Έλεγχος των συσκευών εξακρίβωσης της γνησιότητας τραπεζογραμματίων

Σκοπός

Προκειμένου να στηρίξουν τους κατασκευαστές συσκευών εντοπισμού πλαστών τραπεζογραμματίων στην προσπάθειά τους να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τα προϊόντα τους, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) του Ευρωσυστήματος παρέχουν στους εν λόγω κατασκευαστές ή σε εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους τους τη δυνατότητα να υποβάλλουν σε έλεγχο αυτές τις συσκευές, χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα αντιπροσωπευτικών τύπων πλαστών τραπεζογραμματίων ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημοσιεύει στοιχεία για τις συσκευές που έχουν υποβληθεί σε έλεγχο, προκειμένου να διευκολύνει τους χρήστες τραπεζογραμματίων στην επιλογή της κατάλληλης συσκευής.

Οι συσκευές εντοπισμού πλαστών τραπεζογραμματίων μπορούν να βοηθήσουν τις εμπορικές επιχειρήσεις και τους λοιπούς χρήστες τραπεζογραμματίων ευρώ στον εντοπισμό πλαστών τραπεζογραμματίων, αλλά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τη γνώμη που σχηματίζει ο ίδιος ο χρήστης με βάση τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των τραπεζογραμματίων (βλ. πληροφορίες στην ενότητα που αφορά τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των τραπεζογραμματίων ευρώ).

Κάθε συσκευή υποβάλλεται σε έλεγχο από τις ΕθνΚΤ σύμφωνα με τις κοινές διαδικασίες ελέγχου του Ευρωσυστήματος, προκειμένου να ελεγχθεί η ικανότητα της συσκευής:

• να εντοπίζει σωστά τα πλαστά τραπεζογραμμάτια ευρώ που περιέχονται στη δέσμη ελέγχου πλαστών τραπεζογραμματίων («έλεγχος εντοπισμού πλαστών τραπεζογραμματίων»),
• να αναγνωρίζει σωστά τα γνήσια τραπεζογραμμάτια ευρώ που περιέχονται στη δέσμη ελέγχου γνήσιων τραπεζογραμματίων («έλεγχος αναγνώρισης»).

Σκοπός αυτών των ελέγχων δεν είναι να προσδιορίζεται εάν αυτές οι συσκευές είναι εύχρηστες, ασφαλείς ή ανθεκτικές, αν συντηρούνται εύκολα, κ.λπ.

Πεδίο εφαρμογής

Οι έλεγχοι αυτοί παρέχονται μόνο για «συσκευές αυτόματου εντοπισμού». Ως συσκευές αυτόματου εντοπισμού ορίζονται οι συσκευές που υποδεικνύουν, είτε με οπτικό ή ηχητικό σήμα είτε με απεικόνιση κειμένου, αν το τραπεζογραμμάτιο που υπόκειται σε έλεγχο είναι γνήσιο ή όχι.

Οι τύποι των συσκευών εξακρίβωσης γνησιότητας που κρίνονται κατάλληλοι για έλεγχο μπορούν να ταξινομηθούν στις ακόλουθες κατηγορίες:

• αυτόνομες συσκευές εξακρίβωσης της γνησιότητας μεμονωμένων τραπεζογραμματίων (όχι κατά δεσμίδες) - Κατηγορία 1α,
• μονάδες αποδοχής τραπεζογραμματίων με τροφοδοσία μεμονωμένων τραπεζογραμματίων (όχι κατά δεσμίδες) οι οποίες ενσωματώνονται σε μηχανήματα όπως μηχανήματα πώλησης - Κατηγορία 1β,
• συσκευές επεξεργασίας δεσμίδων για την καταμέτρηση και την εξακρίβωση της γνησιότητας τραπεζογραμματίων τα οποία δεν είναι κατάλληλα για έλεγχο σύμφωνα με την απόφαση ΕΚΤ/2010/14 (δηλαδή, μηχανήματα καταμέτρησης χωρίς αυτόματο διαχωρισμό των ύποπτων τραπεζογραμματίων από τα γνήσια τραπεζογραμμάτια) - Κατηγορία 2.

Βοηθήματα εξακρίβωσης γνησιότητας, όπως μεγεθυντικοί φακοί και λάμπες υπεριώδους ακτινοβολίας, που δεν παρέχουν αυτομάτως το αποτέλεσμα του ελέγχου γνησιότητας και συνεπώς απαιτούν από τον χρήστη να αποφασίσει αν το τραπεζογραμμάτιο που ελέγχεται είναι γνήσιο ή όχι, δεν εμπίπτουν σε αυτούς τους ελέγχους. Επίσης, τα μηχανήματα επεξεργασίας τραπεζογραμματίων δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αυτών των ελέγχων (βλ. τα αποτελέσματα ελέγχου των μηχανημάτων επεξεργασίας τραπεζογραμματίων).

Διαδικασίες ελέγχου

Ο έλεγχος εντοπισμού πλαστών τραπεζογραμματίων πραγματοποιείται με τυποποιημένη δέσμη ελέγχου, η οποία αποτελείται από γνήσια τραπεζογραμμάτια ευρώ, από αντιπροσωπευτικά πλαστά τραπεζογραμμάτια που εντοπίστηκαν σε κυκλοφορία και από πρόσθετα ομοιώματα που κατασκευάστηκαν από το Ευρωσύστημα και αναπαραγάγουν και φέρουν ορισμένες ιδιότητες των τραπεζογραμματίων ευρώ.

Στον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ θα δημοσιεύονται μόνο οι τύποι των συσκευών που έχουν εντοπίσει με επιτυχία όλα τα πλαστά τραπεζογραμμάτια της δέσμης ελέγχου. Δεν θα δημοσιεύονται οι τύποι των συσκευών που θα αποτυγχάνουν στον έλεγχο.

Ο έλεγχος αναγνώρισης διενεργείται με δέσμη ελέγχου η οποία αποτελείται από 20 γνήσια και κατάλληλα προς κυκλοφορία τραπεζογραμμάτια ευρώ για κάθε σειρά και ονομαστική αξία που υποστηρίζει ο αντίστοιχος τύπος συσκευής. Στον δικτυακό τύπο της ΕΚΤ θα δημοσιεύονται μόνο οι τύποι των συσκευών που έχουν αναγνωρίσει με επιτυχία το 90% των γνήσιων και κατάλληλων προς κυκλοφορία τραπεζογραμματίων ευρώ της δέσμης ελέγχου, ενώ θα αναφέρεται και το ποσοστό των τραπεζογραμματίων ευρώ που έχουν εξακριβωθεί ορθώς ως γνήσια.

Διάρκεια ισχύος των αποτελεσμάτων ελέγχου

Τα αποτελέσματα ελέγχου δημοσιεύονται στον παρόντα δικτυακό τόπο μέσα σε ένα μήνα από την ολοκλήρωση του ελέγχου. Επειδή εμφανίζονται νέοι τύποι πλαστών τραπεζογραμματίων ευρώ και η δέσμη ελέγχου ενημερώνεται τακτικά, τα στοιχεία για τις συσκευές που έχουν υποβληθεί σε έλεγχο θα διαγράφονται από τον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ μετά την πάροδο 12 ημερολογιακών μηνών από το τέλος του μήνα δημοσίευσης, εκτός εάν η συσκευή ελεχθεί εκ νέου με επιτυχία από ΕθνΚΤ είτε σε ετήσιο έλεγχο είτε σε επανέλεγχο, κατά περίπτωση. Αν κάποιος τύπος συσκευής αποτύχει σε αυτούς τους ελέγχους ή αν κάποιος κατασκευαστής αρνηθεί να υποβάλει έναν τύπο συσκευής σε έλεγχο, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την άμεση διαγραφή του εν λόγω τύπου συσκευής από τον κατάλογο. Τα στοιχεία των συνοπτικών εκθέσεων ελέγχου που οι ΕθνΚΤ παρέχουν στους κατασκευαστές συσκευών ή σε εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους τους θα ισχύουν μόνο σε σχέση με τις συνθήκες ελέγχου την ημέρα διενέργειας του ελέγχου και μόνο για το διάστημα δημοσίευσης των σχετικών αποτελεσμάτων στον παρόντα δικτυακό τόπο.

Επειδή ανά πάσα στιγμή μπορεί να εμφανιστούν νέοι τύποι πλαστών τραπεζογραμματίων με ιδιότητες διαφορετικές από εκείνες των τραπεζογραμματίων που χρησιμοποιούνται στους ελέγχους, επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα των ελέγχων εντοπισμού και αναγνώρισης πλαστών τραπεζογραμματίων που δημοσιεύονται στον παρόντα δικτυακό τόπο αντανακλούν απλώς την ικανότητα της συσκευής που υποβλήθηκε σε έλεγχο να εντοπίζει τα πλαστά τραπεζογραμμάτια της δέσμης ελέγχου που χρησιμοποιήθηκε την ημέρα του ελέγχου (βλ. τα αποτελέσματα ελέγχου των συσκευών εξακρίβωσης της γνησιότητας τραπεζογραμματίων).

Αίτηση για έλεγχο των συσκευών

Οι έλεγχοι αυτοί υποστηρίζουν την προσπάθεια των κατασκευαστών να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τις συσκευές εξακρίβωσης της γνησιότητας τραπεζογραμματίων. Οι κατασκευαστές συσκευών (ή οι εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποι αυτών) οφείλουν να επικοινωνούν με τις ΕθνΚΤ, προκειμένου να υποβάλουν αίτηση για διενέργεια ελέγχου (ή επανελέγχου), ο οποίος παρέχεται δωρεάν (βλ. τον κατάλογο με τα στοιχεία επικοινωνίας των ΕθνΚΤ).