadzenie i podstawa prawna

W dniu 27 września 2012 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wniosek Rady o wydanie opinii w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady powierzającego Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (1) (zwanego dalej „projektem rozporządzenia SSM”). Tego samego dnia EBC otrzymał wniosek Rady o wydanie opinii w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w odniesieniu do jego powiązania z rozporządzeniem Rady (UE) nr …/… powierzającym Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (2) (zwanego dalej „projektem rozporządzenia EUNB”).

W dniu 5 listopada 2012 r. EBC otrzymał wniosek Parlamentu Europejskiego na podstawie art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej o wydanie opinii w sprawie projektu rozporządzenia EUNB.

Właściwość EBC do wydania opinii w sprawie projektu rozporządzenia SSM wynika z art. 127 ust. 6 Traktatu. Właściwość EBC do wydania opinii w sprawie projektu rozporządzenia EUNB wynika z art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu, jako że projekt rozporządzenia EUNB zawiera postanowienia mające wpływ na przyczynianie się przez Europejski System Banków Centralnych (ESBC) do należytego wykonywania polityk w odniesieniu do nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i stabilności systemu finansowego, zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu. Projekt rozporządzenia EUNB uwzględnia szczególne zadania powierzone EBC zgodnie z art. 127 ust. 6 Traktatu oraz projektem rozporządzenia SSM.

Z uwagi na fakt, że oba teksty dotyczą powierzenia EBC szczególnych zadań związanych z nadzorem i ustanowienia jednolitego mechanizmu nadzorczego (SSM) oraz pomimo tego, iż do tekstów tych mają zastosowanie dwie odrębne procedury legislacyjne, EBC wydał jedną opinię dotyczącą obydwu projektów. Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.

1.   Uwagi ogólne

1.1.

Projekt rozporządzenia SSM jest odpowiedzią na wniosek szefów państw i rządów o przedstawienie propozycji dotyczących SSM sformułowany na szczycie krajów strefy euro dnia 29 czerwca 2012 r. (3). EBC z zadowoleniem przyjmuje przedstawione propozycje, jako że są one zgodne z głównymi ustaleniami sprawozdania przewodniczącego Rady Europejskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. (4) oraz konkluzjami Rady Europejskiej z dnia 29 czerwca 2012 r. i 18 października 2012 r. W celu przerwania niekorzystnych związków pomiędzy bankami a rządami w niektórych państwach członkowskich należących do strefy euro oraz odwrócenia trwającego obecnie procesu fragmentacji rynku finansowego strefy euro potrzebne jest znaczące wzmocnienie unii gospodarczej i walutowej.

1.2.

Utworzenie SSM powinno przyczynić się do przywrócenia zaufania do sektora bankowego oraz ożywienia pożyczek międzybankowych i transgranicznych przepływów kredytowych poprzez niezależny zintegrowany nadzór we wszystkich uczestniczących państwach członkowskich w ramach systemu tworzonego przez EBC i krajowe organy nadzoru. Poprzez usuwanie krajowych zawirowań ekonomicznych i lepsze odzwierciedlanie potrzeb zintegrowanej strefy walutowej SSM przyczyni się również do skutecznego stosowania jednolitego zbioru przepisów dotyczących usług finansowych oraz harmonizacji procedur i praktyk nadzoru. W związku z tym EBC jest gotowy do wykonywania nowych zadań w odniesieniu do nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi przewidzianych w projekcie rozporządzenia SSM. EBC uważa, że art. 127 ust. 6 Traktatu stanowi właściwą podstawę prawną szybkiego i efektywnego powierzenia EBC szczególnych zadań związanych z nadzorem.

1.3.

EBC zgadza się z konkluzjami sprawozdania okresowego przedstawionego przez przewodniczącego Rady Europejskiej dotyczącego unii gospodarczej i walutowej oraz zintegrowanych ram finansowych (5). EBC zwraca uwagę, iż Rada Europejska wzywa do szybkiego przyjęcia przepisów związanych z harmonizacją krajowych przepisów dotyczących restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (6) oraz gwarantowania depozytów (7) we wnioskach ustawodawczych i wnioskach dotyczących wymogów kapitałowych dla banków do końca 2012 r. (8), co wspomogłyby wdrożenie SSM. Ponadto w sprawozdaniu okresowym wskazano, że zintegrowane przepisy finansowe nie mogą być planowane w oderwaniu od działań zmierzających do wypracowania lepiej zintegrowanych przepisów fiskalnych i gospodarczych, a także podkreślono potrzebę dalszego rozwoju w kierunku stworzenia jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. EBC jest zdania, że taki jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji – skupiony w ramach europejskiego urzędu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji – rzeczywiście stanowi uzupełnienie SSM konieczne do osiągnięcia dobrze funkcjonującej unii rynku finansowego. Taki mechanizm powinien być zatem stworzony lub przynajmniej powinny zostać wyraźnie określone terminy jego stworzenia i przejęcia przez EBC pełnej odpowiedzialności nadzorczej, co miałoby nastąpić z końcem okresu przejściowego, o którym mowa poniżej.

1.4.

W ocenie EBC projekt rozporządzenia SSM powinien być zgodny z następującymi podstawowymi zasadami. Po pierwsze, w ramach SSM EBC powinien mieć możliwość wykonywania zadań mu przydzielonych w sposób skuteczny i rygorystyczny, nienarażający jego reputacji. Po drugie, w ramach wykonywania swoich zadań EBC powinien pozostać niezależny. Po trzecie, powinien zostać zachowany ścisły podział pomiędzy nowymi zadaniami EBC związanymi z nadzorem a zadaniami dotyczącymi polityki pieniężnej powierzonymi mu w Traktacie. Po czwarte, EBC powinien mieć możliwość korzystania w pełnym zakresie z wiedzy, doświadczenia i zasobów operacyjnych krajowych organów nadzoru. Po piąte, SSM powinien działać w sposób całkowicie zgodny z podstawowymi zasadami jednolitego rynku usług finansowych oraz jednolitym zbiorem przepisów dotyczących usług finansowych. W tym względzie EBC przyjmuje również z zadowoleniem możliwość uczestnictwa w SSM państw członkowskich nienależących do strefy euro w celu zapewnienia większej harmonizacji praktyk nadzorczych w Unii Europejskiej, a tym samym wzmocnienia rynku wewnętrznego. Po szóste, EBC jest gotowy działać w sposób zgodny z najwyższymi standardami w zakresie odpowiedzialności za realizację zadań związanych z nadzorem.

1.5.

Po pierwsze, w celu umożliwienia prowadzenia efektywnego nadzoru przez SSM, projekt rozporządzenia SSM powierza EBC szczególne zadania nadzorcze związane z odpowiadającymi im niezbędnymi uprawnieniami nadzorczymi i dochodzeniowymi oraz bezpośrednim dostępem do informacji. Jest to konieczne dla zapewnienia efektywnego wypełniania zadań przez SSM. EBC z zadowoleniem przyjmuje objęcie nadzorem wszystkich instytucji kredytowych, co jest istotne dla utrzymania równych warunków działania pomiędzy bankami oraz dla uniknięcia segmentacji systemu bankowego. EBC z zadowoleniem przyjmuje również proponowane powierzenie mu uprawnień w zakresie nadzoru makroostrożnościowego, co pozwoli mu na koordynację stosowania polityk makro- i mikroostrożnościowych. EBC zauważa również, że projekt rozporządzenia SSM przewiduje, że EBC, w ramach wykonywania swych zadań związanych z nadzorem, powinien wspierać bezpieczeństwo i dobrą kondycję instytucji kredytowych oraz stabilność systemu finansowego (9), co oznacza, że jego obowiązki mają również charakter makroostrożnościowy. EBC wyraża pogląd, że projekt rozporządzenia SSM powinien umożliwić uruchomienie, z inicjatywy EBC lub organów krajowych, instrumentów makroostrożnościowych przewidzianych w prawie unijnym. W szczególności organy krajowe, z uwagi na spoczywającą na nich odpowiedzialność za stabilność finansową, ich bliski kontakt z narodowymi gospodarkami i systemami finansowymi oraz ich znajomość (10), powinny mieć do dyspozycji odpowiednie narzędzia umożliwiające im podejmowanie działań w celu ograniczenia ryzyka makroostrożnościowego związanego z sytuacją poszczególnych państw członkowskich, jednak bez ograniczenia możliwości podejmowania działań skutecznie zmniejszających takie ryzyko także przez SSM. Biorąc pod uwagę znaczenie funkcjonalnej odrębności pomiędzy nadzorem mikro- i makroostrożnościowym a odpowiedzialnością Rady Prezesów za stabilność finansową, w ramach SSM powinny zostać przewidziane szczególne procedury umożliwiające udział Rady Prezesów w podejmowaniu przez EBC decyzji dotyczących środków polityki makroostrożnościowej.

1.6.

Po drugie, EBC musi realizować zadania powierzone mu w projekcie rozporządzenia SSM bez uszczerbku dla celów ESBC przewidzianych w art. 1 Traktatu (11). EBC zagwarantuje, że jego działania w ramach SSM nie będą miały wpływu na wykonywanie przez ESBC jego zadań wynikających z Traktatu oraz Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (zwanego dalej „Statutem ESBC”) ani nie zagrożą jego ramom instytucjonalnym. Zgodnie z Traktatem i Statutem (12) EBC w wykonywaniu swoich zadań, do których należą również zadania powierzone mu na mocy art. 127 ust. 6 Traktatu, cieszy się pełną niezależnością (13). Traktatowy wymóg niezależności odnosi się do EBC jako instytucji, zatem obejmuje jego organy, takie jak np. radę nadzoru i jej członków przy wykonywaniu zadań wynikających z projektu rozporządzenia SSM. Ponadto niezależność EBC oznacza również niezależność operacyjną organów nadzorczych, o której mowa w przyjętych niedawno podstawowych zasadach skutecznego nadzoru bankowego Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego (14) (zwanych dalej „podstawowymi zasadami”).

1.7.

Inny aspekt podstawowych zasad mający na celu zapewnienie efektywności nadzoru dotyczy odpowiedniej ochrony prawnej organów nadzoru w ramach wykonywania ich funkcji dotyczącej ochrony interesu publicznego. W tym kontekście EBC zwraca uwagę, że tendencje legislacyjne i orzecznictwo w wielu państwach członkowskich oraz na świecie zmierzają w kierunku ograniczenia odpowiedzialności organów nadzoru. EBC uważa, że odpowiedzialność EBC, odpowiednich organów krajowych i zatrudnionych przez nich urzędników powinna być przewidziana tylko w przypadku winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Po pierwsze, takie ograniczenie odzwierciedlałoby zasady wspólne dla krajowych przepisów dotyczących organów nadzoru bankowego w rosnącej liczbie państw członkowskich, jak i w wielu ważnych centrach finansowych na świecie, które zmierzają w kierunku ograniczenia odpowiedzialności nadzorczej. Po drugie, byłoby ono spójne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, uznającym odpowiedzialność tylko w przypadkach poważnej niezgodności z prawem. Po trzecie, postanowienie takie dostosowałoby przepisy unijne do ogólnoświatowego konsensusu osiągniętego wraz z podstawowymi zasadami, zgodnie z którym przepisy prawne dotyczące nadzoru muszą chronić organy nadzorcze i ich pracowników przez pozwami dotyczącymi ich działania lub zaniechania, do którego doszło w dobrej wierze, podczas wykonywania ich obowiązków, jak i pokrywać koszty obrony takiego działania lub zaniechania w celu większego wzmocnienia pozycji organów nadzorczych w stosunku do podmiotów nadzorowanych (15). Po czwarte, taki ogólnoświatowy konsensus oparty jest na złożoności zadań nadzorczych. W dobrze funkcjonującym systemie bankowym organy nadzorcze zobowiązane są chronić wiele poszczególnych interesów, jak i całość systemu finansowego. Ponadto organy nadzorcze muszą działać pod presją czasu, szczególnie w czasach kryzysu. Po piąte, określenie systemu odpowiedzialności w ramach SSM działającego w obrębie wielu jurysdykcji przyczyniłoby się do: (i) zharmonizowanego systemu odpowiedzialności w ramach SSM; (ii) zachowania zdolności SSM do działania, ponieważ zbyt rygorystyczny i zróżnicowany system odpowiedzialności w ramach złożonej struktury SSM mógłby osłabić możliwość podejmowania koniecznych działań przez organ nadzorczy SSM oraz (iii) ograniczenia spekulacyjnych postępowań prawnych dotyczących odpowiedzialności za działanie lub zaniechanie organu SSM.

1.8.

Po trzecie, aby przeciwdziałać potencjalnym konfliktom interesów i zapewnić autonomiczność procesów decyzyjnych EBC przy wykonywaniu jego zadań, zapewniając jednocześnie zgodność z ramami instytucjonalnymi ESBC, konieczne jest wyraźne oddzielenie powierzonych EBC zadań związanych z polityką pieniężną od zadań związanych z nadzorem. W celu zapewnienia rozdziału pomiędzy tymi zadaniami przy jednoczesnym umożliwieniu ogólnej strukturze czerpania korzyści z synergii, potrzebne są odpowiednie struktury zarządzające. W tym zakresie należy zadbać o to, aby zgodnie z projektem rozporządzenia SSM i w kontekście ram traktatowych, nowa rada nadzoru stanowiła punkt ciężkości funkcji nadzorczych EBC. Oprócz szefów nadzoru właściwych organów uczestniczących państw członkowskich w skład rady nadzoru jako obserwatorzy powinni również wejść przedstawiciele krajowych banków centralnych, które na mocy ustawy wykonują działalność związaną z nadzorem w sposób pomocniczy w stosunku do działań właściwych organów krajowych. Ponadto, w celu efektywnego wykonywania swoich zadań rada nadzoru powinna w najszerszym możliwym zakresie mieć możliwość korzystania ze wszelkich niezbędnych narzędzi i fachowej wiedzy, przy jednoczesnym poszanowaniu ostatecznych obowiązków traktatowych organów decyzyjnych EBC. W związku z tym ramy funkcjonowania rady nadzoru powinny zapewniać równe traktowanie w zakresie uczestnictwa przedstawicieli właściwych organów krajowych wszystkich uczestniczących państw członkowskich, w tym państw członkowskich, które ustanowiły bliską współpracę z EBC. Uwzględniając na koniec doświadczenie szeregu krajowych banków centralnych sprawujących już nadzór, EBC ustanowi odpowiednie wewnętrzne zasady i procedury w celu zapewnienia odpowiedniego rozdziału między funkcjami wspierającymi wykonywanie tych zadań.

1.9.

Po czwarte, konieczne jest, aby w wykonywaniu nowych zadań nadzorczych SSM był w stanie wykorzystywać fachową wiedzę i zasoby krajowych organów nadzoru. Konieczne są zarówno szczegółowe informacje jakościowe i skonsolidowana wiedza dotycząca instytucji kredytowych, jak i rzetelne informacje ilościowe. Poprzez odpowiednie procedury decentralizujące, przy zachowaniu jedności systemu nadzorczego i unikaniu powielania, SSM będzie w stanie korzystać z bliskiego kontaktu organów nadzoru z podmiotami nadzorowanymi, zachowując jednocześnie niezbędną ciągłość i spójność nadzoru wśród uczestniczących państw członkowskich. W związku z tym projekt rozporządzenia SSM powinien bardziej sprecyzować kwestie praktyczne dotyczące decentralizacji zadań nadzorczych w ramach SSM, a mianowicie poprzez określenie pewnych podstawowych zasad organizacyjnych. W szczególności powinien stanowić, że w celu wykonywania swych zadań związanych z nadzorem EBC powinien mieć możliwość zwracania się do właściwych organów krajowych, w szczególności w sprawie instytucji kredytowych o mniejszym znaczeniu ekonomicznym, finansowym lub ostrożnościowym, bez uszczerbku dla uprawnień EBC w zakresie udzielania wskazówek i wydawania instrukcji, a w uzasadnionych przypadkach – do przejmowania zadań organów krajowych. Projekt rozporządzenia SSM powinien także stanowić podstawę dla odpowiednich przepisów w zakresie efektywnego rozdziału zadań nadzorczych w ramach SSM, w tym procedur powiadomienia o decyzjach związanych z nadzorem podejmowanych przez właściwe organy krajowe. Oprócz szczególnych zasad, które powinny być zawarte w projekcie rozporządzenia SSM, EBC, w porozumieniu z właściwymi organami krajowymi uczestniczącymi w SSM, powinien zatem dokonać dalszego uszczegółowienia kryteriów i mechanizmów decentralizacji w ramach SSM w postaci szczegółowych zasad wymaganych w celu wdrożenia SSM. W szczególności zasady te powinny umożliwić instytucjom kredytowym, jako adresatom środków nadzoru, jasne określenie właściwego organu do kontaktu. Ponadto zarówno EBC, jak i właściwe organy krajowe, zgodnie z ich autonomią organizacyjną, muszą być w stanie określić środki potrzebne do wdrożenia należących do nich zadań w ramach SSM. Wreszcie, ważne będzie zagwarantowanie, aby ostateczna odpowiedzialność EBC za nadzór w ramach SSM odpowiadała uprawnieniom kontrolnym wobec SSM jako całości i podmiotów nadzorowanych, jak i uzgodnieniom dotyczącym ścisłej współpracy z właściwymi organami krajowymi, w tym określającym szczególne zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych oraz zapewniającym odpowiedni przepływ informacji. W ramach SSM powinny być zatem przewidziane skuteczne zasady dotyczące przepływu informacji, także w celu uniknięcia powielania obowiązków sprawozdawczych instytucji kredytowych.

1.10.

Po piąte, projekt rozporządzenia SSM i projekt rozporządzenia EUNB muszą zapewnić spójność nowych ram prawnych z jednolitym rynkiem. Dwa następujące główne elementy mogą przyczynić się do osiągnięcia tego celu. Po pierwsze, projekt rozporządzenia SSM powinien państwom członkowskim chcącym przystąpić do SSM umożliwić zaangażowanie w odpowiednie mechanizmy ścisłej współpracy oraz pełnoprawny udział w działalności rady nadzoru, na równi z państwami członkowskimi strefy euro, tzn. wiążący się z takimi samymi prawami i obowiązkami. Po drugie, powierzenie EBC zadań związanych z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi państw członkowskich strefy euro stwarza nowe ramy instytucjonalne, które mogą wymagać dostosowania do zarządzania przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB). Projekt rozporządzenia EUNB powinien przewidywać konieczne zmiany dostosowujące strukturę zarządzania i kompetencje EUNB, w szczególności poprzez zapewnienie równego traktowania krajowych organów nadzorczych i EBC, przy jednoczesnym zapewnieniu niezależności EBC. EBC będzie w dalszym ciągu uczestniczył w Radzie Organów Nadzoru EUNB w zakresie przewidzianym w rozporządzeniu (UE) nr 1093/2010 (16). Ponadto, mając na uwadze nową centralną rolę EBC w SSM, EBC przyczyni się do zagwarantowania, aby właściwe organy krajowe uczestniczące w SSM zajmowały wzajemnie spójne stanowiska w organach decyzyjnych EUNB w sprawach wchodzących w zakres zadań nadzorczych EBC, także poprzez opracowanie szczególnych zasad w tym zakresie, bez uszczerbku dla zadań nadzorczych pozostających w zakresie kompetencji właściwych organach krajowych. Można wreszcie opracować odpowiednie uzgodnienia w celu zapewnienia sprawnej współpracy pomiędzy SSM a nieuczestniczącymi państwami członkowskimi.

1.11.

Po szóste, demokratyczna odpowiedzialność stanowi niezbędną przeciwwagę niezależności. Odpowiedzialność, którą EBC ponosi w ramach wykonywania swoich zadań oraz jego obowiązki sprawozdawcze powinny być utrzymane. EBC zwraca uwagę, że w związku z jego nowymi zadaniami nadzorczymi podobne obowiązki zostaną na niego nałożone w ramach projektu rozporządzenia SSM. W oparciu o te zobowiązania statutowe powinno się także opracować oddzielne, adekwatne mechanizmy odpowiedzialności, zgodne również z podstawowymi zasadami. Mechanizmy te powinny odzwierciedlać następujące kwestie. Po pierwsze, powinny uwzględniać zasadę niezależności EBC. Po drugie, odpowiedzialność powinna być ponoszona na poziomie, na którym decyzje są podejmowane i wdrażane. Mechanizmy odpowiedzialności powinny być zatem opracowane głównie na szczeblu europejskim, bez uszczerbku dla istniejących mechanizmów odpowiedzialności krajowych organów nadzoru, które również dotyczą ich odpowiednich zadań nadzorczych pozostających poza zakresem działania SSM oraz bez uszczerbku dla okazjonalnej wymiany poglądów pomiędzy przewodniczącym lub członkami rady nadzoru a parlamentami narodowymi. Po trzecie, powinny zostać ustanowione silne mechanizmy w celu zapewnienia poufności informacji związanych z nadzorem.

2.   Przepisy przejściowe

EBC podkreśla znaczenie osiągnięcia porozumienia w sprawie powyższych propozycji do końca 2012 r., aby utrzymać zakładany harmonogram, mianowicie wejście w życie projektu rozporządzenia SSM z dniem 1 stycznia 2013 r., stopniowe wdrażania operacyjne w 2013 r. i pełne wdrożenie do dnia 1 stycznia 2014 r. Ustalony harmonogram jest kluczowy dla umożliwienia rozpoczęcia przez EBC koniecznych przygotowań, organizacji współpracy pomiędzy EBC a właściwymi organami krajowymi w ramach zdecentralizowanej struktury, zaangażowania odpowiednich zasobów i bycia wewnętrznie gotowym do podjęcia zadań nadzorczych zgodnie z uzgodnionym stopniowym wprowadzaniem planu regulacyjnego. W związku z tym EBC popiera propozycję Komisji dającą EBC możliwość zwracania się w okresie przejściowym z wnioskiem o wszystkie informacje niezbędne mu do przeprowadzenia wszechstronnej oceny instytucji kredytowych uczestniczących państw członkowskich (łącznie z przeglądem jakości aktywów). Powinno to wspomóc sprawne przejście do rozpoczęcia nadzoru operacyjnego w ramach SSM. EBC uważa, że harmonogram zaproponowany przez Komisję jest ambitny, ale możliwy do realizacji.

3.   Wdrożenie reformy

Jak wspomniano powyżej, projekt rozporządzenia SSM powinien dawać EBC uprawnienia konieczne do skutecznego wykonywania przez niego powierzonych mu zadań. EBC posiada uprawnienia regulacyjne zgodnie z art. 132 Traktatu i art. 34 ust. 1 Statutu ESBC i EBC, które umożliwiają mu wdrożenie tych zadań zgodnie z unijnym dorobkiem prawnym i przyszłym prawodawstwem unijnym, w szczególności z jednolitym zbiorem przepisów dotyczących usług finansowych (w tym zgodnie z podejściem „przestrzegaj lub wyjaśnij” w odniesieniu do wytycznych lub zaleceń EUNB). Jednakże po przyjęciu projektu rozporządzenia SSM i wdrożeniu reform dalsze udoskonalenia przyczyniłyby się do ułatwienia wykonywania przez EBC jego zadań nadzorczych. Po pierwsze, projekt rozporządzenia SSM powinien umożliwić EBC wydawanie rozporządzeń w celu dodatkowego uściślenia ustaleń i procedur w zakresie nakładania sankcji przez właściwe organy krajowe. Należy również zapewnić EBC uprawnienia do podejmowania środków ostrożności przewidzianych w prawie krajowym dla właściwych organów. Po drugie, główne narzędzia ostrożnościowe przewidziane w unijnych przepisach prawnych dotyczących bankowości powinny być w razie potrzeby sukcesywnie wzmacniane przez przepisy unijne mające bezpośrednie zastosowanie, tak jak ma to obecnie miejsce na przykład w odniesieniu do przepisów projektu CRR. Jednolity zbiór przepisów mających bezpośrednie zastosowanie przyczyniłby się zarówno do skuteczności SSM, jak i funkcjonowania jednolitego rynku. Po trzecie, zgodnie z art. 25 ust. 1 Statutu ESBC, EBC jest gotowy wspierać dalszą harmonizację ustawodawstwa krajowego, świadcząc doradztwo uczestniczącym państwom członkowskim w zakresie krajowego wdrażania dyrektyw unijnych związanych z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi i stabilnością systemu finansowego w sprawach związanych z zadaniami powierzonymi EBC na podstawie projektu rozporządzenia SSM.

4.   Przyszłe zmiany w projekcie rozporządzenia SSM

Projekt rozporządzenia SSM przewiduje opracowanie do dnia 31 grudnia 2015 r. sprawozdania w sprawie jego stosowania, które może potencjalnie doprowadzić do zmian w jego tekście, które wymagałyby zastosowania procedury przewidzianej w art. 127 ust. 6 Traktatu. W celu zapewnienia możliwości terminowego i elastycznego dostosowania projektu rozporządzenia SSM do nowych warunków w przyszłości EBC zaleca, aby Rada Europejska rozważyła zastosowanie art. 48 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z tym artykułem Rada Europejska może zadecydować o upoważnieniu Rady do wprowadzania technicznych zmian do projektu rozporządzenia SSM większością kwalifikowaną (17) lub o stosowaniu w przypadku takich zmian zwykłej procedury ustawodawczej (18). Taka uproszczona procedura pozwoliłaby na uwzględnianie w przyszłości zmian unijnych przepisów prawnych w zakresie bankowości i nadzoru ostrożnościowego mających wpływ na SSM.

Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 27 listopada 2012 r.

Mario DRAGHI

Prezes EBC


(1)  COM(2012) 511 wersja ostateczna.

(2)  COM(2012) 512 wersja ostateczna.

(3)  Oświadczenie ze szczytu państw strefy euro z dnia 29 czerwca 2012 r.

(4)  W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej.

(5)  Sprawozdanie okresowe przewodniczącego Rady Europejskiej, W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej, z dnia 12 października 2012 r.

(6)  Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniającej dyrektywy Rady 77/91/EWG i 82/891/EWG, dyrektywy 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE i 2011/35/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 – COM(2012) 280 wersja ostateczna.

(7)  Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie systemów gwarancji depozytów – COM(2010) 368 wersja ostateczna.

(8)  Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi i zmieniającej dyrektywę 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego, COM(2011) 453 wersja ostateczna; oraz wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych („projekt CRR”) – COM(2011) 452 wersja ostateczna.

(9)  Artykuł 1 projektu rozporządzenia SSM.

(10)  Zob. opinię Europejskiego Banku Centralnego CON/2012/5 z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie projektu dyrektywy w sprawie warunków podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi oraz projektu rozporządzenia w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (Dz.U. C 105 z 11.4.2012, s. 1).

(11)  Zob. art. 127 ust. 1. i art. 282 ust. 2. Traktatu oraz art. 2 Statutu ESBC.

(12)  Zob. art. 130 i art. 282 ust. 3 Traktatu oraz art. 7 Statutu ESBC.

(13)  Pojęcie niezależności banku centralnego dotyczy niezależności finansowej, instytucjonalnej, personalnej i finansowej. Zob. np. raport o konwergencji EBC z 2012 r., s. 22 (polska wersja raportu).

(14)  Przyjęte we wrześniu 2012 r. Dostępne na stronie internetowej Banku Rozrachunków Międzynarodowych pod adresem: http://www.bis.org

(15)  Zasada 2, pkt 9 podstawowych zasad.

(16)  Por. art. 40 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmieniającego decyzję nr 716/2009/WE oraz uchylającego decyzję Komisji 2009/78/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12).

(17)  Artykuł 48 ust. 7 akapit pierwszy.

(18)  Artykuł 48 ust. 7 akapit drugi.


Top