Rakkomandazzjoni għal Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda l-Artikolu 22 tal-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew

(BĊE/2017/18)

(ippreżentata mill-Bank Ċentrali Ewropew)

(2017/C 212/04)

MEMORANDUM SPJEGATTIV

I.   INTRODUZZJONI

Fl-4 ta’ Marzu 2015, il-Qorti Ġenerali tat is-sentenza tagħha fil-Kawża T-496/11 Ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq vs Il-Bank Ċentrali Ewropew  (1). Il-Qorti Ġenerali qalet li l-Bank Ċentrali Ewropew (il-BĊE) m’għandux il-kompetenza meħtieġa biex jirregola l-attività ta’ sistemi tal-ikklerjar, inklużi kontropartijiet ċentrali (CCPs). Għal dik ir-raġuni, il-Qorti Ġenerali annullat il-Qafas tal-Politika ta’ Sorveljanza tal-Eurosistema li ġiet ippubblikata mill-BĊE fil-5 ta’ Lulju 2011, inkwantu din stabbilixxiet bħala rekwiżit li s-CCPs ikunu jinsabu fi Stat Membru taż-żona tal-euro.

Madankollu, il-Qorti Ġenerali nnotat li l-Artikolu 129(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jipprovdi għal proċedura emendatorja simplifikata fir-rigward ta’ ċerti artikoli tal-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew (iktar ‘il quddiem l-“Istatut tas-SEBĊ”). Dan jippermetti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, hekk kif jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja, u fuq rakkomandazzjoni mill-BĊE jew proposta mill-Kummissjoni, biex jemendaw l-Artikolu 22 tal-Istatut tas-SEBĊ. Il-Qorti Ġenerali kkunsidrat li huwa l-kompitu tal-BĊE biex jitlob lil-leġiżlatura tal-Unjoni Ewropea biex temenda l-Artikolu 22, jekk il-BĊE jidhirlu li huwa neċessarju li jkollu s-setgħa li jirregola s-CCPs sabiex ikun jista’ jwettaq kif suppost il-kompitu msemmi fir-raba’ inċiż tal-Artikolu 127(2) tat-Trattat.

Żviluppi sinifikanti fuq livell kemm globali kif ukoll Ewropew huma mistennija li jżidu r-riskji li joħolqu s-sistemi tal-ikklerjar, b’mod partikolari s-CCPs, għat-tħaddim mingħajr xkiel ta’ sistemi ta’ ħlas u għall-implimentazzjoni tal-politika monetarja unika, li finalment jaffettwaw l-objettiv ewlieni tal-Eurosistema li tinżamm l-istabbiltà tal-prezzijiet.

Fid-dawl ta’ dak li ntqal hawn fuq, il-BĊE jissottometti din ir-rakkomandazzjoni għal Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda l-Artikolu 22 tal-Istatut tas-SEBĊ. Skont l-Artikolu 40.3 tal-Istatut tas-SEBĊ, il-Kunsill GOvernattiv adotta r-rakkomandazzjoni b’unanimità. Ser tiġi ppubblikata f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

II.   KUNSIDERAZZJONIJIET ĠENERALI

Disturbi li jaffettwaw is-CCPs jista’ jkollhom impatt fuq l-objettiv ewlieni tal-Eurosistema li żżomm l-istabbiltà tal-prezzijiet permezz ta’ diversi kanali. L-ewwel nett, dawk id-disturbi jistgħu jaffettwaw il-pożizzjoni ta’ likwidità ta’ istituzzjonijiet ta’ kreditu fiż-żona tal-euro, biex b’hekk potenzjalment iħarbtu t-tħaddim mingħajr xkiel ta’ sistemi ta’ ħlas taż-żona tal-euro. Dan jista’ jwassal għal domanda akbar għal likwidità tal-banek ċentrali u sfidi possibbli fl-implimentazzjoni tal-politika monetarja unika tal-Eurosistema. It-tieni nett, dawk id-disturbi jistgħu jagħmlu ħsara lit-tħaddim ta’ segmenti tas-suq finanzjarju li jkunu kruċjali għat-trasmissjoni tal-politika monetarja.

Fl-2012, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill adottaw ir-Regolament (UE) Nru 648/2012 (2) li jistabbilixxi, inter alia, il-qafas regolatorju u superviżorju sabiex jiġi żgurat li s-CCPs huma siguri u sodi u jikkonformaw f’kull ħin ma’ rekwiżiti strinġenti organizzazzjonali, tal-kondotta fin-negozju u prudenzjali. Dan il-qafas regolatorju jinkludi arranġamenti ta’ sorveljanza kollettivi fil-forma ta’ kulleġġi, li jipprovdu għall-involviment tal-Eurosistema, inkluż taħt sitwazzjonijiet ta’ stress fejn l-istabbiltà tal-munita tista’ tkun tinsab f’riskju. Barra minn hekk, fid-dawl tal-importanza sistemika li qiegħda tikber tas-CCPs, il-Kummissjoni Ewropea adottat proposta għal Regolament dwar qafas għall-irkupru u r-riżoluzzjoni ta’ CCPs (3).

Żviluppi sinifikanti fuq livell kemm globali kif ukoll Ewropew huma mistennija li jżidu r-riskji li joħolqu s-sistemi tal-ikklerjar, b’mod partikolari s-CCPs, għat-tħaddim mingħajr xkiel ta’ sistemi ta’ ħlas u għall-implimentazzjoni tal-politika monetarja unika, li finalment jaffettwaw l-objettiv ewlieni tal-Eurosistema li tinżamm l-istabbiltà tal-prezzijiet.

L-ewwel nett, il-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea ser ikollu impatt kbir fuq l-abbiltà tal-Eurosistema biex twettaq il-kompiti tagħha bħala bank ċentrali għall-ħruġ tal-euro. Preżentament, CCPs stabbiliti fir-Renju Unit jikklerjaw volumi sinifikanti ta’ tranżazzjonijiet iddenominati f’euro: il-valuri stmati ta’ kuljum ta’ repos iddenominati f’euro u pożizzjonijiet miftuħa fi swaps tar-rati tal-imgħax iddenominati f’euro huma rispettivament EUR 101 biljun u EUR 33 triljun (madwar 99 % tas-suq tal-Unjoni) (4). B’hekk, disturb sinifikanti li jaffettwa CCP ewlieni tar-Renju Unit jista’ jwassal għal tnaqqis drastiku fil-likwidità fi ħdan iż-żona tal-euro. L-abbiltà tal-Eurosistema li timmonitorja u tiġġestixxi r-riskji li jippreżentaw is-CCPs tar-Renju Unit ser jiġu affettwati b’mod avvers jekk is-CCPs tar-Renju Unit ma jibqgħux soġġetti għall-qafas regolatorju u superviżorju għas-CCPs tal-Unjoni taħt ir-Regolament (UE) Nru 648/2012. Barra minn hekk, l-arranġamenti preżenti bejn il-BĊE u l-Bank of England għall-iskambju ta’ informazzjoni u kooperazzjoni fir-rigward ta’ CCPs tar-Renju Unit b’kummerċ sinifikanti ddenominat f’euro jibnu fuq, iżda ma jistgħux jissostitwixxu, arranġamenti superviżorji kollettivi fil-forma ta’ kulleġġi stabbiliti taħt ir-Regolament (UE) Nru 648/2012. Fil-futur, is-CCPs tar-Renju Unit jistgħu minflok ikunu soġġetti biss għar-reġim applikabbli għal CCPs ta’ pajjiżi terzi taħt dak ir-Regolament.

It-tieni nett, l-ikklerjar ċentrali sar ta’ natura dejjem aktar transkonfinali u sistemikament importanti. Fis-summit ta’ Settembru 2009 f’Pittsburgh, il-mexxejja tal-G20 ftiehmu li l-kuntratti derivattivi OTC standardizzati kollha għandhom jiġu kklerjati permezz ta’ CCP. Dan l-impenn ġie affermat mill-ġdid mill-mexxejja tal-G20 f’Ġunju 2010, u implimentat fl-Unjoni bir-Regolament (UE) Nru 648/2012. Barra minn hekk, l-integrazzjoni ta’ swieq finanzjarji tal-Unjoni fissret li s-CCPs evolvew minn stat fejn primarjament kienu jaqdu bżonnijiet u swieq domestiċi għal stat fejn jikkostitwixxu infrastrutturi kritiċi fis-swieq finanzjarji tal-Unjoni. Dawn l-iżviluppi wasslu għal żieda drammatika fl-iskala u l-importanza tas-CCPs fl-Unjoni u globalment.

It-tielet nett, fit-13 ta’ Ġunju 2017, il-Kummissjoni Ewropea ppreżentat il-proposta leġiżlattiva tagħha sabiex tiżgura stabbiltà finanzjarja u s-sigurtà u s-sodezza ta’ CCPs li huma ta’ relevanza sistemika għas-swieq finanzjarji madwar l-Unjoni (5). Il-proposta tal-Kummissjoni trid tintroduċi superviżjoni aktar integrata mis-superviżuri u r-responsabbiltajiet għal bank ċentrali emittenti sabiex jistgħu jappoġġaw l-iżvilupp ta’ swieq kapitali integrati b’mod aktar profond u aħjar. Hija qiegħda tfittex ukoll li tindirizza l-kwistjonijiet li jqumu mill-irtirar tar-Renju Unit mill-Unjoni u sabiex tiżgura li s-CCPs li għandhom rwol sistemiku importanti għas-swieq finanzjarji tal-Unjoni jkunu soġġetti għal salvagwardji pprovduti mill-qafas legali tal-Unjoni.

F’dan il-kuntest sabiex jiġi żgurat li l-Eurosistema bħala bank ċentrali ta’ ħruġ għall-euro jista’ jaqdi r-rwol previst mill-proposta leġiżlattiva, hija ta’ importanza primarja li jkollu s-setgħat rilevanti skont it-Trattat u l-Istatut tas-SEBĊ. L-Eurosistema għandu jkollha s-setgħa li timmonitorja u tevalwa r-riskji li jinħolqu minn CCPs li jikklerjaw ammonti sinifikanti ta’ tranżazzjonijiet iddenominati f’euro. Dan għandu jinkludi, b’mod partikolari, s-setgħat regolatorji li jiġu adottati valutazzjonijiet vinkolanti u li tkun meħtieġa azzjoni korrettiva, f’kooperazzjoni mill-qrib ma’ awtoritajiet oħrajn tal-Unjoni b’risposta għal riskji li jaffettwaw il-kompiti bażiċi u l-objettiv ewlieni tal-Eurosistema. Barra minn hekk, fejn ikun meħtieġ sabiex tiġi protetta l-istabbiltà tal-euro, il-BĊE għandu jkollu s-setgħat regolatorji barra mill-qafas tar-Regolament (UE) Nru 648/2012 biex jadotta rekwiżiti addizzjonali għal CCPs involuti fl-ikklerjar ta’ ammonti sinifikanti ta’ tranżazzjonijiet iddenominati f’euro.

Fid-dawl ta’ dak li ntqal hawn fuq, il-BĊE jikkunsidra li huwa neċessarju li jingħata s-setgħa li jirregola s-sistemi tal-ikklerjar, b’mod partikolari s-CCPs, sabIex ikun jista’ jwettaq kif suppost il-kompiti bażiċi tiegħu msemmija fl-ewwel u fir-raba’ inċiżi tal-Artikolu 127(2) tat-Trattat.

Rakkomandazzjoni għal

(1)  ECLI: EU:T:2015:133.

(2)  Ir-Regolament (UE) Nru 648/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-4 ta’ Lulju 2012 dwar derivati OTC, kontropartijiet ċentrali u repożitorji tad-data dwar it-tranżazzjonijiet (ĠU L 201, 27.7.2012, p. 1).

(3)  Il-Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar qafas għall-irkupru u r-riżoluzzjoni tal-kontropartijiet ċentrali u li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1095/2010, (UE) Nru 648/2012 u (UE) 2015/2365 (COM(2016) 856 final).

(4)  LCH.Clearnet Ltd CPMI-IOSCO, informazzjoni pubblika dwar żvelar kwantitattiv, Jannar 2017.

(5)  COM(2017) 331 finali.

(*1)  Għadha mhux ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali.

(6)  ECLI: EU:T:2015:133.

(7)  Ir-Regolament (UE) Nru 648/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-4 ta’ Lulju 2012 dwar derivati OTC, kontropartijiet ċentrali u repożitorji tad-data dwar it-tranżazzjonijiet (ĠU L 201, 27.7.2012, p. 1).