ZAŁĄCZNIK I

PROWADZENIE POLITYKI PIENIĘŻNEJ W STREFIE EURO

Dokumentacja ogólna instrumentów i procedur polityki pieniężnej Eurosystemu

Luty 2005

SPIS TREŚCI

Wstęp

ROZDZIAŁ 1

1.	Ogólny zarys ram polityki pieniężnej

1.1.	Europejski System Banków Centralnych

1.2.	Cele Eurosystemu

1.3.	Instrumenty polityki pieniężnej Eurosystemu

1.3.1.

Operacje otwartego rynku

1.3.2.

Operacje banku centralnego na koniec dnia

1.3.3.

Rezerwa obowiązkowa

1.4.	Kontrahenci

1.5.	Aktywa zabezpieczające

1.6.	Zmiany ram polityki pieniężnej

ROZDZIAŁ 2

2.	Uprawnieni kontrahenci

2.1.	Ogólne kryteria kwalifikujące

2.2.	Wybór kontrahentów do przetargów szybkich i operacji bilateralnych

2.3.	Sankcje w przypadku niewypełnienia zobowiązań przez kontrahenta

2.4.	Zawieszenie lub wyłączenie ze względu na wymogi ostrożności

ROZDZIAŁ 3

3.	Operacje otwartego rynku

3.1.	Transakcje odwracalne

3.1.1.

Charakterystyka ogólna

3.1.2.

Podstawowe operacje refinansujące

3.1.3.

Dłuższe operacje refinansujące

3.1.4.

Odwracalne operacje dostrajające

3.1.5.

Odwracalne operacje strukturalne

3.2.	Transakcje bezwarunkowe (outright)

3.3.	Emisja certyfikatów dłużnych EBC

3.4.	Swapy walutowe

3.5.	Przyjmowanie depozytów terminowych

ROZDZIAŁ 4

4.	Operacje banku centralnego na koniec dnia

4.1.	Kredyt banku centralnego na koniec dnia

4.2.	Depozyt w banku centralnym na koniec dnia

ROZDZIAŁ 5

5.

Procedury

5.1.	Procedury przetargowe

5.1.1.

Charakterystyka ogólna

5.1.2.

Kalendarz operacji przetargowych

5.1.3.

Ogłaszanie operacji przetargowych

5.1.4.

Przygotowywanie i składanie ofert przez kontrahentów

5.1.5.

Procedury rozstrzygania przetargów

5.1.6.

Ogłaszanie wyników przetargu

5.2.	Procedury dla operacji bilateralnych

5.3.	Procedury rozliczeń

5.3.1.

Charakterystyka ogólna

5.3.2.

Rozliczanie operacji otwartego rynku

5.3.3.

Procedury na koniec dnia

ROZDZIAŁ 6

6.	Aktywa kwalifikowane

6.1.	Charakterystyka ogólna

6.2.	Aktywa z listy 1

6.3.	Aktywa z listy 2

6.4.	Środki kontroli ryzyka

6.4.1.

Środki kontroli ryzyka dla aktywów z listy 1

6.4.2.

Środki kontroli ryzyka dla aktywów z listy 2

6.5.	Zasady wyceny aktywów zabezpieczających

6.6.	Transgraniczne wykorzystanie aktywów kwalifikowanych

6.6.1.

System banków centralnych korespondentów (CCBM)

6.6.2.

Powiązania między systemami rozrachunku papierów wartościowych (SSS)

ROZDZIAŁ 7

7.	Rezerwa obowiązkowa

7.1.	Charakterystyka ogólna

7.2.	Instytucje podlegające systemowi rezerwy obowiązkowej

7.3.	Określanie rezerwy obowiązkowej

7.4.	Utrzymywanie rezerwy

7.5.	Sprawozdawczość, potwierdzenie i weryfikacja podstawy naliczania rezerwy

7.6.	Niedopełnienie wymagań związanych z utrzymaniem rezerwy obowiązkowej

Załączniki

Załącznik 1

Przykłady operacji i procedur polityki pieniężnej

Załącznik 2

Glosariusz

Załącznik 3

Wybór kontrahentów dla walutowych operacji interwencyjnych i swapów walutowych do celów polityki pieniężnej

Załącznik 4

Ramy sprawozdawczości w zakresie statystyki pieniężnej i bankowej Europejskiego Banku Centralnego

Załącznik 5

Strony internetowe Eurosystemu

Załącznik 6

Procedury i sankcje stosowane w przypadku niewypełnienia zobowiązań przez kontrahentów

Wykaz ramek, wykresów i tabel

Ramki

1	Emisja certyfikatów dłużnych EBC

2	Swapy walutowe

3	Etapy operacyjne procedur przetargowych

4	Rozstrzyganie przetargów o stałej stopie procentowej

5	Rozstrzyganie przetargów o zmiennej stopie procentowej w euro

6	Rozstrzyganie przetargów na swapy walutowe po zmiennym kursie

7	Następne kroki w kierunku wspólnej listy zabezpieczeń

8	Środki kontroli ryzyka

9	Kategorie płynności dla aktywów z listy pierwszej

10	Poziomy redukcji wartości w wycenie (%) stosowane do kwalifikowanych aktywów z listy pierwszej w porównaniu z instrumentami stałokuponowymi i zerokuponowymi

11	Poziomy redukcji wartości w wycenie (%) stosowane do kwalifikowanych instrumentów o odwrotnej zmiennej stopie procentowej z listy pierwszej

12	Kalkulacja wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego

13	Poziomy redukcji wartości w wycenie (%) stosowane do kwalifikowanych aktywów z listy drugiej

14	Podstawa naliczania stopy rezerwy obowiązkowej

15	Obliczanie odsetek od rezerwy obowiązkowej

Wykresy

1	Normalne ramy czasowe dla etapów operacyjnych w przetargach standardowych

2	Normalne ramy czasowe dla etapów operacyjnych w przetargach szybkich

3	System banków centralnych korespondentów (CCBM)

4	Powiązania między systemami rozrachunku papierów wartościowych

Tabele

1	Operacje polityki pieniężnej Eurosystemu

2	Normalne dni handlowe dla podstawowych i dłuższych operacji refinansujących

3	Normalne terminy rozliczania operacji otwartego rynku Eurosystemu

4	Aktywa kwalifikowane wykorzystywane w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu

Skróty

CCBM	model transgranicznego wykorzystania zabezpieczeń w operacjach kredytowych w ramach Eurosystemu (Correspondent Central Banking Model)
C.E.T.	czas środkowoeuropejski (Central-European Time)
CI	instytucje kredytowe (Credit Institutions)
CSD	Centralny Depozyt Papierów Wartościowych (Central Securities Depository)
DVP	dostawa za płatność (Delivery versus Payment)
WE	Wspólnota Europejska
EBC	Europejski Bank Centralny
EOG	Europejski Obszar Gospodarczy
EWG	Europejska Wspdnota Gospodarcza
EPM	mechanizm płatności EBC (ECB Payment Mechanism)
ESBC	Europejski System Banków Centralnych
UE	Unia Europejska
FOP	bez płatności (Free of Payment)
FRN	skrypt dłużny o zmiennym oprocentowaniu (Floating Rate Note)
IDC	kredyt w ciągu dnia (Intraday Credit)
ISIN	numer identyfikacyjny międzynarodowych papierów wartościowych (International Securities Identification Number)
MIF	monetarna instytucja finansowa (Monetary Financial Institution)
MMF	fundusz rynku pieniężnego (Money Market Fund)
MMP	papier wartościowy rynku pieniężnego (money market paper)
MU	Unia Walutowa (Monetary Union)
MUMS	Państwa Członkowskie Unii Walutowej (Monetary Union Member States)
KBC	krajowy bank centralny
RoW	reszta świata (Rest of the World)
RTGS	rozliczenie brutto w czasie rzeczywistym (Real-Time Gross Settlement)
SSS	system rozrachunku papierów wartościowych (Securities Settlement System)
Strip	oddzielny obrót odsetkami i kapitałem (separate trading of interest and principal)
TARGET	transeuropejski zautomatyzowany system rozliczeń brutto w czasie rzeczywistym (Trans-European Automated Real-time Gross settlement Express Transfer)
UCITS	instytucje zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (undertaking for collective investment in transferable securities)

Wstęp

Niniejszy dokument przedstawia zasady operacyjne określone w ramach Eurosystemu (1) dla wspdnej polityki pieniężnej w strefie euro. Stanowi element ram prawnych Eurosystemu dla instrumentów i procedur polityki pieniężnej i ma służyć jako »Dokumentacja ogólna« instrumentów i procedur polityki pieniężnej Eurosystemu, a w szczególności ma zapewnić kontrahentom potrzebne informacje na temat zasad polityki pieniężnej Eurosystemu.

Sama dokumentacja ogólna nie ustanawia wobec kontrahentów żadnych praw ani nie nakłada na nich żadnych zobowiązań. Stosunek prawny pomiędzy Eurosystemem a jego kontrahentami określają właściwe ustalenia umowne lub normatywne.

Niniejszy dokument jest podzielony na siedem rozdziałów. Rozdział l zawiera ogólny zarys ram operacyjnych polityki pieniężnej Eurosystemu. W rozdziale 2 określone zostały kryteria kwalifikujące kontrahentów do udziału w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu. Rozdział 3 zawiera opis operacji otwartego rynku, podczas gdy rozdział 4 przedstawia dostępne dla kontrahentów operacje banku centralnego na koniec dnia. Rozdział 5 określa procedury stosowane w realizacji operacji polityki pieniężnej. W rozdziale 6 przedstawiono kryteria kwalifikujące dla aktywów zabezpieczających w operacjach polityki pieniężnej. Rozdział 7 przedstawia system rezerwy obowiązkowej Eurosystemu.

W załącznikach znajdują się przykłady operacji polityki pieniężnej, glosariusz, kryteria wyboru kontrahentów dla walutowych operacji interwencyjnych w ramach Eurosystemu, prezentacja podstawowych założeń sprawozdawczości w zakresie statystyki pieniężnej i bankowej Europejskiego Banku Centralnego, wykaz stron internetowych Eurosystemu oraz opis procedur i sankcji stosowanych w przypadku niewypełnienia zobowiązań przez kontrahenta.

ROZDZIAŁ 1

1.	OGÓLNY ZARYS RAM POLITYKI PIENIĘŻNEJ

1.1.	Europejski System Banków Centralnych

Europejski System Banków Centralnych (ESBC) składa się z Europejskiego Banku Centralnego (EBC) oraz krajowych banków centralnych Państw Członkowskich Unii Europejskiej (UE) (2). ESBC prowadzi działalność zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspónotę Europejską (Traktat) oraz Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (Statut ESBC). Na czele ESBC stoją organy decyzyjne EBC. W tym zakresie Rada Prezesów EBC jest odpowiedzialna za formułowanie polityki pieniężnej, podczas gdy Zarząd jest uprawniony do realizowania polityki pieniężnej zgodnie z decyzjami i wytycznymi Rady Prezesów. W zakresie uznanym za możliwy i właściwy oraz w celu zapewnienia skuteczności działania, EBC może żądać od krajowych banków centralnych (3) realizowania operacji wchodzących w zakres zadań Eurosystemu. Operacje polityki pieniężnej Eurosystemu wykonywane są na jednolitych zasadach i warunkach we wszystkich Państwach Członkowskich (4).

1.2.	Cele Eurosystemu

Głównym celem Eurosystemu jest utrzymywanie stabilności cen, zgodnie z definicją zawartą w art. 105 Traktatu. Bez uszczerbku dla głównego celu stabilizacji cen, Eurosystem musi wspierać ogólną politykę gospodarczą we Wspólnocie Europejskiej. Realizując te cele, Eurosystem działa zgodnie z zasadą otwartej gospodarki rynkowej z wolną konkurencją, sprzyjającą efektywnej alokacji zasobów.

1.3.	Instrumenty polityki pieniężnej Eurosystemu

Aby osiągnąć swoje cele, Eurosystem ma do dyspozycji zestaw instrumentów polityki pieniężnej. Eurosystem prowadzi operacje otwartego rynku, oferuje operacje banku centralnego na koniec dnia, oraz wymaga od instytucji kredytowych utrzymywania rezerw obowiązkowych na rachunkach w Eurosystemie.

1.3.1.

Operacje otwartego rynku

Operacje otwartego rynku odgrywają ważną rolę w polityce pieniężnej Eurosystemu w zakresie sterowania stopami procentowymi, zarządzania płynnością na rynku oraz sygnalizowania nastawienia w polityce pieniężnej. Eurosystem dysponuje pięcioma rodzajami instrumentów do prowadzenia operacji otwartego rynku. Najważniejszym instrumentem są transakcje odwracalne (stosowane na podstawie umów odkupu lub zabezpieczonych kredytów). Eurosystem może również wykorzystywać transakcje bezwarunkowe (outright), emisję certyfikatów dłużnych, swapy walutowe i przyjmowanie depozytów terminowych. Operacje otwartego rynku są przeprowadzane z inicjatywy EBC, który również decyduje o stosowanych instrumentach oraz zasadach i warunkach ich wykonania. Operacje te można realizować w drodze przetargów standardowych, przetargów szybkich lub procedur bilateralnych (5). Jeżeli chodzi o cele, regularność i procedury, przeprowadzane w ramach Eurosystemu operacje otwartego rynku można podzielić na następujące cztery kategorie (patrz również tabela 1):

—

podstawowe operacje refinansujące to regularne transakcje odwracalne zasilające w płynność, przeprowadzane co tydzień, z zasady z jednotygodniowym terminem zapadalności. Operacje te przeprowadzane są przez krajowe banki centralne w drodze przetargów standardowych. Podstawowe operacje refinansujące odgrywają zasadniczą rolę w dążeniu do realizacji celów operacji Euro-systemu na otwartym rynku i zapewniają podstawową część środków refinansujących sektor finansowy,

—

dłuższe operacje refinansujące to transakcje odwracalne zasilające w płynność, przeprowadzane co miesiąc, z zasady z trzymiesięcznym terminem zapadalności. Operacje te mają na celu dostarczenie kontrahentom dodatkowych środkcw refinansujących na dłuższy okres i są przeprowadzane przez krajowe banki centralne w drodze przetargów standardowych. W ramach tych operacji Eurosystem zasadniczo nie zamierza wysyłać sygnałów na rynek i dlatego zazwyczaj przyjmuje w nich bierną rolę podmiotu stosującego oferowaną stopę procentową (rate taker),

—

operacje dostrajające są przeprowadzane doraźnie w celu kontrolowania płynności na rynku oraz sterowania stopami procentowymi, w szczególności w celu złagodzenia wpływu niespodziewanych wahań płynności na rynku na stopy procentowe. Operacje dostrajające są przede wszystkim realizowane jako transakcje odwracalne, ale mogą też przyjąć formę transakcji bezwarunkowych, swapów walutowych i przyjmowania lokat terminowych. Instrumenty i procedury stosowane dla potrzeb operacji dostrajających są dostosowane do rodzajów transakcji i konkretnych celów realizowanych w ramach tych operacji. Operacje dostrajające są zazwyczaj realizowane przez krajowe banki centralne w drodze przetargów szybkich lub procedur bilateralnych. Rada Prezesów EBC może zadecydować, czy w wyjątkowych okolicznościach EBC może sam przeprowadzać bilateralne operacje dostrajające,

—

ponadto Eurosystem może przeprowadzać operacje strukturalne w drodze emisji certyfikatów dłużnych, transakcji odwracalnych i transakcji bezwarunkowych. Operacje te są przeprowadzane (regularnie lub nieregularnie) w każdym przypadku, gdy EBC zamierza skorygować strukturalną pozycję płynnościową Eurosystemu wobec sektora finansowego. Operacje strukturalne w formie transakcji odwracalnych i emisji instrumentów dłużnych są przeprowadzane przez krajowe banki centralne w drodze przetargów standardowych. Operacje strukturalne w formie transakcji bezwarunkowych są przeprowadzane w drodze procedur bilateralnych.

1.3.2.

Operacje banku centralnego na koniec dnia

Operacje banku centralnego na koniec dnia mają na celu zasilać w płynność lub absorbować bieżącą płynność, zasygnalizować generalne nastawienie w polityce pieniężnej oraz stanowić ograniczenie dla wahań rynkowej stopy procentowej overnight. Uprawnieni kontrahenci mogą z własnej inicjatywy skorzystać z dwóch operacji banku centralnego na koniec dnia, pod warunkiem spełnienia pewnych operacyjnych warunków dostępu (patrz również tabela 1):

—

kontrahenci mogą skorzystać z kredytu banku centralnego na koniec dnia w celu uzyskania płynności overnight z krajowego banku centralnego w zamian za aktywa kwalifikowane. W zwykłych okolicznościach nie stosuje się limitów kredytowych ani innych ograniczeń dostępu kontrahentów do kredytu, z wyjątkiem wymogu przedstawienia wystarczających aktywów zabezpieczających. Oprocentowanie kredytu banku centralnego na koniec dnia zazwyczaj określa górny pułap dla rynkowej stopy procentowej typu overnight,

—

kontrahenci mogą skorzystać z depozytu w banku centralnym na koniec dnia w celu złożenia depozytu overnight w krajowym banku centralnym. W zwykłych okolicznościach nie stosuje się limitów depozytowych ani innych ograniczeń dostępu kontrahentcw do depozytu w banku centralnym na koniec dnia. Oprocentowanie depozytu w banku centralnym na koniec dnia zazwyczaj określa minimalny poziom dla rynkowej stopy procentowej typu overnight.

Operacje banku centralnego na koniec dnia są zarządzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne.

1.3.3.

Rezerwa obowiązkowa

System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu dotyczy instytucji kredytowych w strefie euro i przede wszystkim ma na celu stabilizację stóp procentowych na rynku pieniężnym oraz stworzenie (lub pogłębienie) strukturalnego niedoboru płynności. Rezerwa obowiązkowa dla każdej instytucji jest ustalana w stosunku do elementów jej bilansu. W celu stabilizowania stóp procentowych system rezerwy obowiązkowej Eurosystemu umożliwia instytucjom wykorzystanie systemu uśrednionego. Spełnienie wymogów w zakresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej ustala się na podstawie średniej dziennej wielkości rezerw danej instytucji w okresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Rezerwy obowiązkowe instytucji kredytowych są oprocentowane na poziomie stopy procentowej podstawowych operacji refinansujących Eurosystemu.

1.4.	Kontrahenci

Ramy polityki pieniężnej Eurosystemu formułuje się tak, aby zapewnić w niej udział szerokiemu kręgowi kontrahentów. Instytucje podlegające wymaganiom w zakresie rezerwy obowiązkowej zgodnie z art. 19.1 Statutu ESBC mają dostęp do operacji banku centralnego na koniec dnia oraz mogą uczestniczyć w operacjach otwartego rynku w oparciu o przetargi standardowe. Do udziału w operacjach dostrajających Eurosystem może wybrać ograniczoną liczbę kontrahentów. Dla transakcji bezwarunkowych nie wprowadza się z góy żadnych ograniczeń co do kontrahentów. Dla swapóy walutowych stosowanych do celów polityki pieniężnej wykorzystuje się aktywnych graczy na rynku walutowym. Grupa kontrahentów uczestniczących w tych operacjach ogranicza się do tych instytucji, wybranych dla interwencji walutowych Eurosystemu które znajdują się w strefie euro.

1.5.	Aktywa zabezpieczające

Na mocy art. 18.1 Statutu ESBC, wszystkie operacje kredytowe Eurosystemu (tzn. operacje zasilające w płynność) muszą posiadać odpowiednie zabezpieczenie. Eurosystem akceptuje szeroki zakres aktywów, które mogą być wykorzystane jako zabezpieczenie. Rozróżnia się dwie kategorie aktywów kwalifikowanych: »aktywa z listy pierwszej« i »aktywa z listy drugiej«. Niemniej jednak przewiduje się stopniowe odchodzenie od tego podziału w najbliższych latach, tak aby zasady zabezpieczeń w ramach Eurosystemu ostatecznie sprowadziły się do jednej listy aktywów kwalifikowanych. Obecnie lista pierwsza obejmuje zbywalne instrumenty dłużne spełniające jednolite dla całej strefy euro kryteria kwalifikujące określone przez EBC. Lista druga obejmuje aktywa dodatkowe, rynkowe i nierynkowe, które mają szczególne znaczenie dla krajowych rynków finansowych i systemów bankowych, dla któych kryteria kwalifikujące ustalają krajowe banki centralne, po zatwierdzeniu przez EBC. Nie wprowadza się rozróżnienia między obiema listami w odniesieniu do jakości aktywów i ich przydatności dla różnego rodzaju operacji polityki pieniężnej Eurosystemu (z tym wyjątkiem, że aktywa z listy drugiej nie są zazwyczaj wykorzystywane przez Eurosystem w transakcjach bezwarunkowych). Aktywa kwalifikowane można wykorzystywać w operacjach transgranicznych, przy zastosowaniu modelu CCBM albo poprzez odpowiednie powiązania pomiędzy systemami rozliczeń papierów wartościowych (SSS) UE, w celu zabezpieczenia wszystkich rodzajów kredytów Eurosystemu (6). Wszystkie aktywa kwalifikujące się do operacji polityki pieniężnej Eurosystemu można również wykorzystać jako aktywa zabezpieczające dla kredytu w ciągu dnia (intraday).

1.6.	Zmiany ram polityki pieniężnej

Rada Prezesów EBC może w dowolnym momencie zmienić instrumenty, warunki, kryteria i procedury realizacji operacji polityki pieniężnej Eurosystemu.

TABELA 1

Operacje polityki pieniężnej Eurosystemu

Operacje polityki pieniężne	Rodzaje transakcji		Termin zapadalności	Częstotliwość	Procedura
	Zasilenie w płynność	Absorpcja płynności
Operacje otwartego rynku
Podstawowe operacje refinansujące	Transakcje odwracalne	—	Jeden tydzień	Co tydzień	Przetargi standardowe
Dłuższe operacje refinansujące	Transakcje odwracalne	—	Trzy miesiące	Co miesiąc	Przetargi standardowe
Operacje dostrajające	— Transakcje odwracalne — Swapy walutowe	— Transakcje odwracalne — Przyjmowanie lokat terminowych — Swapy walutowe	Nieznormalizowany	Nieregularnie	— Przetargi szybkie — Procedury bilateralne
	Bezwarunkowy zakup (outright purchase)	Bezwarunkowa sprzedaż (outright sale)	—	Nieregularnie	Procedury bilateralne
Operacje strukturalne	Transakcje odwracalne	Emisja certyfikatów dłużnych	Znormalizowany/Nieznormalizowany	Regularnie i Nieregularnie	Przetargi standardowe
	Bezwarunkowy zakup	Bezwarunkowa sprzedaż	—	Nieregularnie	Procedury bilateralne
Operacje banku centralnego na koniec dnia
Kredyt z banku centralnego na koniec dnia	Transakcje odwracalne	—	Overnight	Dostęp według uznania kontrahentów
Depozyt w banku centralnym na koniec dnia	—	Depozyty	Overnight	Dostęp według uznania kontrahentów

ROZDZIAŁ 2

2.	UPRAWNIENI KONTRAHENCI

2.1.	Ogólne kryteria kwalifikujące

Kontrahenci operacji polityki pieniężnej Eurosystemu muszą spełnić pewne kryteria kwalifikujące (7). Kryteria te określa się w celu zapewnienia dostępu do operacji polityki pieniężnej Eurosystemu jak największej liczbie instytucji, wzmocnienia zasady równego traktowania instytucji w całej strefie euro oraz zapewnienia, że kontrahenci spełniają pewne wymogi operacyjne i ostrożnościowe:

—

status kontrahentów mogą posiadać jedynie instytucje podlegające systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu zgodnie z art. 19.1 Statutu ESBC. Instytucje zwolnione z obowiązków w ramach systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu (patrz punkt 7.2) nie mogą korzystać z operacji banku centralnego na koniec dnia oraz operacji otwartego rynku Eurosystemu,

—

kontrahenci muszą być w dobrej kondycji finansowej. Powinni oni podlegać przynajmniej jednej formie zharmonizowanego nadzoru UE/EOG wykonywanego przez organa krajowe (8). Jednakże posiadające dobrą sytuację finansową instytucje podlegające niezharmonizowanemu nadzorowi krajowemu o porównywalnym standardzie również można zaakceptować jako kontrahentów, na przykład utworzone w strefie euro oddziały instytucji posiadających rzeczywistą siedzibę poza Europejskim Obszarem Gospodarczym (EOG),

—	kontrahenci muszą spełniać wszelkie kryteria operacyjne określone w odpowiednich ustaleniach umownych lub normatywnych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub EBC), aby zapewnić sprawne przeprowadzenie operacji polityki pieniężnej Eurosystemu.

Te ogólne kryteria kwalifikujące są jednolite dla całej strefy euro. Instytucje spełniające ogólne kryteria kwalifikujące mogą:

—	korzystać z operacji banku centralnego na koniec dnia w ramach Eurosystemu, oraz

—	uczestniczyć w operacjach otwartego rynku Eurosystemu w oparciu o przetargi standardowe.

Instytucja może korzystać z operacji banku centralnego na koniec dnia i operacji otwartego rynku w ramach Eurosystemu w oparciu o przetargi standardowe wyłącznie za pośrednictwem krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w którym jest ustanowiona. Jeżeli instytucja posiada podmioty prowadzące działalność (centralę lub oddziały) w więcej niż jednym Państwie Członkowskim, każdy podmiot ma dostęp do tych operacji za pośrednictwem krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w którym się znajduje, niezależnie od tego, że oferty przetargowe danej instytucji mogą być składane tylko przez jeden podmiot (centralę albo wyznaczony oddział) w każdym Państwie Członkowskim.

2.2.	Wybór kontrahentów do przetargów szybkich i operacji bilateralnych

W przypadku transakcji bezwarunkowych (outright) nie wprowadza się z góry żadnych ograniczeń co do wyboru kontrahentów.

W przypadku swapów walutowych realizowanych dla potrzeb polityki pieniężnej, kontrahenci muszą być w stanie sprawnie przeprowadzać duże operacje walutowe we wszystkich uwarunkowaniach rynkowych. Grupa potencjalnych kontrahentów swapów walutowych odpowiada grupie kontrahentów zlokalizowanych w strefie euro, którzy zostali wybrani do interwencyjnych operacji walutowych Eurosystemu. Kryteria i procedury stosowane przy wyborze kontrahentów do interwencyjnych operacji walutowych są przedstawione w załączniku 3.

W przypadku innych operacji opartych na przetargach szybkich i procedurach bilateralnych (dostrajające transakcje odwracalne i przyjmowanie depozytów terminowych), każdy krajowy bank centralny wybiera grupę kontrahentów spośród instytucji ustanowionych w jego Państwie Członkowskim, które spełniają ogólne kryteria kwalifikujące. W tym przypadku podstawowym kryterium selekcji jest działalność na rynku pieniężnym. Inne kryteria, które można wziąć pod uwagę to, na przykład, efektywność desku handlowego i potencjał ofertowy.

W przetargach szybkich i operacjach bilateralnych krajowe banki centralne zawierają transakcje wyłącznie z kontrahentami, którzy wchodzą w skład odpowiednich grup kontrahentów operacji dostrajających. Jeżeli z powodów operacyjnych krajowy bank centralny nie może dla każdego rodzaju operacji zawierać transakcji ze wszystkimi kontrahentami z tej grupy, wybór kontrahentów w tym Państwie Członkowskim będzie opierać się na systemie rotacji w celu zapewnienia równoprawnego dostępu.

Rada Prezesów EBC może zadecydować, czy w wyjątkowych okolicznościach bilateralne operacje dostrajające mogą być realizowane przez sam EBC. Gdyby EBC miał realizować operacje bilateralne, wybór kontrahentów byłby w takim przypadku dokonany zgodnie z systemem rotacji spośród tych kontrahentów w strefie euro, którzy kwalifikują się do przetargów szybkich i operacji bilateralnych, tak aby zapewnić poszczególnym kontrahentom równy dostęp do operacji z EBC.

2.3.	Sankcje w przypadku niewypełnienia zobowiązań przez kontrahenta

EBC nakłada sankcje zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2532/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym uprawnień EBC do nakładania sankcji (9), rozporządzeniem Europejskiego Banku Centralnego (WE) nr 2157/1999 z dnia 23 września 1999 r. w sprawie uprawnień EBC do nakładania sankcji (EBC/1999/4) (10), rozporządzeniem Rady (WE) nr 2531/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym stosowania stóp rezerw obowiązkowych przez Europejski Bank Centralny (11) z późniejszymi zmianami oraz rozporządzeniem (WE) Europejskiego Banku Centralnego nr 1745/2003 z dnia 12 września 2003 r. dotyczącym stosowania rezerw obowiązkowych (EBC/2003/9) (12), na instytucje, które nie wypełniają zobowiązań wynikających z rozporządzeń i decyzji EBC dotyczących stosowania rezerw obowiązkowych. Odpowiednie sankcje i tryb ich stosowania określone są w wyżej wspomnianych rozporządzeniach. Ponadto w przypadku poważnego naruszenia wymagań dotyczących rezerwy obowiązkowej, Eurosystem może zawiesić udział kontrahentów w operacjach otwartego rynku.

Zgodnie z postanowieniami zawartymi w ustaleniach umownych lub normatywnych stosowanych przez odpowiedni krajowy bank centralny (lub przez EBC), Eurosystem może nakładać i nakłada kary finansowe na kontrahentów lub zawiesza ich udział w operacjach otwartego rynku, jeżeli kontrahenci nie wypełniają swoich zobowiązań wynikających z ustaleń umownych lub normatywnych stosowanych przez krajowy bank centralny (lub przez EBC).

Dotyczy to przypadków naruszenia reguł przetargowych (jeżeli kontrahent nie jest w stanie przekazać wystarczającej ilości aktywów zabezpieczających w celu pokrycia środków, które mu przyznano w ramach operacji zasilającej w płynność lub jeżeli nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej kwoty środków pieniężnych do rozliczenia wielkości, jaką mu przyznano w ramach operacji absorbującej płynność) i zasad transakcji bilateralnych (jeżeli kontrahent nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej ilości kwalifikowanych aktywów zabezpieczających lub jeżeli nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej kwoty środków pieniężnych do rozliczenia wielkości uzgodnionej w ramach transakcji bilateralnych).

Dotyczy to również przypadków niestosowania się kontrahenta do zasad wykorzystywania aktywów zabezpieczających (jeżeli kontrahent wykorzystuje aktywa, które nie kwalifikują się lub przestały się kwalifikować, albo któych kontrahent nie może użyć, na przykład z powodu bliskich powiązań lub tożsamości emitenta/poręczyciela i kontrahenta) oraz nieprzestrzegania procedur na koniec dnia i warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia (jeżeli kontrahent, któy posiada saldo ujemne na rachunku rozrachunkowym na koniec dnia nie spełnia warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia).

Ponadto zawieszenie zastosowane w stosunku do naruszającego zasady kontrahenta może być stosowane do oddziałów tej samej instytucji znajdujących się w innych Państwach Członkowskich. Jeżeli jest to konieczne, zważywszy powagę naruszenia, czego dowodem może być na przykład jego częstotliwość lub długotrwałość, jako środek wyjątkowy kontrahent może zostać zawieszony na pewien okres czasu w udziale we wszystkich przyszłych operacjach polityki pieniężnej.

Kary finansowe nakładane przez krajowe banki centralne w przypadku naruszenia zasad dotyczących operacji przetargowych, transakcji bilateralnych, aktywów zabezpieczających, procedur na koniec dnia lub warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia oblicza się według określonej z góry stopy karnych odsetek (przedstawionej w załączniku 6).

2.4.	Zawieszenie lub wyłączenie ze względu na wymogi ostrożności

Zgodnie z postanowieniami ustaleń umownych lub normatywnych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub przez EBC), Eurosystem może zawiesić lub wyłączyć dostęp kontrahentów do instrumentów polityki pieniężnej ze względu na wymogi ostrożności.

Ponadto zawieszenie lub wyłączenie kontrahentów może być uzasadnione w pewnych przypadkach, które mogą mieścić się w ramach pojęcia »niedotrzymania warunków« przez kontrahenta, określonych w ustaleniach umownych lub normatywnych stosowanych przez krajowe banki centralne.

ROZDZIAŁ 3

3.	OPERACJE OTWARTEGO RYNKU

Operacje otwartego rynku odgrywają ważną rolę w polityce pieniężnej Eurosystemu, umożliwiając sterowanie stopami procentowymi, zarządzanie warunkami płynnościowymi na rynku i sygnalizowanie nastawienia w polityce pieniężnej. Ze względu na ich cel, regularność i procedury, operacje otwartego rynku Eurosystemu można podzielić na cztery kategorie: podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące, operacje dostrajające i operacje strukturalne. Jeżeli chodzi o stosowane instrumenty, główny instrument otwartego rynku Eurosystemu stanowią operacje odwracalne, które mogą być wykorzystywane we wszystkich czterech kategoriach operacji, podczas gdy certyfikaty dłużne można wykorzystywać w strukturalnych operacjach absorbujących płynność. Ponadto w Eurosystemie dostępne są trzy inne instrumenty do prowadzenia operacji dostrajających: transakcje bezwarunkowe (outright), swapy walutowe i przyjmowanie depozytów terminowych. W następnych punktach szczegółowo przedstawiono charakterystykę poszczególnych rodzajów instrumentów otwartego rynku wykorzystywanych przez Eurosystem.

3.1.	Transakcje odwracalne

3.1.1.

Charakterystyka ogólna

a)   Rodzaj instrumentu

Transakcje odwracalne dotyczą operacji, w ramach których Eurosystem kupuje lub sprzedaje aktywa kwalifikowane na podstawie umów odkupu lub prowadzi operacje kredytowe wykorzystując aktywa kwalifikowane jako zabezpieczenie. Transakcje odwracalne wykorzystuje się w podstawowych operacjach refinansujących i dłuższych operacjach refinansujących. Ponadto Eurosystem może wykorzystywać transakcje odwracalne w operacjach strukturalnych i dostrajających.

b)   Charakter prawny

Krajowy bank centralny może przeprowadzać transakcje odwracalne w formie umów z przyrzeczeniem odkupu (tzn. własność aktywów jest przenoszona na kredytodawcę, podczas gdy strony umawiają się na odwrócenie transakcji poprzez przeniesienie aktywów z powrotem na dłużnika w przyszłości) lub jako kredyty zabezpieczone (tzn. prawo do aktywów przekazywane jest tytułem zabezpieczenia kredytu, ale przy założeniu spełnienia zobowiązania z tytułu kredytu, prawo własności aktywów zachowuje dłużnik). Dalsze postanowienia dotyczące transakcji odwracalnych opartych na umowach z przyrzeczeniem odkupu są określone w ustaleniach umownych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub EBC). Uzgodnienia dotyczące transakcji odwracalnych opartych na kredytach zabezpieczonych uwzględniają różne procedury i formalności wymagane do ustanowienia a następnie realizacji danego zabezpieczenia (np. zastawu), a obowiązujące w różnych systemach prawnych.

c)   Warunki oprocentowania

Różnica między ceną zakupu a ceną odkupu w przypadku umowy z przyrzeczeniem odkupu stanowi odsetki należne od pożyczonej kwoty do terminu zapadalności operacji, tzn. cena odkupu obejmuje odpowiednią kwotę odsetek do zapłacenia. Oprocentowanie transakcji odwracalnej w formie kredytu zabezpieczonego ustala się poprzez zastosowanie określonej stopy procentowej w stosunku do kwoty kredytu do terminu zapadalności operacji. Stopa procentowa stosowana w odwracalnych operacjach otwartego rynku Eurosystemu to prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym zgodnie z zasadą »dni faktyczne/360« (lub Actual/360).

3.1.2.

Podstawowe operacje refinansujące

Podstawowe operacje refinansujące to najważniejsze operacje otwartego rynku prowadzone przez Eurosystem, odgrywające zasadniczą rolę w sterowaniu stopami procentowymi, zarządzaniu płynnością na rynku i sygnalizowaniu nastawienia w polityce pieniężnej. Zapewniają one również znaczną ilość środków refinansujących sektor finansowy.

Cechy operacyjne podstawowych operacji refinansujących można podsumować następująco:

—	są to operacje zasilające w płynność,

—	przeprowadzane są regularnie co tydzień (13),

—	zazwyczaj mają termin zapadalności jeden tydzień (14),

—	są przeprowadzane w sposób) zdecentralizowany przez krajowe banki centralne,

—	są realizowane w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

—	wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifkujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na podstawowe operacje refinansujące,

—	aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia podstawowych operacji refinansujących są aktywa z listy pierwszej i drugiej (określone w rozdziale 6).

3.1.3.

Dłuższe operacje refinansujące

Eurosystem przeprowadza również regularne operacje refinansujące, zazwyczaj o terminie zapadalności trzy miesiące, których celem jest zapewnienie na dłuższy okres dodatkowych środków refinansujących sektor finansowy. Operacje te stanowią tylko niewielką część całkowitego poziomu refinansowania. W tych operacjach Eurosystem z zasady nie zamierza wysyłać sygnałów na rynek i dlatego zazwyczaj przyjmuje w nich bierną rolę podmiotu akceptującego oferowaną stopę procentową. Dłuższe operacje refinansujące wykonywane są zazwyczaj w drodze przetargów procentowych i od czasu do czasu EBC wskazuje wielkość operacji, jaka ma być przedmiotem przyszłych przetargów. W wyjątkowych okolicznościach Eurosystem może również przeprowadzać dłuższe operacje refinansujące w drodze przetargów o stałej stopie procentowej.

Cechy operacyjne dłuższych operacji refinansujących można podsumować następująco:

—	są to operacje zasilające w płynność,

—	są przeprowadzane regularnie co miesiąc (15),

—	zazwyczaj mają termin zapadalności trzy miesiące (16),

—	są przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne,

—	są realizowane w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

—	wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifkujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na dłuższe operacje refinansujące,

—	aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia dłuższych operacji refinansujących są aktywa z listy pierwszej i drugiej (określone w rozdziale 6).

3.1.4.

Odwracalne operacje dostrajające

Eurosystem może przeprowadzać operacje dostrajające w formie odwracalnych transakcji otwartego rynku. Celem operacji dostrajających jest zarządzanie płynnością na rynku i sterowanie stopami procentowymi, w szczegdności w celu złagodzenia wpływu niespodziewanych wahań płynności na rynku na stopy procentowe. Potencjalna konieczność szybkiego reagowania w przypadku nieoczekiwanego rozwoju sytuacji rynkowej powoduje, iż pożądane jest zachowanie wysokiego stopnia elastyczności w wyborze procedur i cech operacyjnych w przeprowadzaniu tych operacji.

Cechy operacyjne odwracalnych operacji dostrajających można podsumować następująco:

—	mogą występować w formie operacji zasilających w płynność lub absorbujących płynność,

—	częstotliwość nie jest znormalizowana,

—	termin zapadalności nie jest znormalizowany,

—	zasilające w płynność odwracalne transakcje dostrajające zazwyczaj przeprowadza się w drodze szybkich przetargów, chociaż nie wyklucza się możliwości wykorzystania procedur bilateralnych (patrz rozdział 5),

—	absorbujące płynność odwracalne transakcje dostrajające są z zasady przeprowadzane w drodze procedur bilateralnych (określonych w punkcie 5.2),

—	operacje te są zazwyczaj przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne (Rada Prezesów EBC może zdecydować, czy w wyjątkowych okolicznościach bilateralne odwracalne operacje dostrajające mogą być wykonywane przez EBC),

—	Eurosystem może wybrać, zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2, ograniczoną liczbę kontrahentów do udziału w odwracalnych operacjach dostrajających,

—	aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia odwracalnych operacji dostrajających są aktywa z listy pierwszej i drugiej (określone w rozdziale 6).

3.1.5.

Odwracalne operacje strukturalne

Eurosystem może przeprowadzać operacje strukturalne w formie odwracalnych transakcji otwartego rynku w celu dostosowania pozycji strukturalnej Eurosystemu wobec sektora finansowego.

Cechy operacyjne tych operacji można podsumować następująco:

—	są to operacje zasilające w płynność,

—	częstotliwość może być regularna lub nieregularna,

—	termin zapadalności nie jest z góry określony,

—	są realizowane w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

—	są przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne,

—	wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na odwracalne operacje strukturalne,

—	aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia odwracalnych operacji strukturalnych są aktywa z listy pierwszej i drugiej (określone w rozdziale 6).

3.2.	Transakcje bezwarunkowe (outright)

a)   Rodzaj instrumentu

Bezwarunkowe transakcje otwartego rynku to operacje, w ramach któych Eurosystem kupuje lub sprzedaje kwalifikowane aktywa bezpośrednio na rynku. Takie operacje wykonywane są wyłącznie w celach strukturalnych i dostrajających.

b)   Charakter prawny

Transakcja bezwarunkowa oznacza pełne przeniesienie własności ze sprzedającego na nabywcę bez przyrzeczenia powrotnego przeniesienia własności. Transakcje są wykonywane zgodnie z zasadami rynkowymi (konwencją rynkową) dotyczącymi instrumentu dłużnego wykorzystanego w transakcji.

c)   Warunki cenowe

W kalkulacji cen Eurosystem działa zgodnie z najszerzej akceptowaną konwencją rynkową dla instrumentów dłużnych wykorzystanych w transakcji.

d)   Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne transakcji bezwarunkowych Eurosystemu można podsumować następująco:

—	mogą przyjmować formę operacji zasilających w płynność (bezwarunkowy zakup — outright purchase) lub absorbujących płynność (bezwarunkowa sprzedaż — outright sale),

—	częstotliwość nie jest znormalizowana,

—	są realizowane w drodze procedur bilateralnych (określonych w punkcie 5.2),

—	są zazwyczaj przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne (Rada Prezesów EBC może zdecydować o tym, czy w wyjątkowych okolicznościach bilateralne bezwarunkowe operacje dostrajające mogą być przeprowadzane przez EBC),

—	nie nakłada się z góry żadnych ograniczeń co do kontrahentów uczestniczących w transakcjach bezwarunkowych,

—	zazwyczaj jako aktywa zabezpieczające w transakcjach bezwarunkowych wykorzystywane są wyłącznie instrumenty z listy pierwszej (określone w punkcie 6.1).

3.3.	Emisja certyfikatów dłużnych EBC

a)   Rodzaj instrumentu

EBC może emitować certyfikaty dłużne w celu dostosowania strukturalnej pozycji Eurosystemu wobec sektora finansowego, aby stworzyć (lub pogłębić) niedobór: płynności na rynku.

b)   Charakter prawny

Certyfikaty stanowią zobowiązanie dłużne EBC wobec posiadacza certyfikatu. Certyfikaty są emitowane i przechowywane w formie zapisów księgowych w depozytach papierów wartościowych w strefie euro. EBC nie nakłada żadnych ograniczeń, jeżeli chodzi o zbywalność certyfikatów. Dalsze postanowienia dotyczące certyfikatów dłużnych EBC będą zawarte w zasadach i warunkach określonych dla konkretnych certyfikatów.

c)   Warunki oprocentowania

Certyfikaty emitowane są z dyskontem, tzn. są emitowane poniżej ceny nominalnej i wykupywane w terminie zapadalności po cenie nominalnej. Różnica między ceną emisyjną a ceną wykupu jest równa odsetkom narosłym od ceny emisyjnej, po uzgodnionej stopie procentowej, w okresie zapadalności certyfikatu. Stosowana stopa procentowa to prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym według wzoru »dni faktyczne/360« (Actual/360). Kalkulację ceny emisyjnej przedstawiono w ramce 1.

RAMKA 1Emisja certyfikatów dłużnych EBCCena emisyjna wynosi: gdzie:

N	=	cena nominalna certyfikatu dłużnego
rI	=	stopa procentowa (w %)
D	=	termin zapadalności certyfikatu dłużnego (w dniach)
PT	=	cena emisyjna certyfikatu dłużnego

d)   Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne emisji certyfikatów dłużnych EBC można podsumować następująco:

—	certyfikaty emituje się w celu absorpcji płynności z rynku,

—	certyfikaty mogą być emitowane regularnie lub nieregularnie,

—	certyfikaty mają termin zapadalności poniżej 12 miesięcy,

—	certyfikaty emituje się w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

—	przetargi i rozliczenia certyfikatów są przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne,

—	wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na subskrypcję certyfikatów dłużnych EBC.

3.4.	Swapy walutowe

a)   Rodzaj instrumentu

Swapy walutowe przeprowadzane do celów polityki pieniężnej obejmują równoczesne transakcje kasowe i terminowe w euro wobec obcej waluty. Wykorzystuje sieje do celów dostrajających, głównie w celu zarządzania płynnością na rynku i sterowania stopami procentowymi.

b)   Charakter prawny

Swapy walutowe przeprowadzane do celów polityki pieniężnej dotyczą operacji, w ramach których Eurosystem kupuje (lub sprzedaje) euro za obcą walutę na rynku kasowym i jednocześnie odsprzedaje (lub odkupuje) je w ramach transakcji forward w określonym terminie. Dalsze postanowienia dotyczące swapów walutowych określone są w ustaleniach umownych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub EBC).

c)   Waluta i kurs wymiany

Zasadniczo operacje Eurosystemu dotyczą wyłącznie walut znajdujących się w powszechnym obrocie i są zgodne z praktyką rynkową. W każdej operacji swapowej Eurosystem i kontrahenci uzgadniają punkty swapowe transakcji. Punkt swapowy to różnica między terminowym kursem transakcji i kasowym kursem transakcji. Punkty swapowe euro wobec obcej waluty są kwotowane zgodnie z ogólnymi zasadami rynkowymi. Warunki kursowe swapów walutowych przedstawiono w ramce 2.

RAMKA 2Swapy walutowe

S	=	kasowy kurs wymiany (w dniu transakcji swapu walutowego) między euro (EUR) i obcą walutą ABC
FM	=	kurs terminowy między euro i obcą walutą ABC w dniu odkupu swapu (M)
ΔM	=	punkt terminowy między euro i ABC w dniu odkupu swapu (M)
N(.)	=	wartość kasowa waluty; N(.)M to wartość terminowa waluty: lub lub

d)   Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne swapów walutowych można podsumować następująco:

—	mogą przyjmować formę operacji zasilających w płynność lub absorbujących płynność,

—	częstotliwość nie jest znormalizowana,

—	termin zapadalności nie jest znormalizowany,

—	są realizowane w drodze szybkich przetargów lub procedur bilateralnych (patrz rozdział 5),

—	są zazwyczaj przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne (Rada Prezesów EBC może zdecydować, czy w wyjątkowych okolicznościach bilateralne swapy walutowe mogą być wykonywane przez EBC),

—	Eurosystem może wybrać, zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2 i załączniku 3, ograniczoną liczbę kontrahentów do udziału w swapach walutowych.

3.5.	Przyjmowanie depozytów terminowych

a)   Rodzaj instrumentu

Eurosystem może zaprosić kontrahentów do składania oprocentowanych lokat terminowych w krajowym banku centralnym Państwa Członkowskiego, w którym kontrahent jest ustanowiony. Przyjmowanie depozytów terminowych przewiduje się wyłącznie w celach dostrajających, w celu absorpcji płynności z rynku.

b)   Charakter prawny

Depozyty przyjmowane od kontrahentów są lokatami terminowymi o stałej stopie procentowej. W zamian za lokaty krajowe banki centralne nie udzielają żadnych zabezpieczeń.

c)   Oprocentowanie

Stopa procentowa stosowana dla lokat to prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym według wzoru »dni faktyczne/360«. Odsetki wypłacane są w terminie zapadalności lokaty.

d)   Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne przyjmowania depozytów terminowych można podsumować następująco:

—	depozyty przyjmuje się w celu absorpcji płynności,

—	częstotliwość przyjmowania depozytów nie jest znormalizowana,

—	termin zapadalności lokat nie jest znormalizowany,

—	przyjmowanie depozytów zazwyczaj jest realizowane w drodze szybkich przetargów, chociaż nie wyklucza się możliwości zastosowania procedur bilateralnych (patrz rozdział 5),

—	przyjmowanie depozytów zazwyczaj odbywa się w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne (Rada Prezesów EBC może zdecydować, czy w wyjątkowych okolicznościach bilateralne przyjmowanie depozytów terminowych może być wykonywane przez EBC) (17),

—	Eurosystem może wybrać, zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2, ograniczoną liczbę kontrahentów do udziału w przyjmowaniu depozytów terminowych.

ROZDZIAŁ 4

4.	OPERACJE BANKU CENTRALNEGO NA KONIEC DNIA

4.1.	Kredyt banku centralnego na koniec dnia

a)   Rodzaj instrumentu

Kontrahenci mogą skorzystać z kredytu banku centralnego na koniec dnia dla pozyskania płynności overnight z krajowych banków centralnych przy z góry określonej stopie procentowej w zamian za aktywa kwalifikowane (określone w rozdziale 6). Kredyt ma na celu zaspokojenie czasowego zapotrzebowania kontrahentów na płynność. W typowych okolicznościach oprocentowanie kredytu stanowi górny pułap dla rynkowej stopy procentowej typu overnight. Zasady i warunki kredytu są identyczne w całej strefie euro.

b)   Charakter prawny

Krajowe banki centralne mogą zapewnić płynność w postaci kredytu banku centralnego na koniec dnia udzielanego w formie umów z przyrzeczeniem odkupu z terminem overnight (tzn. własność aktywów stanowiących zabezpieczenie takiego kredytu przechodzi na kredytodawcę, z tym że strony zobowiązują się przekazać te aktywa dłużnikowi z powrotem następnego dnia roboczego) lub jako zabezpieczone kredyty typu overnight (tzn. prawo do aktywów przykazywane jest tytułem zabezpieczenia kredytu, ale — przy założeniu, że zobowiązanie z tytułu kredytu zostanie spełnione — dłużnik zachowuje własność aktywów). Dalsze postanowienia dotyczące umów z przyrzeczeniem odkupu są określane w ustaleniach umownych stosowanych przez dany krajowy bank centralny. Uzgodnienia dotyczące dostarczenia płynności w formie zabezpieczonych kredytów uwzględniają różne procedury i formalności wymagane do ustanowienia i następnie realizacji danego zabezpieczenia (zastawu), obowiązujące w obrębie różnych krajowych systemów prawnych.

c)   Warunki dostępu

Instytucje spełniające ogólne kryteria kwalifikujące określone w punkcie 2.1 mają dostęp do kredytu banku centralnego na koniec dnia. Dostęp do kredytu banku centralnego na koniec dnia udzielany jest przez krajowy bank centralny Państwa Członkowskiego, w któym instytucja jest ustanowiona. Dostęp do kredytu banku centralnego na koniec dnia udzielany jest wyłącznie w dniach, w których działa dany krajowy system rozliczeń brutto w czasie rzeczywistym (RTGS) i odpowiedni system SSS.

Na koniec dnia pozycje debetowe dnia bieżącego na rachunkach rozliczeniowych kontrahentów w krajowych bankach centralnych są automatycznie zamieniane na zlecenia udzielenia kredytu banku centralnego na koniec dnia. Procedury dla dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia określone są w punkcie 5.3.3.

Kontrahent może również uzyskać dostęp do kredytu banku centralnego na koniec dnia poprzez przesłanie zlecenia do krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w którym kontrahent ten jest ustanowiony. Aby krajowy bank centralny zrealizował zlecenie tego samego dnia, musi je otrzymać najpóźniej 30 minut po faktycznym terminie zamknięcia systemu TARGET (18), (19). Z zasady, termin zamknięcia systemu TARGET to godz. 18.00 czasu EBC (C.E.T). Nieprzekraczalny termin żądania dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia jest odroczony o dodatkowe 30 minut ostatniego dnia roboczego Eurosystemu okresu utrzymywania rezerwy. W zleceniu należy podać kwotę kredytu oraz, jeżeli aktywa zabezpieczające dla transakcji nie zostały jeszcze wstępnie złożone w krajowym banku centralnym, należy określić aktywa zabezpieczające, które zostaną dostarczone w ramach transakcji.

Oprócz wymogu dostarczenia wystarczających kwalifikowanych aktywów zabezpieczających, nie ma ograniczenia co do kwoty środków, które mogą zostać przekazane z tytułu kredytu banku centralnego na koniec dnia.

d)   Termin zapadalności i oprocentowanie

Terminem zapadalności kredytu banku centralnego na koniec dnia jest następny dzień roboczy (overnight). Kontrahenci bezpośrednio uczestniczący w systemie TARGET spłacają kredyt następnego dnia, w którym działa odpowiedni krajowy system RTGS i odpowiedni SSS, w godzinach otwarcia tych systemów.

Stopa procentowa jest ogłaszana z góry przez Eurosystem jako prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym według wzoru »dni faktyczne/360«. EBC może w każdym czasie zmienić stopę procentową, ze skutkiem najwcześniej od następnego dnia roboczego Eurosystemu (20). Odsetki od kredytu płatne są razem ze spłatą kredytu.

e)   Zawieszenie kredytu banku centralnego na koniec dnia

Dostępu do kredytu udziela się wyłącznie zgodnie z celami i ogólnymi przesłankami polityki pieniężnej EBC. EBC może w dowolnym momencie zmodyfikować warunki dostępu do kredytu albo dostęp ten zawiesić.

4.2.	Depozyt w banku centralnym na koniec dnia

a)   Rodzaj instrumentu

Kontrahenci mogą skorzystać z możliwości składania depozytów typu overnight w krajowym banku centralnym. Depozyty oprocentowane są według z góy określonej stopy procentowej. W typowych okolicznościach, oprocentowanie depozytu stanowi dolny poziom rynkowej stopy procentowej typu overnight. Zasady i warunki depozytu w banku centralnym na koniec dnia są identyczne w całej strefie euro (21).

b)   Charakter prawny

Depozyty typu overnight przyjmowane od kontrahentów są oprocentowane według stałej stopy procentowej. W zamian za depozyt kontrahent nie otrzymuje żadnego zabezpieczenia.

c)   Warunki dostępu (22)

Dostęp do depozytu w banku centralnym na koniec dnia mają instytucje spełniające ogólne kryteria kwalifikujące określone w punkcie 2.1 Dostęp do depozytu w banku centralnym na koniec dnia udzielany jest przez krajowy bank centralny Państwa Członkowskiego, w którym dana instytucja jest ustanowiona. Dostęp do depozytu w banku centralnym na koniec dnia udzielany jest wyłącznie w dniach, w których czynny jest odpowiedni krajowy system RTGS.

Aby uzyskać dostęp do depozytu w banku centralnym na koniec dnia, kontrahent musi przesłać zlecenie do krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w którym ten kontrahent jest ustanowiony. Aby krajowy bank centralny zrealizował zlecenie tego samego dnia, musi je otrzymać najpóźniej 30 minut po faktycznym terminie zamknięcia systemu TARGET, który co do zasady zamykany jest o godz. 18.00 czasu EBC (C.E.T) (23), (24). Nieprzekraczalny termin żądania dostępu do depozytu jest odroczony o dodatkowe 30 minut ostatniego dnia roboczego Eurosystemu okresu utrzymywania rezerwy. W zleceniu należy podać wielkość depozytu.

Nie ma ograniczeń co do wielkości depozytu, jaki może złożyć kontrahent.

d)   Termin zapadalności i oprocentowanie

Terminem zapadalności depozytów w banku centralnym na koniec dnia jest następny dzień roboczy (overnight). Dla kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w systemie TARGET, depozyty w banku centralnym na koniec dnia zapadają następnego dnia, w którym działa odpowiedni krajowy system RTGS, w godzinach otwarcia tego systemu.

Stopa procentowa jest ogłaszana z góry przez Eurosystem jako prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym według wzoru »dni faktyczne/360« (Actual/360). EBC może w dowolnym momencie zmienić stopę procentową, ze skutkiem nie wcześniej niż następnego dnia roboczego Eurosystemu. Odsetki od depozytu płatne są w terminie zapadalności depozytu.

e)   Zawieszenie depozytów w banku centralnym na koniec dnia

Dostępu do depozytu udziela się wyłącznie zgodnie z celami i ogólnymi przesłankami polityki pieniężnej EBC. EBC może w dowolnym momencie zmodyfikować warunki dostępu do depozytu albo dostęp ten zawiesić.

ROZDZIAŁ 5

5.

PROCEDURY

5.1.	Procedury przetargowe

5.1.1.

Charakterystyka ogólna

Operacje otwartego rynku Eurosystemu są na ogół przeprowadzane w formie procedur przetargowych. Procedury przetargowe Eurosystemu realizowane są w sześciu etapach operacyjnych określonych w ramce 3.

Eurosystem wyróżnia dwa rodzaje procedur przetargowych: przetargi standardowe i przetargi szybkie. Procedury przetargów standardowych i szybkich są identyczne, z wyjątkiem ram czasowych i zakresu kontrahentów.

RAMKA 3Etapy operacyjne procedur przetargowychEtap 1 Ogłoszenie przetargua)Ogłoszenie przez EBC za pośrednictwem serwisów agencyjnychb)Ogłoszenie przez krajowe banki centralne za pośrednictwem serwisów agencyjnych i bezpośrednio do poszczególnych kontrahentów (jeżeli uważane jest to za niezbędne)Etap 2 Przygotowanie i złożenie ofert przez kontrahentów Etap 3 Zebranie ofert przez Eurosystem Etap 4 Rozstrzygnięcie przetargu i ogłoszenie wyników przetargua)Decyzja EBC dot. rozstrzygnięcia przetargub)Ogłoszeniu wynikuEtap 5 Potwierdzenie indywidualnych wyników Etap 6 Rozliczenie transakcji (patrz punkt 5.3)

a)   Przetargi standardowe

W przetargach standardowych mijają maksymalnie 24 godziny od ogłoszenia przetargu do potwierdzenia wyniku (czas między ostatecznym terminem złożenia ofert i ogłoszeniem wyniku przetargu wynosi ok. dwóch godzin). Na wykresie 1 przedstawiono ogdny zarys normalnych ram czasowych poszczególnych etapów przetargów standardowych. EBC może podjąć decyzję o dostosowaniu ram czasowych w poszczególnych operacjach, jeżeli uzna to za stosowne.

Podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące i operacje strukturalne (z wyjątkiem transakcji bezpośrednich typu outright) zawsze przeprowadza się w drodze przetargów standardowych. Kontrahenci spełniający ogdne kryteria kwalifikujące określone w punkcie 2.1 mogą uczestniczyć w przetargach standardowych.

b)   Przetargi szybkie

Przetargi szybkie są zazwyczaj przeprowadzane w ciągu 60 minut od ogłoszenia przetargu, przy czym potwierdzenie następuje niezwłocznie po ogłoszeniu rozstrzygnięcia przetargu. Normalne ramy czasowe dla poszczególnych etapów przetargów szybkich pokazane są na wykresie 2. EBC może podjąć decyzję o dostosowaniu ram czasowych w poszczególnych operacjach, jeżeli uzna to za stosowne. Przetargi szybkie są wykorzystywane wyłącznie do realizacji operacji dostrajających. Eurosystem może wybrać, zgodnie z kryteriami i procedurami określonymi w punkcie 2.2, ograniczoną liczbę kontrahentów do udziału w przetargach szybkich.

c)   Przetargi o stałej i o zmiennej stopie procentowej

Eurosystem może zadecydować o przeprowadzaniu przetargów o stałej stopie procentowej (przetarg kwotowy) lub o zmiennej stopie procentowej (przetarg procentowy). W przetargu o stałej stopie procentowej EBC określa stopę procentową z góry, a uczestniczący kontrahenci składają oferty kwot transakcji po ustalonej stopie procentowej (25). W przetargu o zmiennej stopie procentowej kontrahenci oferują kwoty i stopy procentowe, po których chcą zawrzeć transakcje z krajowymi bankami centralnymi (26).

5.1.2.

Kalendarz operacji przetargowych

a)   Podstawowe i dłuższe operacje refinansujące

Podstawowe i dłuższe operacje refinansujące są przeprowadzane zgodnie z kalendarzem informacyjnym publikowanym przez Eurosystem (27). Kalendarz publikowany jest co najmniej na trzy miesiące przed rozpoczęciem roku, którego dotyczy. Zwykłe dni handlowe dla podstawowych i dłuższych operacji refinansujących są określone w tabeli 2. EBC dąży do tego, aby kontrahenci we wszystkich Państwach Członkowskich mogli uczestniczyć w podstawowych i dłuższych operacjach refinansujących. Dlatego przygotowując kalendarz operacji, EBC dostosowuje kalendarz odpowiednio, tak aby uwzględnić dni wolne od pracy w poszczególnych Państwach Członkowskich.

TABELA 2

Normalne dni handlowe dla podstawowych i dłuższych operacji refinansujących

Rodzaj operacji	Normalny dzień handlowy (T)
Podstawowe operacje refinansujące	Każdy wtorek
Dłuższe operacje refinansujące	Ostatnia środa każdego miesiąca kalendarzowego (28)

b)   Operacje strukturalne

Operacje strukturalne w drodze przetargów standardowych nie są przeprowadzane według żadnego z góry określonego kalendarza. Jednakże są one zazwyczaj przeprowadzane i rozliczane wyłącznie w dniach, które są dniami roboczymi dla KBC (29) we wszystkich Państwach Członkowskich.

c)   Operacje dostrajające

Operacje dostrajające nie są przeprowadzane według z góy określonego kalendarza. EBC może podjąć decyzję o przeprowadzeniu operacji dostrajającej dowolnego dnia roboczego Eurosystemu. W takich operacjach uczestniczą wyłącznie krajowe banki centralne Państw Członkowskich, w których dzień handlowy, dzień rozliczenia i dzień płatności są dniami roboczymi KBC.

5.1.3.

Ogłaszanie operacji przetargowych

Przetargi standardowe Eurosystemu są ogłaszane publicznie za pośrednictwem serwisów agencyjnych. Ponadto krajowe banki centralne mogą przekazywać ogłoszenia o operacjach przetargowych bezpośrednio kontrahentom, którzy nie mają dostępu do serwisów agencyjnych. Publiczne ogłoszenie o przetargu zazwyczaj zawiera następujące informacje:

—	numer referencyjny operacji przetargowej,

—	dzień przeprowadzenia operacji przetargowej,

—	rodzaj operacji (zasilenie lub absorpcja płynności i rodzaj wykorzystanego instrumentu polityki pieniężnej),

—	termin zapadalności operacji,

—	rodzaj przetargu (przetarg o stałej lub zmiennej stopie procentowej),

—	sposób rozstrzygnięcia przetargu (aukcja »holenderska« lub »amerykańska«, jak określono w punkcie 5.1.5 lit. d),

—	przewidywaną wielkość operacji (zazwyczaj wyłącznie w przypadku dłuższych operacji refinansujących),

—	określoną przetargową stopę procentową/cenę/punkt swapowy (w przypadku przetargu o stałej stopie procentowej),

—	minimalną/maksymalną akceptowaną stopę procentową/cenę/punkt swapowy (jeżeli dotyczy),

—	termin rozpoczęcia i termin zapadalności operacji (jeżeli dotyczy) lub termin wyceny i termin zapadalności instrumentu (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych),

—	waluty objęte operacją i walutę, której kwota utrzymywana jest na stałym poziomie (w przypadku swapów walutowych),

—	referencyjny kurs kasowy wykorzystany do kalkulacji ofert (w przypadku swapów walutowych),

—	maksymalny limit oferty (jeżeli dotyczy),

—	minimalną indywidualnie przydzieloną kwotę (jeżeli dotyczy),

—	minimalny współczynnik przydziału (jeżeli dotyczy),

—	harmonogram składania ofert,

—	nominał certyfikatów (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych),

—	kod ISIN emisji (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych).

W celu zwiększenia przejrzystości operacji dostrajających Eurosystem zazwyczaj publicznie ogłasza przetargi szybkie z wyprzedzeniem. Jednakże w wyjątkowych okolicznościach EBC może podjąć decyzję o tym, że nie ogłosi publicznie przetargów szybkich z wyprzedzeniem. Ogłoszenie przetargów szybkich dokonywane jest w tym samym trybie, co przetargów standardowych. W przetargu szybkim, niezależnie od tego, czy jest ogłoszony publicznie czy nie, krajowe banki centralne kontaktują się bezpośrednio z wybranymi kontrahentami.

5.1.4.

Przygotowywanie i składanie ofert przez kontrahentów

Oferty przetargowe kontrahentów muszą być sporządzone w formie zgodnej ze wzorem dostarczonym przez krajowe banki centralne dla danej operacji. Oferty przetargowe należy składać do krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w którym instytucja posiada podmioty prowadzące działalność (centralę lub oddział). Oferty przetargowe danej instytucji mogą być składane wyłącznie przez jeden podmiot (centralę lub wyznaczony oddział) w każdym Państwie Członkowskim.

W przetargach o stałej stopie procentowej, kontrahenci określają w swoich ofertach kwotę, jaką oferują do transakcji z krajowymi bankami centralnymi (30).

W przetargach o zmiennej stopie procentowej kontrahenci mogą składać oferty do 10 różnych poziomów stóp procentowych/cen/punktów swapowych. W każdej ofercie określają kwotę, jaką oferują do transakcji z krajowymi bankami centralnymi i odpowiednią stopę procentową (31), (32). Oferta procentowa musi być wyrażona jako wielokrotność 0,01 punktu procentowego. W przypadku przetargu swapów walutowych o zmiennej stopie procentowej, punkty swapowe należy kwotować zgodnie ze standardowymi konwencjami rynkowymi, a oferty muszą być wyrażone jako wielokrotności 0,01 punktu swapowego.

W przypadku podstawowych operacji refinansujących minimalna wielkość oferty wynosi 1 000 000 EUR. Oferty powyżej tej kwoty muszą być wyrażone jako wielokrotności 100 000 EUR. Te same minimalne wielkości oferty i wielokrotności stosowane są w operacjach dostrajających i strukturalnych. Minimalna wielkość oferty dotyczy każdego indywidualnego poziomu stopy procentowej/ceny/punktu swapowego.

Dla dłuższych operacji refinansujących każdy krajowy bank centralny określa minimalną wielkość oferty w zakresie od 10 000 do 1 000 000 EUR. Oferty przekraczające określoną minimalną wielkość muszą być wyrażone jako wielokrotności 10 000 EUR. Minimalna wielkość oferty dotyczy każdego indywidualnego poziomu stopy procentowej.

EBC może wprowadzić maksymalny limit oferty, aby zapobiec składaniu nieproporcjonalnie dużych ofert. Każdy taki maksymalny limit oferty jest zawsze określony w publicznym ogłoszeniu przetargowym.

Od kontrahentów oczekuje się, iż będą zawsze w stanie pokryć kwoty im przyznane odpowiednią ilością kwalifikowanych aktywów zabezpieczających (33). Ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez odpowiedni krajowy bank centralny umożliwiają nałożenie kar, jeżeli kontrahent nie jest w stanie przekazać wystarczającej ilości aktywów zabezpieczających lub środków pieniężnych na pokrycie kwoty, któr mu przyznano w wyniku operacji przetargowej.

Oferty można wycofać przed upływem ostatecznego terminu składania ofert. Oferty złożone po terminie określonym w ogłoszeniu przetargowym są nieważne. Dotrzymanie terminu jest oceniane przez krajowe banki centralne. Krajowe banki centralne odrzucają wszystkie oferty kontrahenta, jeżeli łączna kwota oferty przekracza jakikolwiek maksymalny limit ofertowy ustanowiony przez EBC. Krajowe banki centralne odrzucają też każdą ofertę, która jest poniżej minimalnej kwoty oferty lub poniżej minimalnego lub powyżej maksymalnego przyjętego poziomu stopy procentowej/ceny/punktu swapowego. Oprócz tego krajowe banki centralne mogą odrzucić oferty, które są niekompletne lub które nie są zgodne z podanym wzorem. Jeżeli oferta zostanie odrzucona, dany krajowy bank centralny informuje kontrahenta o swojej decyzji przed rozstrzygnięciem przetargu.

5.1.5.

Procedury rozstrzygania przetargów

a)   Operacje przetargu o stałej stopie procentowej

W rozstrzygnięciu przetargu o stałej stopie procentowej sumuje się oferty otrzymane od kontrahentów. Jeżeli łączna wielkość ofert przekracza całkowitą wielkość płynności będącej przedmiotem przetargu, przedłożone oferty uznaje się proporcjonalnie, zgodnie ze współczynnikiem kwoty będącej przedmiotem przetargu do łącznej kwoty ofertowej (patrz ramka 4). Kwota przydzielona każdemu kontrahentowi zostaje zaokrąglona do najbliższego całkowitego euro. Jednakże w przetargach o stałej stopie procentowej EBC może zadecydować, o przyznaniu każdemu oferentowi minimalnej kwoty/współczynnika.

RAMKA 4Rozstrzyganie przetargów o stałej stopie procentowejProcent przydziału wynosi: Kwota przydzielona i-temu kontrahentowi wynosi: gdzie:A= całkowita przydzielona kwotan= całkowita liczba kontrahentówa i = wielkość oferty i-tego kontrahenta.all%= procent przydziałuall i = całkowita kwota przydzielona i-temu kontrahentowi

b)   Przetargi o zmiennej stopie procentowej w euro

W rozstrzygnięciu zasilających w płynność przetargów procentowych w euro oferty szereguje się według malejącej wielkości oferowanych stóp procentowych. Oferty o najwyższych stopach procentowych są zaspokajane w pierwszej kolejności, a następnie akceptowane są oferty o kolejno zmniejszających się stopach procentowych do wyczerpania całej kwoty płynności będącej przedmiotem przetargu. Jeżeli przy najniższym poziomie zaakceptowanej stopy procentowej (tzn. krańcowej stopie procentowej), łączna kwota ofertowa przekracza pozostającą do przydziału kwotę będącą przedmiotem przetargu, pozostała kwota rozdzielana jest proporcjonalnie między oferty zgodnie ze współczynnikiem pozostałej do przydziału kwoty do całkowitej kwoty ofertowej po krańcowej stopie procentowej (patrz ramka 5). Kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

RAMKA 5Rozstrzyganie przetargów o zmiennej stopie procentowej w euro(przykład dotyczy ofert kwotowanych w formie stóp procentowych)Procent przydziału po krańcowej stopie procentowej wynosi:Przydział dla i-tego kontrahenta po krańcowej stopie procentowej wynosi:Całkowita kwota przydzielona i-temu kontrahentowi wynosi:gdzie:A= całkowita przydzielona kwotar s = oferta na s-tą stopę procentową złożoną przez kontrahentówn= całkowita liczba kontrahentówa(r s ) i = wielkość oferty przy s-tej (r s ) stopie procentowej złożona przez i-tego kontrahentaa(r s )= całkowita wielkość ofert przy s-tej (r s ) stopie procentowejr m = krańcowa stopa procentowa dla przetargu zasilającego w płynność, dla przetargu absorbującego płynnośćr m-1= stopa procentowa przed krańcową stopą procentową (ostatnia stopa procentowa przy której oferty są przyjęte w całości), dla przetargu zasilającego w płynność, dla przetargu absorbującego płynnośćall%(r m )= procent przydziału po krańcowej stopie procentowejall%(r s ) i = przydział dla i-tego kontrahenta po s-tej stopie procentowejall i = całkowita kwota przydzielona i-temu kontrahentowi

W rozstrzygnięciu absorbujących płynność przetargach procentowych (które mogą być wykorzystane do emisji certyfikatów dłużnych i przyjmowania lokat terminowych) oferty szereguje się według rosnącej wielkości oferowanych stóp procentowych (lub według malejących oferowanych cen). Oferty o najniższych poziomach stopy procentowej (najwyższej cenie) zaspokajane są w pierwszej kolejności, a następnie akceptowane są oferty o kolejno zwiększających się stopach procentowych do wyczerpania całej będącej przedmiotem przetargu płynności. Jeżeli przy najwyższym poziomie zaakceptowanej stopy/ceny łączna kwota ofertowa przekracza pozostającą do przydziału kwotę będącą przedmiotem przetargu, pozostała kwota rozdzielana jest proporcjonalnie między oferty zgodnie ze współczynnikiem pozostałej do przydziału kwoty do całkowitej kwoty ofertowej po krańcowej stopie procentowej/cenie (patrz ramka 5). Dla emisji certyfikatów dłużnych kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższej wielokrotności nominału certyfikatów dłużnych. Dla innych absorbujących płynność operacji, kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższego całego euro.

W przetargach o zmiennej stopie procentowej EBC może zadecydować o przyznaniu minimalnej kwoty każdemu wybranemu oferentowi.

c)   Przetargi swapów walutowych o zmiennej stopie procentowej

W rozstrzygnięciu zasilających w płynność przetargów swapów walutowych o zmiennej stopie procentowej oferty szereguje się według rosnącej wielkości kwotowań punktu swapowego (34). Oferty o najniższych kwotowaniach punktu swapowego są zaspokajane w pierwszej kolejności, a następnie akceptowane są kolejno wyższe kwotowania punktu swapowego do wyczerpania całej kwoty waluty będącej przedmiotem przetargu. Jeżeli przy najwyższym zaakceptowanym kwotowaniu punktu swapowego (tzn. krańcowym kwotowaniu punktu swapowego) łączna kwota ofertowa przekracza pozostającą do przydziału kwotę będącą przedmiotem przetargu, pozostała kwota rozdzielana jest proporcjonalnie między oferty zgodnie ze współczynnikiem pozostałej do przydziału kwoty do całkowitej kwoty ofertowej przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego (patrz ramka 6). Kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

RAMKA 6Rozstrzyganie przetargów na swapy walutowe po zmiennym kursieProcent przydziału przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego wynosi:Przydział dla i-tego kontrahenta przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego wynosi:Całkowita wielkość przydziału dla i-tego kontrahenta wynosi:gdzie:A= całkowita przydzielona kwotaΔ s = kwotowanie s-tego punktu swapowego przez kontrahentówn= całkowita liczba kontrahentówa(Δ s ) i = wielkość oferty przy kwotowaniu s-tego punktu swapowego (Δ s ) kontrahenta i-tegoa(Δ s )= całkowita wielkość oferty przy kwotowaniu s-tego punktu swapowego (Δ s ) Δ m = krańcowe kwotowanie punktu swapowego dla zasilających w płynność swapów walutowych, dla absorbujących płynność swapów walutowychΔ m-1= kwotowanie punktu swapowego przed krańcowym kwotowaniem punktu swapowego (kwotowanie punktu swapowego, przy którym oferty są przyjęte w całości), dla zasilających w płynność swapów walutowych, dla absorbujących płynność swapów walutowychall%(Δ m )= procent przydziału przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowegoall(Δ s ) i = przydział dla i-tego kontrahenta przy kwotowaniu s-tego punktu swapowegoall i = całkowita wielkość przydzielona i-temu kontrahentowi

W rozstrzygnięciu absorbujących płynność przetargów swapów walutowych o zmiennej stopie procentowej, oferty szereguje się według malejącej wielkości kwotowań punktu swapowego. Oferty o najwyższych kwotowaniach punktu swapowego są zaspokajane w pierwszej kolejności, a następnie akceptowane są kolejno niższe kwotowania punktu swapowego do wyczerpania całej kwoty waluty będącej przedmiotem przetargu. Jeżeli przy najniższym zaakceptowanym kwotowaniu punktu swapowego (tzn. krańcowym kwotowaniu punktu swapowego) łączna kwota ofertowa przekracza pozostającą do przydziału kwotę będącą przedmiotem przetargu, pozostała kwota rozdzielana jest proporcjonalnie między oferty zgodnie ze współczynnikiem pozostałej do przydziału kwoty do całkowitej kwoty ofertowej przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego (patrz ramka 6). Kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

d)   Rodzaj aukcji

W przypadku przetargów o zmiennej stopie procentowej Eurosystem może stosować procedury aukcji o stałej lub zmiennej stopie procentowej. W przypadku aukcji o stałej stopie (aukcja holenderska), stopa procentowa/cena/punkt swapowy dla przydzielonych kwot dla wszystkich przyjętych ofert jest równy krańcowej stopie procentowej/cenie/punktowi swapowemu (tzn. takiej wartości, przy której cały przydział zostaje wyczerpany). W przypadku aukcji o zmiennej stopie (aukcja amerykańska), stopa procentowa/cena/punkt swapowy dla przydzielonych kwot jest równy stopie procentowej/cenie/punktowi swapowemu oferowanym w każdej poszczególnej ofercie.

5.1.6.

Ogłaszanie wyników przetargu

Wyniki przetargów standardowych i szybkich są ogłaszane publicznie za pośrednictwem informacyjnych serwisów agencyjnych. Ponadto krajowe banki centralne mogą poinformować o wynikach przydziału kontrahentów, którzy nie mają dostępu do serwisów agencyjnych, w sposób bezpośredni. Publiczne ogłoszenie wyników przetargów zazwyczaj zawiera następujące informacje:

—	numer referencyjny operacji przetargowej,

—	dzień przeprowadzenia operacji przetargowej,

—	rodzaj operacji,

—	termin zapadalności operacji,

—	całkowita wielkość ofert złożonych przez kontrahentów Eurosystemu,

—	liczbę oferentów,

—	waluty będące przedmiotem przetargu (w przypadku swapów walutowych),

—	całkowitą wielkość przydziału,

—	procent przydziału (w przypadku przetargu o stałej stopie procentowej),

—	kurs kasowy (w przypadku swapów walutowych),

—	krańcową stopę procentową/cenę/punkt swapowy i procent przydziału przy krańcowej stopie procentowej/cenie/punkcie swapowym (w przypadku przetargu o zmiennej stopie procentowej),

—	minimalną stopę ofertową, maksymalną stopę ofertową i średnią ważoną stopę przydziału (w przypadku aukcji o zmiennej stopie),

—	termin rozpoczęcia i termin zapadalności operacji (jeżeli dotyczy) lub datę waluty i termin zapadalności instrumentu (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych),

—	minimalną indywidualną wielkość przydziału (jeżeli dotyczy),

—	minimalny współczynnik przydziału (jeżeli dotyczy),

—	nominał certyfikatów (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych),

—	kod ISIN emisji (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych).

Krajowe banki centralne bezpośrednio potwierdzają indywidualny wynik przydziału kontrahentom, których oferty zostały zaakceptowane.

5.2.	Procedury dla operacji bilateralnych

a)   Charakterystyka ogólna

Krajowe banki centralne mogą przeprowadzać operacje w drodze procedur bilateralnych (35). Procedury te można wykorzystać w operacjach dostrajających otwartego rynku i bezwarunkowych operacjach strukturalnych. Definiuje się je w szerokim znaczeniu jako wszelkie procedury przeprowadzania transakcji przez Eurosystem z jednym lub kilkoma kontrahentami bez przetargu. Pod tym względem można wyróżnić dwa różne rodzaje procedur bilateralnych: operacje, w których Eurosystem bezpośrednio kontaktuje się z kontrahentami i operacje wykonywane poprzez giełdy papierów wartościowych i agentów rynkowych.

b)   Bezpośredni kontakt z kontrahentami

W ramach tej procedury krajowe banki centralne bezpośrednio kontaktują się z jednym lub kilkoma kontrahentami, których wybiera się zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2. Zgodnie ze szczegółowymi instrukcjami wydanymi przez EBC, krajowe banki centralne decydują, czy przeprowadzać transakcję z kontrahentami. Transakcje rozliczane są przez krajowe banki centralne.

Jeżeli Rada Prezesów EBC zadecyduje, że w wyjątkowych okolicznościach operacje bilateralne mogą być również wykonywane przez EBC (lub przez jeden lub kilka krajowych banków centralnych działających w imieniu EBC), procedury dla takich operacji zostaną odpowiednio dostosowane. W tym przypadku EBC (lub krajowy bank centralny działający w imieniu EBC) bezpośrednio skontaktuje się z jednym lub kilkoma kontrahentami w strefie euro, wybranymi zgodnie z kryteriami określonymi w sekcji 2.2. EBC (lub krajowy bank centralny działający w imieniu EBC) zdecyduje, czy przeprowadzać transakcję z tymi kontrahentami. Transakcje będą jednakże rozliczane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne.

Operacje bilateralne w drodze bezpośrednich kontaktów z kontrahentami można stosować w transakcjach odwracalnych, transakcjach bezwarunkowych, swapach walutowych i przyjmowaniu lokat terminowych.

c)   Operacje przeprowadzane poprzez giełdy papierów wartościowych i agentów rynkowych

Krajowe banki centralne mogą realizować transakcje bezwarunkowe poprzez giełdy papierów wartościowych i agentów rynkowych. Dla tych operacji grupa kontrahentów nie jest z góry ograniczona i procedury są dostosowywane do konwencji rynkowych dotyczących instrumentów dłużnych będących przedmiotem transakcji. Rada Prezesów EBC zdecyduje, czy w wyjątkowych okolicznościach sam EBC (lub jeden lub kilka krajowych banków centralnych działających w imieniu EBC) może przeprowadzać bezwarunkowe operacje dostrajające poprzez giełdy i agentów rynkowych.

d)   Ogłaszanie operacji bilateralnych

Operacji bilateralnych zazwyczaj nie ogłasza się publicznie z wyprzedzeniem. Ponadto EBC może zdecydować, że wyniki operacji bilateralnych nie będą publicznie ogłoszone.

e)   Dni operacyjne

EBC może zdecydować o przeprowadzeniu bilateralnych operacji dostrajających każdego dnia roboczego Eurosystemu. W takich operacjach uczestniczą wyłącznie krajowe banki centralne Państw Członkowskich, dla których dzień transakcji, dzień rozliczenia i dzień płatności są dniami roboczymi.

Bezwarunkowe operacje bilateralne dla celów strukturalnych są zazwyczaj przeprowadzane i rozliczane tylko w dniach będących dniami roboczymi KBC we wszystkich Państwach Członkowskich.

5.3.	Procedury rozliczeń

5.3.1.

Charakterystyka ogólna

Transakcje pieniężne związane z wykorzystaniem operacji banku centralnego na koniec dnia w Eurosystemie lub z udziałem w operacjach otwartego rynku są rozliczane na rachunkach kontrahentów w krajowych bankach centralnych (lub na rachunkach banków rozliczeniowych uczestniczących w systemie TARGET). Transakcje pieniężne są rozliczane wyłącznie po (lub w) terminie ostatecznego przekazania aktywów będących zabezpieczeniem operacji. Oznacza to, że aktywa zabezpieczające muszą być albo uprzednio zdeponowane na rachunku depozytowym w krajowych bankach centralnych lub rozliczane w ciągu dnia wg zasady dostawa za płatność (DVP) z danymi krajowymi bankami centralnymi. Transfer aktywów zabezpieczających dokonywany jest za pośrednictwem rachunków rozliczeniowych papierów wartościowych kontrahentów w systemach SSS spełniających minimalne standardy EBC (36). Kontrahenci, którzy nie mają rachunku depozytowego (opcjonalnie: rachunku powierniczego) w krajowym banku centralnym lub rachunku rozliczeniowego papierów wartościowych w systemie SSS spełniającego minimalne standardy EBC, mogą rozliczać transakcje z wykorzystaniem aktywów zabezpieczających poprzez rachunek rozliczeniowy papierów wartościowych lub rachunek depozytowy (opcjonalnie: rachunek powierniczy) instytucji kredytowej będącej ich korespondentem.

Dalsze postanowienia dotyczące procedur rozliczeniowych są określone w ustaleniach umownych stosowanych przez krajowe banki centralne (lub EBC) dla konkretnych instrumentów polityki pieniężnej. Procedury rozliczeń mogą nieco różnić się dla poszczegdnych krajowych banków centralnych z powodu różnic w prawie krajowym i praktyce operacyjnej.

5.3.2.

Rozliczanie operacji otwartego rynku

Operacje otwartego rynku oparte na przetargach standardowych (tzn. podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące i operacje strukturalne) rozlicza się zazwyczaj pierwszego dnia następującego po dniu transakcji, w którym czynne są wszystkie odpowiednie krajowe systemy RTGS i SSS. Z zasady Eurosystem dąży do rozliczenia transakcji związanych z operacjami otwartego rynku w tym samych czasie we wszystkich Państwach Członkowskich ze wszystkimi kontrahentami, którzy dostarczyli wystarczające aktywa zabezpieczające. Jednakże z powodu ograniczeń operacyjnych i właściwości technicznych SSS, czas rozliczenia w ciągu dnia operacji otwartego rynku może być różny w różnych krajach strefy euro. Czas rozliczenia podstawowych i dłuższych operacji refinansujących zazwyczaj zbiega się z czasem płatności w ramach poprzedniej operacji o zbieżnym terminie zapadalności.

Eurosystem dąży do rozliczania operacji otwartego rynku opartych na przetargach szybkich i procedurach bilateralnych w trakcie dnia transakcji. Jednakże z powodów operacyjnych Eurosystem może okazjonalnie stosować inne terminy rozliczenia tych operacji, w szczególności transakcji bezwarunkowych (dostrajających i strukturalnych) i swapów walutowych (patrz tabela 3).

TABELA 3

Normalne terminy rozliczania operacji otwartego rynku Eurosystemu (37)

Instrument polityki pieniężnej	Termin rozliczenia transakcji dla operacji opartych o przetargi standardowe	Termin rozliczenia transakcji dla operacji opartych o szybkie przetargi lub procedury bilateralne
Transakcje odwracalne	T+1 (38)	T
Transakcje bezwarunkowe	—	Zgodnie konwencją rynkową dla aktywów zabezpieczających
Emisja certyfikatów dłużnych	T+1	—
Swapy walutowe	—	T, T+1 lub T+2
Przyjmowanie lokat terminowych	—	T

5.3.3.

Procedury na koniec dnia

Procedury na koniec dnia są określone w dokumentacji dotyczącej krajowych systemów RTGS i systemu TARGET. Co do zasady, czas zamknięcia systemu TARGET to godzina 18.00 czasu EBC (C.E.T.). Po tej godzinie nie są przyjmowane żadne dalsze zlecenia do realizacji w krajowych systemach RTGS, chociaż pozostałe zlecenia płatnicze, które zostały przyjęte przed zamknięciem, są realizowane. Zlecenia kontrahentów dotyczące dostępu do operacji banku centralnego na koniec dnia muszą zostać złożone w odpowiednim krajowym banku centralnym najpóźniej 30 minut po faktycznym zamknięciu systemu TARGET (39).

Wszelkie ujemne salda na rachunkach rozrachunkowych (w krajowych systemach RTGS) kwalifikowanych kontrahentów pozostałe po sfinalizowaniu procedur kontrolnych na koniec dnia automatycznie uważa się za zlecenie udzielenia kredytu banku centralnego na koniec dnia (patrz punkt 4.1).

ROZDZIAŁ 6

6.	AKTYWA KWALIFIKOWANE

6.1.	Charakterystyka ogólna

Art. 18.1 Statutu ESBC zezwala EBC i krajowym bankom centralnym na prowadzenie transakcji na rynkach finansowych w drodze transakcji bezwarunkowych (outright) kupna i sprzedaży aktywów zabezpieczających lub na podstawie umów z przyrzeczeniem odkupu i wymaga, aby wszystkie operacje kredytowe Eurosystemu posiadały odpowiednie zabezpieczenie. Co za tym idzie, wszystkie zasilające w płynność operacje Eurosystemu opierają się na aktywach zabezpieczających dostarczonych przez kontrahentów w formie przeniesienia własności aktywów (w przypadku transakcji bezwarunkowych lub umów z przyrzeczeniem odkupu) lub w formie zastawu udzielonego na danych aktywach (w przypadku zabezpieczonych kredytów) (40).

W celu zabezpieczenia Eurosystemu przed ponoszeniem strat w operacjach polityki pieniężnej, zapewnienia równości traktowania kontrahentów i zwiększenia efektywności operacyjnej, aktywa zabezpieczające muszą spełnić pewne kryteria w celu zakwalifikowania się do wykorzystania w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu.

Na początku istnienia Unii Gospodarczej i Walutowej należało zwrócić odpowiednią uwagę na istniejące różnice w strukturze finansowej w poszczególnych Państwach Członkowskich. Dlatego rozróżnia się — zasadniczo dla wewnętrznych celów Eurosystemu — dwie kategorie aktywów kwalifikowanych do wykorzystania w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu. Te dwie kategorie są określane odpowiednio jako »aktywa z listy pierwszej« i »aktywa z listy drugiej«:

—	lista 1 obejmuje rynkowe instrumenty dłużne spełniające określone przez EBC jednolite dla całej strefy euro kryteria kwalifikujące,

—

lista 2 obejmuje aktywa dodatkowe, rynkowe i nierynkowe, które mają szczególne znaczenie dla krajowych rynków finansowych i systemów bankowych, i dla których kryteria kwalifikujące są ustanawiane przez krajowe banki centralne, z zastrzeżeniem minimalnych kryteriów kwalifikujących ustanowionych przez EBC. Konkretne kryteria kwalifikujące dla listy 2 stosowane przed odpowiednie krajowe banki centralne podlegają zatwierdzeniu przez EBC.

Nie wprowadza się rozróżnienia między obydwiema listami, jeśli chodzi o jakość aktywów i możliwość ich wykorzystania w różnych rodzajach operacji polityki pieniężnej Eurosystemu (z wyjątkiem faktu, że aktywa z listy 2 nie są zazwyczaj wykorzystywane przez Eurosystem w transakcjach bezwarunkowych). Aktywa kwalifikujące się do wykorzystania w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu można również wykorzystać jako aktywa zabezpieczające kredyt w ciągu dnia.

Aktywa z listy pierwszej i drugiej podlegają środkom kontroli ryzyka opisanym w punkcie 6.4. Kontrahenci Eurosystemu mogą wykorzystywać aktywa kwalifikowane w operacjach transgranicznych, tzn. mogą uzyskać środki z krajowych banków centralnych Państw Członkowskich, w których są ustanowione poprzez wykorzystanie aktywów znajdujących się w innym Państwie Członkowskim (patrz punkt 6.6).

W ramach Eurosystemu toczą się pracę mające na celu wprowadzenie jednolitej listy zabezpieczeń kwalifikujących się do operacji kredytowych Eurosystemu (zwanej dalej »wspólną listą«). Wspólną lista będzie wprowadzana stopniowo i docelowo zastąpi obecny system zabezpieczeń kwalifikowanych złożony z dwóch list. Większość kategorii aktywów obecnie kwalifikowanych jako aktywa z listy drugiej pozostanie kwalifikowana na wspólnej liście. Nieliczne aktywa z listy drugiej, które nie spełniają kryteriów kwalifikujących ich do wpisania na wspólną listę, zostaną stopniowo wycofane.

Pierwszy krok w kierunku utworzenia wspólnej listy obejmuje:

a)	wprowadzenie do listy pierwszej nowej kategorii zabezpieczenia, które dotychczas nie było kwalifikowane na liście pierwszej, a mianowicie instrumentów dłużnych emitowanych przez podmioty ustanowione w tych krajach grupy G10, które nie wchodzą w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG);

b)	doprecyzowanie standardów, którym muszą odpowiadać nieregulowane rynki, aby mogły być do zaakceptowania w ramach Eurosystemu.

c)	wycofanie z drugiej listy papierów wartościowych z prawem do kapitału z krajów, które obecnie uznają je za kwalifikowane.

Powyższe zmiany zaczynają obowiązywać niezwłocznie i zostały opisane w punktach 6.2 oraz 6.3. Z drugiej jednak strony, ponieważ mają one oznaczać pewne modyfikacje listy kwalifikowanych zabezpieczeń, sformułowano zasady stopniowego usuwania aktywów z tej listy. Instrumenty dłużne notowane na giełdzie, kwotowane lub znajdujące się w obrocie na rynkach nieregulowanych, które uznano za niedopuszczalne, będą nadal traktowane jako kwalifikowane do maja 2007 r.

Dalsze zmiany w celu wdrożenia wspólnej listy nastąpią w późniejszym terminie (patrz Ramka 7).

RAMKA 7Następne kroki w kierunku wspólnej listy zabezpieczeńW ramach drugiego kroku zmierzającego do utworzenia wspólnej listy, Rada Prezesów EBC w zasadzie zatwierdziła uzupełnienie wspólnej listy o kredyty ze wszystkich krajów strefy euro, jak również o nierynkowe detaliczne instrumenty dłużne zabezpieczone hipoteką, z których w chwili obecnej wyłącznie irlandzkie weksle własne zabezpieczone hipoteką kwalifikują się jako zabezpieczenie. Szczegótowe kwestie wariantów i terminów kwalifikowalności zostaną ogłoszone w zwykłym trybie, po rozwiązaniu wszystkich zagadnień związanych z ich wdrożeniem.Zapewniona zostanie spójność dotychczasowych i przyszłych decyzji Rady Prezesów odnośnie ogólnych zasad zabezpieczeń.

6.2.	Aktywa z listy 1

EBC sporządza i prowadzi wykaz aktywów z listy 1. Wykaz ten jest powszechnie dostępny (41).

Certyfikaty dłużne wyemitowane przez EBC znajdują się na liście pierwszej. Na tej liście znajdują się też certyfikaty dłużne wyemitowane przez krajowe banki centralne przed przyjęciem euro w ich odpowiednich Państwach Członkowskich.

Do innych aktywów z listy 1 stosuje się następujące kryteria kwalifikujące (patrz również tabela 4):

—

muszą to być instrumenty dłużne posiadające: a) określony z góry nominał i b) kupon, który nie może doprowadzić do ujemnego przepływu środków pieniężnych. Ponadto kupon musi należeć do jednego z następujących rodzajów: i) kupon zerowy; ii) kupon stałoodsetkowy lub iii) kupon zmiennoodsetkowy powiązany z referencyjną stopą procentową. Kupon może być powiązany ze zmianą ratingu samego emitenta. Ponadto kryteria kwalifikujące spełniają obligacje indeksowane wskaźnikiem inflacji. Właściwości te muszą być zachowane do momentu wykupu obligacji (42),

—

muszą spełniać wysokie standardy kredytowe. Przy ocenie standardu kredytowego instrumentu dłużnego EBC bierze pod uwagę, między innymi, dostępne ratingi agencji rynkowych, gwarancje udzielone przez gwarantów posiadających dobrą sytuację finansową (43), jak również pewne kryteria instytucjonalne, które zapewniają szczególnie wysoki poziom bezpieczeństwa posiadaczom instrumentu (44),

—	muszą być przenaszalne w drodze zapisu księgowego,

—

muszą być zdeponowane/zarejestrowane (wyemitowane) w EOG w banku centralnym lub centralnym depozycie papierów wartościowych (CDPW), który spełnia minimalne normy ustanowione przez EBC. Muszą być utrzymywane (rozliczane) w strefie euro poprzez rachunek w Eurosystemie lub w SSS, spełniający normy ustanowione przez EBC (tak, aby ich rejestracja i realizacja podlegała prawu kraju strefy euro). Jeżeli CDPW, w któym aktywa są emitowane, i system SSS, w którym aktywa się znajdują, nie są tożsame, wówczas obie instytucje muszą posiadać powiązanie zatwierdzone przez EBC (45).

—	muszą być denominowane w euro (46),

—

muszą być wyemitowane (albo gwarantowane) przez podmioty ustanowione w EOG (47). Instrumenty mogą także zostać wyemitowane przez podmioty ustanowione w krajach grupy G-10, które nie należą do EOG (48). W tym ostatnim przypadku, instrumenty dłużne mogą zostać uznane za kwalifikowane wyłącznie, jeżeli Eurosystem upewni się, że jego prawa będą odpowiednio zabezpieczone w prawodawstwie danego kraju z grupy G-10, nienależącego do EOG. W tym celu, przed uznaniem aktywów za kwalifikowane, wymagana będzie ekspertyza prawna w formie i o treści zatwierdzonej przez Eurosystem

—

muszą być notowane lub kwotowane na rynku regulowanym określonym w dyrektywie 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (49), albo muszą być notowane, kwotowane lub znajdować się w obrocie na niektórych rynkach nieregulowanych określonych przez EBC (50). Ocena rynków nieregulowanych przez Eurosystem opiera się na trzech zasadach — bezpieczeństwie, przejrzystości oraz dostępności (51). Ponadto przy ocenie kwalifikacji poszczególnych instrumentów dłużnych EBC może wziąć pod uwagę płynność rynku.

Pomimo włączenia tych aktywów na listę 1 kontrahent nie może przedstawić jako aktywów zabezpieczających instrumentów dłużnych emitowanych lub gwarantowanych przez kontrahenta lub przez jakikolwiek inny podmiot blisko powiązany z kontrahentem (52), (53), (54).

Pomimo włączenia tych aktywów na listę 1, krajowe banki centralne mogą podjąć decyzję o nieakceptowaniu następujących instrumentów jako aktywów zabezpieczających:

—	instrumentów dłużnych przypadających do wykupu przed terminem zapadalności operacji polityki pieniężnej, w której są wykorzystane jako aktywa zabezpieczające (55), i

—	instrumentów dłużnych o strumieniach dochodu (np. płatność z tytułu kuponu) przypadających w okresie przed terminem zapadalności operacji polityki pieniężnej, w której są wykorzystane jako aktywa zabezpieczające.

Wszystkie aktywa z listy 1 można wykorzystać w operacjach transgranicznych w całej strefie euro. Oznacza to, że każdy kontrahent Eurosystemu musi być w stanie wykorzystać takie aktywa albo za pośrednictwem powiązań z krajowym systemem SSS, albo poprzez inne dopuszczalne umowy, aby otrzymać kredyt z krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w którym kontrahent ten jest ustanowiony (patrz punkt 6.6).

Aktywa z listy 1 kwalifikują się do wszystkich operacji polityki pieniężnej opartych na aktywach zabezpieczających, tzn. odwracalnych i bezwarunkowych transakcji otwartego rynku oraz kredytu banku centralnego na koniec dnia.

6.3.	Aktywa z listy 2

Poza instrumentami dłużnymi spełniającymi kryteria kwalifikujące do listy 1, krajowe banki centralne mogą uznać za kwalifikowane inne aktywa, aktywa z listy 2, które mają szczególne znaczenie dla swoich krajowych rynków finansowych i systemów bankowych. Kryteria kwalifikujące dla aktywów z listy 2 ustanawiają krajowe banki centralne zgodnie z minimalnymi kryteriami kwalifikującymi przedstawionymi poniżej. Konkretne krajowe kryteria kwalifikujące dla aktywów z listy 2 podlegają zatwierdzeniu przez EBC. Krajowe banki centralne sporządzają i prowadzą krajowe wykazy kwalifikowanych aktywów z listy 2. Wykazy te są dostępne publicznie (56).

Aktywa z listy 2 muszą spełniać następujące minimalne kryteria kwalifikujące (patrz też tabela 4):

—

mogą to być instrumenty dłużne (rynkowe bądź nierynkowe) posiadające: a) określony z góry nominał i b) kupon, który nie może doprowadzić do ujemnego przepływu środków pieniężnych. Ponadto kupon musi należeć do jednego z następujących rodzajów: i) kupon zerowy; ii) kupon stałoodsetkowy lub iii) kupon zmiennoodsetkowy powiązany z referencyjną stopą procentową. Kupon może być powiązany ze zmianą ratingu samego emitenta. Ponadto kwalifikowane są również obligacje indeksowane wskaźnikiem inflacji. Właściwości te muszą być zachowane do momentu wykupu obligacji. TABELA 4 Aktywa kwalifikowane wykorzystywane w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu Kryteria Lista 1 Lista 2 Rodzaj aktywów — Certyfikaty dłużne EBC — Inne rynkowe instrumenty dłużne (57), (58) — Rynkowe instrumenty dłużne (57) — Nierynkowe instrumenty dłużne (57) Procedury rozliczeń Instrumenty muszą być zdeponowane centralnie w postaci zapisu księgowego w krajowych bankach centralnych lub systemie SSS spełniającym minimalne standardy EBC Aktywa muszą być łatwo dostępne dla krajowego banku centralnego, który włączył je do swojego wykazu aktywów z listy drugiej Rodzaj emitenta — Banki centralne — Sektor publiczny — Sektor prywatny (59) — Instytucje międzynarodowe i ponadnarodowe — Sektor publiczny — Sektor prywatny (60) Standard kredytowy EBC musi uznać, że aktywa posiadają wysoki standard kredytowy (co może obejmować gwarancję gwaranta z EOG, który uznawany jest przez EBC za posiadającego dobrą sytuację finansową) Krajowy bank centralny, który włączył aktywa na listę drugą, musi uznać, że posiadają one wysoki standard kredytowy (co może obejmować gwarancję gwaranta ze strefy euro uznawanego przez krajowy bank centralny, który włączył je na listę drugą, za posiadającego dobrą sytuację finansową) Miejsce ustanowienia emitenta kraje EOG i kraje spoza EOG należące do grupy G10 (61) Strefa euro Miejsce ustanowienia gwaranta EOG Strefa euro Umiejscowienie aktywów — Miejsce emisji: EOG — Miejsce rozliczenia: strefa euro (62) Strefa euro (62) Waluta euro (63) euro (63) Wykorzystanie w transakcjach transgranicznych Tak Tak

—	muszą to być zobowiązania dłużne wobec podmiotów (lub gwarantowane przez podmioty) (64) uznawanych przez krajowy bank centralny, który wpisał je na listę 2, za posiadające dobrą sytuację finansową. Muszą być łatwo dostępne dla krajowego banku centralnego, który wpisał je na listę 2.

—	muszą być umiejscowione w strefie euro (tak aby ich rejestracja i realizacja podlegała prawu kraju strefy euro),

—	muszą być denominowane w euro (65).

—	muszą być wyemitowane (lub gwarantowane) przez podmioty ustanowione w strefie euro.

Pomimo włączenia tych aktywów na listę 2, kontrahent nie może przedstawić jako aktywów zabezpieczających żadnych instrumentów dłużnych gwarantowanych przez kontrahenta lub przez jakikolwiek inny podmiot blisko powiązany z tym kontrahentem (66), (67), (68).

Pomimo włączenia tych aktywów na listę 2, krajowe banki centralne mogą podjąć decyzję o nieakceptowaniu następujących instrumentów jako aktywów zabezpieczających:

—	instrumentów dłużnych przypadających do wykupu przed terminem zapadalności operacji polityki pieniężnej, w której wykorzystane są jako aktywa zabezpieczające (69),

—	instrumentów dłużnych o strumieniu dochodu (np. płatność z tytułu kuponu) przypadającym w okresie przed terminem zapadalności operacji polityki pieniężnej, w której wykorzystane są jako aktywa zabezpieczające.

Wszystkie aktywa z listy 2 muszą nadawać się do wykorzystania w operacjach transgranicznych w całej strefie euro. Oznacza to, że kontrahent Eurosystemu musi być w stanie wykorzystać takie aktywa albo za pośrednictwem powiązań z krajowym systemem SSS, albo poprzez inne dopuszczalne umowy, aby otrzymać środki z krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w któym kontrahent jest ustanowiony, (patrz punkt 6.6).

Aktywa z listy 2 kwalifikują się do wykorzystania w odwracalnych transakcjach otwartego rynku i kredytach banku centralnego na koniec dnia. Zazwyczaj nie są wykorzystywane w transakcjach bezwarunkowych Eurosystemu.

6.4.	Środki kontroli ryzyka

Środki kontroli ryzyka stosuje się do aktywów zabezpieczających wykorzystywanych w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu w celu zabezpieczenia Eurosystemu przed ryzykiem strat finansowych, na wypadek, gdyby aktywa zabezpieczające musiały zostać zrealizowane w z powodu niewywiązania się kontrahenta ze zobowiązań. Środki kontroli ryzyka będące w dyspozycji Eurosystemu przedstawione są w ramce 8.

RAMKA 8Środki kontroli ryzykaEurosystem stosuje obecnie następujące środki kontroli ryzyka:

—	Redukcje wartości w wycenie Eurosystem stosuje redukcje wartości w wycenie aktywów zabezpieczających. Oznacza to, że wartość aktywów zabezpieczających oblicza się jako wartość rynkową aktywów pomniejszoną o pewien procent (redukcję wartości).

—

Zmienne depozyty zabezpieczające (według wyceny rynkowej) Eurosystem wymaga utrzymywania skorygowanej wartości rynkowej aktywów zabezpieczających wykorzystanych w zasilających w płynność transakcjach odwracalnych. Oznacza to, że jeżeli mierzona regularnie wartość aktywów zabezpieczających spada poniżej pewnego poziomu, krajowy bank centralny zażąda od kontrahenta dostarczenia dodatkowych aktywów lub środków pieniężnych (jest to wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego). Podobnie, jeżeli wartość aktywów zabezpieczających po aktualizacji wyceny przekracza pewien poziom, bank centralny zwraca kontrahentowi nadwyżkę aktywów lub środków pieniężnych. (Obliczenia dotyczące wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego są przedstawione w ramce 12.)

Poniższe środki kontroli ryzyka nie są obecnie stosowane w Eurosystemie:

—	Narzuty wstępne Eurosystem może stosować narzuty wstępne w swoich zasilających w płynność transakcjach odwracalnych. Oznaczałoby to, że kontrahenci musieliby przedstawić aktywa zabezpieczające o wartości co najmniej równej płynności zapewnianej przez Eurosystem plus wartość narzutu wstępnego.

—	Limity w stosunku do emitentów/dłużników lub gwarantów Eurosystem może stosować limity ryzyka w stosunku do emitentów/dłużników lub gwarantów.

—	Dodatkowe gwarancje W celu zaakceptowania niektórych aktywów Eurosystem może żądać dodatkowych gwarancji od podmiotów posiadających dobrą sytuację finansową.

—	Wyłączenie Eurosystem może wyłączyć niektóre aktywa z wykorzystania w operacjach polityki pieniężnej.

6.4.1.

Środki kontroli ryzyka dla aktywów z listy 1

Eurosystem stosuje określone środki kontroli ryzyka zależnie od rodzaju aktywów zabezpieczających oferowanych przez kontrahenta. Właściwe środki kontroli ryzyka dla aktywów z listy 1 ustala EBC. Środki kontroli ryzyka dla aktywów z listy 1 są zharmonizowane w całej strefie euro (70). Zasady kontroli ryzyka dla aktywów z listy 1 obejmują następujące główne elementy:

—

Kwalifikowane aktywa z listy pierwszej są przypisane do jednej z czterech kategorii o malejącym stopniu płynności, w oparciu o klasyfikację emitenta oraz rodzaj aktywów. Podział kwalifikowanych aktywów na cztery kategorie płynności opisuje Ramka 9. RAMKA 9 Kategorie płynności dla aktywów z listy pierwszej (71) Kategoria I Kategoria II Kategoria III Kategoria IV Instrumenty dłużne skarbu państwa Instrumenty dłużne instytucji samorządowych szczebla lokalnego i regionalnego Tradycyjne instrumenty dłużne typu Pfandbrief Zabezpieczenia na aktywach (72) Instrumenty dłużne emitowane przez banki centralne (73) Instrumenty dłużne typu Jumbo Pfandbrief (74) Instrumenty dłużne instytucji kredytowych     Agencyjne instrumenty dłużne (75) Instrumenty dłużne emitowane przez emitentów korporacyjnych i pozostałych (75)     Ponadnarodowe instrumenty dłużne

—

Poszczególne instrumenty dłużne podlegają określonym redukcjom wartości w wycenie. Redukcje wartości w wycenie stosuje się poprzez odjęcie pewnego procentu od wartości rynkowej aktywów podstawowych. Redukcje wartości w wycenie różnią się w zależności od pozostałego terminu zapadalności i struktury kuponowej instrumentów dłużnych, jak pokazano w ramkach 10 oraz 11. RAMKA 10Poziomy redukcji wartości w wycenie (%) stosowane do kwalifikowanych aktywów z listy pierwszej w porównaniu z instrumentami stałokuponowymi i zerokuponowymi Kategorie płynności   Kategoria I Kategoria II Kategoria III Kategoria IV Pozostały okres zapadalności (lata) kupon stały kupon zerowy kupon stały kupon zerowy kupon stały kupon zerowy kupon stały kupon zerowy 0–1 0,5 0,5 1 1 1,5 1,5 2 2 1–3 1,5 1,5 2,5 2,5 3 3 3,5 3,5 3–5 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 5–7 3 3,5 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7–10 4 4,5 5,5 6,5 6,5 8 8 10 > 10 5,5 8,5 7,5 12 9 15 12 18

—	Redukcje wartości w wycenie stosowane do wszystkich stało- i zerokuponowych instrumentów z listy pierwszej opisano w Ramce 10 (76).

—

Poziomy redukcji wartości w wycenie stosowane do wszystkich kwalifikowanych instrumentów o odwrotnej zmiennej stopie procentowej z listy pierwszej są takie same dla wszystkich klas płynności i zostały opisane w Ramce 11. RAMKA 11Poziomy redukcji wartości w wycenie (%) stosowane do kwalifikowanych instrumentów o odwrotnej zmiennej stopie procentowej z listy pierwszej Pozostały okres do zapadalności (lata) Kupon o odwrotnej zmiennej stopie 0–1 2 1–3 7 3–5 10 5–7 12 7–10 17 > 10 25

—	Redukcja zastosowana do instrumentów dłużnych zmiennokuponowych (77) jest taka sama, jak redukcja stosowana do klasy zapadalności instrumentów stałokuponowych od zera do jednego roku w kategorii płynności, do której należy dany instrument.

—

Środki kontroli ryzyka stosowane do instrumentów dłużnych z więcej niż jednym typem płatności kuponowej zależą wyłącznie od płatności kuponowych w pozostałym do wykupu czasu trwania instrumentu. Redukcja wartości w wycenie zastosowana do takiego instrumentu jest wyznaczona na poziomie najwyższej redukcji, jaka może być zastosowana do instrumentów dłużnych z takim samym pozostałym okresem zapadalności, przy czym uwzględnia się płatności kuponowe dowolnego typu, które występują w pozostałym do wykupu okresie trwania instrumentu.

—	W absorbujących płynność operacjach nie stosuje się redukcji wartości w wycenie.

—

W zależności od jurysdykcji i krajowych systemów operacyjnych, krajowe banki centralne zezwalają na tzw. pooling aktywów zabezpieczających i/lub wymagają deponowania aktywów wykorzystywanych w poszczególnych transakcjach (tzw. system earmarking). W systemach pooling, kontrahent udostępnia pulę wystarczających aktywów zabezpieczających bankowi centralnemu na pokrycie kredytów uzyskanych z banku centralnego, co oznacza, że poszczególne aktywa nie są przypisane konkretnym operacjom kredytowym. W przypadku stosowania systemu earmarking, do każdej operacji kredytowej są przypisane konkretne, łatwe do zidentyfikowania aktywa.

—	Aktywa podlegają codziennej wycenie. Codziennie krajowe banki centralne obliczają wymaganą wartość aktywów zabezpieczających, uwzględniając zmiany w wielkości kwoty pozostających do spłaty kredytów, zasady wyceny przedstawione w punkcie 6.5 oraz wymagane redukcje wartości w wycenie.

—

Jeżeli po wycenie aktywa zabezpieczające nie spełniają wymagań skalkulowanych na ten dzień, wykonywane są wezwania do odpowiedniego uzupełnienia depozytu. W celu zmniejszenia częstotliwości takich wezwań, krajowe banki centralne mogą stosować tzw. punkt aktywacji. W takim przypadku punkt aktywacji wynosi 0,5 % dostarczonej kwoty płynności. W zależności od jurysdykcji, krajowe banki centralne mogą wymagać, aby wezwania do uzupełnienia depozytów początkowych były wykonywane poprzez dostarczenie dodatkowych aktywów lub wpłatę środków pieniężnych. Oznacza to, że jeżeli wartość rynkowa aktywów zabezpieczających spada poniżej punktu aktywacji, kontrahenci muszą dostarczyć dodatkowe aktywa (lub środki pieniężne). Podobnie, gdyby wartość rynkowa aktywów zabezpieczających po aktualizacji wyceny przekroczyła górny punkt aktywacji, krajowy bank centralny zwrociłby kontrahentowi nadwyżkę aktywów (lub środków pieniężnych) (patrz ramka 12), RAMKA 12Kalkulacja wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającegoCałkowitą wielkość kwalifikowanych aktywów J (dla j = 1 do J; wartość Cj,t w czasie t), jaką kontrahent musi dostarczyć na zabezpieczenie zestawu operacji zasilających w płynność I (dla i = 1 do I; wielkość Li,t w czasie t), ustala się według następującego wzoru:gdzie:hj : redukcja wartości w wycenie w stosunku do aktywów kwalifikowanych j.Jeśli τ jest okresem między aktualizacjami wyceny, podstawa wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego w czasie t + τ wynosi:W zależności od cech operacyjnych systemów zarządzania, zabezpieczeniami krajowych banków centralnych, w kalkulacji podstawy wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego krajowe banki centralne mogą również uwzględnić odsetki narosłe od dostarczonej płynności w nierozliczonych operacjach.Wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego realizuje się wyłącznie wówczas, gdy podstawa wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego przekracza pewien poziom punktu aktywacji.Niech k = 0,5 % oznacza punkt aktywacji. W systemie earmarking (I=1), wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego realizuje się, kiedy: (kontrahent wpłaca uzupełnienie depozytu zabezpieczającego do krajowego banku) lub (krajowy bank centralny wypłaca kontrahentowi nadwyżkę depozytu zabezpieczającego).W systemie pooling kontrahent musi wnieść do puli dodatkowe aktywa, gdy:W przeciwnym przypadku, wielkość kredytu w ciągu dnia (IDC) dostępna dla kontrahenta systemie pooling można wyrazić następująco: (jeśli jest to wartość dodatnia)Zarówno w systemie earmarking, jak i systemie pooling wezwania do uzupełnienia depozytów zapewniają, że stosunek przedstawiony w punkcie (1) powyżej zostaje przywrócony.

—	W systemach typu pooling kontrahenci mogą codziennie zamieniać aktywa zabezpieczające.

—	W systemach typu earmarking krajowe banki centralne mogą zezwolić na zamianę aktywów zabezpieczających.

—	EBC może w dowolnym momencie podjąć decyzję o usunięciu określonych instrumentów dłużnych z wykazu kwalifikowanych instrumentów z listy pierwszej (78).

6.4.2.

Środki kontroli ryzyka dla aktywów z listy 2

Właściwe środki kontroli ryzyka dla aktywów poziomu 2 są określane przez krajowy bank centralny, który wpisał dane aktywa na listę 2. Stosowanie środków kontroli ryzyka przez krajowy bank centralny podlega zatwierdzeniu przez EBC. Ustanawiając właściwe środki kontroli ryzyka, Eurosystem zmierza do zapewnienia warunków braku dyskryminacji w traktowaniu aktywów z listy 2 w całej strefie euro. W tych ramach, redukcje wartości w wycenie stosowane do aktywów z listy 2 odzwierciedlają szczególne ryzyko związane z tymi aktywami i są co najmniej tak rygorystyczne, jak redukcje wartości w wycenie stosowane wobec aktywów z listy 1. Aktywa z listy 2 są podzielone na trzy grupy redukcji wartości w wycenie, odzwierciedlające różnice w wewnętrznych charakterystykach i ich płynności. Grupy płynności i redukcje wartości w wycenie dla aktywów z listy drugiej opisano w ramce 13.

RAMKA 13Poziomy redukcji wartości w wycenie (%) stosowane do kwalifikowanych aktywów z listy drugiejRedukcje wartości (%) w wycenie stosowane do zbywalnych instrumentów dłużnych z ograniczoną płynnością (79):

Pozostały okres do zapadalności	Kupon stały	Kupon zerowy
0–1	2	2
1–3	3,5	3,5
3–5	5,5	6
5–7	6,5	7
7–10	8	10
>10	12	18

Redukcje wartości w wycenie stosowane do instrumentów odwrotnej stopy procentowej z listy drugiej:Redukcje wartości w wycenie stosowane do wszystkich instrumentów odwrotnej stopy procentowej z listy drugiej są identyczne z redukcjami stosowanymi dla instrumentów odwrotnej stopy procentowej z listy pierwszej.2.   Redukcje wartości (%) stosowane dla instrumentów dłużnych z ograniczoną płynnością i szczególnymi właściwościami:

Pozostały okres do zapadalności (lata)	Kupon stały	Kupon zerowy
0–1	4	4
1–3	8	8
3–5	15	16
5–7	17	18
7–10	22	23
>10	24	25

3.   Redukcje wartości stosowane dla nierynkowych instrumentów dłużnych:

Obligacje kupieckie:	4 % dla instrumentów z pozostałym okresem zapadalności do sześciu miesięcy.
Kredyty:	12 % dla kredytów z pozostałym okresem zapadalności do sześciu miesięcy 22 % dla kredytów z pozostałym okresem zapadalności od sześciu miesięcy do dwóch lat.

Weksle własne zabezpieczone hipoteką: 22 %.

Włączenie aktywów z listy 2 do jednej z następujących klas płynności proponują krajowe banki centralne i podlega ono zatwierdzeniu przez EBC:

1.   Rynkowe instrumenty dłużne o ograniczonej płynności:

większość aktywów z listy 2 należy do tej kategorii. Chociaż mogą występować pewne różnice w stopniu płynności, aktywa te są generalnie podobne w tym, że rynek wtórny dla tych aktywów jest mało płynny, ceny nie muszą być notowane codziennie i obrót na normalnym poziomie może generować skutki cenowe.

2.   Instrumenty dłużne o ograniczonej płynności i specjalnych cechach:

są to aktywa, które — chociaż posiadają pewne aspekty rynkowe — wymagają dodatkowego czasu w celu ich upłynnienia na rynku. Dotyczy to aktywów, które generalnie nie mają charakteru rynkowego, ale które posiadają specjalne cechy zapewniające pewną zbywalność, w tym procedury aukcji rynkowych (jeżeli występuje konieczność upłynnienia aktywów) i codzienne ustalanie ceny.

3.   Nierynkowe instrumenty dłużne:

są to instrumenty w praktyce niezbywalne i dlatego mają niewielką lub żadną płynność.

W przypadku aktywów z listy drugiej o kuponach ze stopą zmienną i instrumentów dłużnych z więcej niż jednym typem płatności kuponowej, stosuje się takie same zasady, jak dla aktywów z listy pierwszej, o ile EBC nie ustali inaczej (80).

Krajowe banki centralne stosują ten sam punkt aktywacji (jeżeli dotyczy) do realizacji wezwań do uzupełnienia depozytów zabezpieczających dla aktywów poziomu 2, jak i dla aktywów poziomu 1. Ponadto krajowe banki centralne mogą stosować ograniczenia akceptacji aktywów poziomu 2, mogą żądać dodatkowych gwarancji i w każdym momencie mogą podjąć decyzję o usunięciu poszczególnych aktywów z listy 2.

6.5.	Zasady wyceny aktywów zabezpieczających

Określając wartość aktywów zabezpieczających wykorzystanych w transakcjach z przyrzeczeniem odkupu, Eurosystem stosuje następujące zasady:

—

dla każdej pozycji rynkowych aktywów kwalifikowanych z listy 1 lub listy 2 Eurosystem określa jedno źródło ceny referencyjnej. Oznacza to także, że dla aktywów notowanych, kwotowanych lub będących przedmiotem obrotu na więcej niż jednym rynku, wyłącznie jeden z tych rynków wykorzystywany jest jako źródło ceny danych aktywów,

—	dla każdego rynku referencyjnego Eurosystem określa najbardziej reprezentatywną cenę stosowaną przy obliczaniu wartości rynkowych. Jeżeli podawana jest więcej niż jedna cena, stosuje się najniższą z tych cen (zazwyczaj cenę bid),

—	wartość aktywów rynkowych oblicza się na podstawie najbardziej reprezentatywnej ceny w dniu roboczym poprzedzającym termin wyceny,

—	przy braku ceny reprezentatywnej dla konkretnych aktywów w dniu roboczym poprzedzającym termin wyceny, stosuje się ostatnią cenę giełdową. Jeżeli niedostępna jest cena giełdowa, krajowy bank centralny określi cenę, z uwzględnieniem ostatniej ceny określonej dla tych aktywów na rynku referencyjnym,

—	wartość rynkową instrumentu dłużnego oblicza się razem z narosłymi odsetkami,

—

w zależności od różnic w krajowych systemach prawnych i praktyce operacyjnej, w podejściu do strumieni dochodu (np. płatności kuponów) związanych z aktywami, jakie otrzymuje się w okresie realizacji transakcji odwracalnej, mogą wystąpić różnice między krajowymi bankami centralnymi. Jeżeli strumień dochodu jest przekazywany kontrahentowi, zanim nastąpi transfer dochodu, krajowy bank centralny zapewnia, że odpowiednie operacje będą w dalszym ciągu pokryte wystarczająca ilością aktywów zabezpieczających. Krajowe banki centralne dążą do tego, aby skutek ekonomiczny takiego potraktowania strumieni dochodu był taki sam, jak w sytuacji, w której dochód byłby przekazywany kontrahentowi w terminie płatności (81).

—	w przypadku nierynkowych aktywów z listy 2 krajowy bank centralny, który włączył te aktywa na listę 2, określa odrębne zasady wyceny,

6.6.	Transgraniczne wykorzystanie aktywów kwalifikowanych

Kontrahenci Eurosystemu mogą wykorzystywać aktywa kwalifikowane w operacjach transgranicznych, tzn. mogą uzyskiwać środki finansowe z krajowego banku centralnego Państwa Członkowskiego, w którym są ustanowieni poprzez wykorzystanie aktywów znajdujących się w innym Państwie Członkowskim. Musi istnieć możliwość wykorzystania aktywów zabezpieczających w operacjach transgranicznych w całej strefie euro do rozliczania wszystkich rodzajów operacji, w ramach których Eurosystem zasila w płynność w zamian za aktywa kwalifikowane.

Krajowe banki centralne (i EBC) wypracowały mechanizm zapewniający, że wszystkie aktywa kwalifikowane emitowane/deponowane w strefie euro można wykorzystać na zasadach transgranicznych. Jest to system banków centralnych korespondentów (CCBM), w ramach którego krajowe banki centralne działają wzajemnie dla siebie (i dla EBC) jako powiernicy (»korespondenci«) w odniesieniu do aktywów akceptowanych przez ich lokalny system depozytowy lub rozrachunkowy. Szczególne rozwiązania można zastosować w przypadku aktywów nierynkowych lub aktywów z listy 2 o ograniczonej płynności i szczególnych cechach, których nie można transferować poprzez system SSS (82). System CCBM można wykorzystać do zabezpieczania wszystkich rodzajów operacji kredytowych Eurosystemu. Oprócz systemu CCBM, do celów transgranicznego transferu papierów wartościowych można wykorzystać kwalifikowane powiązania między systemami SSS (83).

6.6.1.

System banków centralnych korespondentów (CCBM)

System banków centralnych korespondentów przedstawiono na wykresie 3.

Wszystkie krajowe banki centralne prowadzą wzajemne rachunki papierów wartościowych do celów transgranicznego wykorzystania kwalifikowanych aktywów. Dokładna procedura CCBM zależy od tego, czy kwalifikowane aktywa przeznaczone są do zabezpieczania poszczególnych transakcji, czy stanowią pulę aktywów zabezpieczających (84).

—

w systemie earmarking, bezpośrednio po zaakceptowaniu oferty przez krajowy bank centralny Państwa Członkowskiego, w którym kontrahent jest ustanowiony (tzn. »rodzimy bank centralny«), kontrahent przesyła zlecenie (w razie potrzeby za pośrednictwem własnego powiernika) do systemu SSS w kraju, w którym znajdują się jego papiery wartościowe, w celu przekazania ich do banku centralnego tego kraju na rachunek rodzimego banku centralnego. W momencie poinformowania rodzimego banku centralnego przez bank centralny-korespondenta o otrzymaniu zabezpieczenia, przekazuje on środki kontrahentowi. Banki centralne nie przekazują środków finansowych dopóki nie upewnią się, że bank centralny-korespondent otrzymał papiery wartościowe kontrahentów. Jeżeli występuje konieczność dotrzymania ostatecznych terminów rozliczeń, kontrahenci mogą wstępnie zdeponować aktywa w bankach centralnych-korespondentach na rachunku ich rodzimego banku centralnego z wykorzystaniem procedur CCBM,

—

w systemie pooling, kontrahent w każdym czasie może przekazać papiery wartościowe do banku centralnego-korespondenta na rachunek rodzimego banku centralnego. W momencie otrzymania informacji przez rodzimy bank centralny od banku centralnego-korespondenta o otrzymaniu papierów wartościowych, rodzimy bank centralny dodaje te papiery wartościowe do puli kontrahenta.

System CCBM jest dostępny dla kontrahentów od godziny 9.00 do 16.00 czasu EBC (C.E.T) każdego dnia roboczego Eurosystemu. Kontrahent pragnący skorzystać z systemu CCBM musi powiadomić o tym krajowy bank centralny, z którego ma zamiar otrzymać kredyt, tzn. swej rodzimy bank centralny, przed godziną 16.00 czasu EBC (C.E.T). Oprócz tego, kontrahent musi zapewnić, że zabezpieczenie dla operacji polityki pieniężnej zostanie przekazane na rachunek banku centralnego-korespondenta najpóźniej do godziny 16.45 czasu EBC (C.E.T). Zlecenia lub transfery dokonane z przekroczeniem tego ostatecznego terminu będą uznawane wyłącznie w stosunku do kredytu udzielonego następnego dnia roboczego. Kiedy kontrahenci przewidują potrzebę skorzystania z systemu CCBM w późniejszych godzinach, powinni, o ile to możliwe, dostarczyć aktywa z góry (tzn. wstępnie zdeponować aktywa). W wyjątkowych okolicznościach lub kiedy jest to uzasadnione względami polityki pieniężnej, EBC może podjąć decyzję o przedłużeniu czasu zamknięcia systemu CCBM do czasu zamknięcia systemu TARGET.

6.6.2.

Powiązania między systemami rozrachunku papierów wartościowych (SSS)

Opraz systemu CCBM, do celów transgranicznego transferu papierów wartościowych można wykorzystać kwalifikowane powiązania między systemami SSS UE.

Powiązanie między dwoma systemami SSS umożliwia uczestnikowi jednego systemu SSS posiadanie papierów wartościowych wyemitowanych w innym systemie SSS bez konieczności bycia uczestnikiem tego innego systemu SSS. Przed skorzystaniem z tych powiązań dla transferu zabezpieczenia z tytułu operacji kredytowych Eurosystemu, aktywa muszą być wycenione i zatwierdzone zgodnie ze standardami stosowania systemów SSS UE (85), (86).

Z punktu widzenia Eurosystemu, system CCBM i powiązania między systemami SSS UE pełnią tę samą rolę, mianowicie umożliwiają kontrahentom wykorzystanie zabezpieczenia na zasadach transgranicznych, tzn. oba systemy umożliwiają kontrahentom wykorzystanie zabezpieczenia do uzyskania kredytu z ich rodzimego banku centralnego, nawet jeżeli to zabezpieczenie zostało wyemitowane w systemie SSS innego kraju. System CCBM i powiązania między systemami SSS spełniają tę funkcję w różny sposób. W systemie CCBM relacja transgraniczna zachodzi między krajowymi bankami centralnymi, które pełnią wobec siebie funkcję powierników. Przy wykorzystaniu powiązań, współpraca transgraniczna zachodzi między systemami SSS. Otwierają one wzajemnie rachunki zbiorcze.

Aktywa zdeponowane w banku centralnym-korespondencie można wykorzystać wyłącznie do celów zabezpieczenia operacji kredytowych Eurosystemu. Aktywa posiadane poprzez powiązania można wykorzystać dla operacji kredytowych Eurosystemu, jak również dla innych celów określonych przez kontrahenta. Wykorzystując powiązania między systemami SSS, kontrahenci posiadają aktywa na własnych rachunkach w swoich rodzimych systemach SSS i nie potrzebują powiernika.

ROZDZIAŁ 7

7.	REZERWA OBOWIĄZKOWA (87)

7.1.	Charakterystyka ogólna

EBC wymaga od instytucji kredytowych utrzymywania rezerw obowiązkowych na rachunkach w krajowych bankach centralnych w ramach systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu. Ramy prawne tego systemu są ustanowione w art. 19 Statutu ESBC, rozporządzeniu Rady (WE) 2531/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym stosowania stóp rezerw obowiązkowych przez Europejski Bank Centralny (88) i rozporządzeniu (WE) Europejskiego Banku Centralnego nr 1745/2003 z dnia 12 września 2003 r. dotyczącym stosowania rezerw obowiązkowych (EBC/2003/9) (89). Stosowanie rozporządzenia EBC/2003/9 zapewnia jednorodność zasad i warunków systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu w całej strefie euro.

Wielkość rezerwy obowiązkowej, jaka ma być utrzymywana przez poszczególne instytucje ustala się w stosunku do podstawy naliczania rezerwy. System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu umożliwia kontrahentom korzystanie z możliwości ich uśredniania, co oznacza, że zgodność rezerwy wymaganej z utrzymywaną ustala się na podstawie średniej arytmetycznej sald na koniec dnia na rachunkach w krajowym banku centralnym w okresie rezerwowym. Utrzymywane przez instytucje rezerwy obowiązkowe są oprocentowane według stopy procentowej podstawowych operacji refinansujących Eurosystemu.

System rezerw obowiązkowych Eurosystemu spełnia przede wszystkim następujące funkcje monetarne:

—	Stabilizacja stóp procentowych rynku pieniężnego Przepisy uśredniające systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu mają na celu stabilizację stóp procentowych na rynku pieniężnym, stanowiąc bodziec dla instytucji do łagodzenia skutków przejściowych wahań płynności.

—	Kreacja lub pogłębianie strukturalnego niedoboru płynności System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu kreuje lub pogłębia strukturalny niedobór płynności. Może to być pomocne w celu poprawy skuteczności działania Eurosystemu w zakresie zasilania w płynność.

Jeśli chodzi o stosowanie przez EBC wymogu utrzymywania rezerwy obowiązkowej, EBC jest obowiązany działać zgodnie z celami Eurosystemu określonymi w art. 105 ust. 1 Traktatu i art. 2 Statutu ESBC, co oznacza, między innymi, zasadę niewymuszania znaczącego, niepożądanego przemieszczania lub odpływu zasobów pieniężnych.

7.2.	Instytucje podlegające systemowi rezerwy obowiązkowej

Zgodnie z art. 19.1 Statutu ESBC, EBC wymaga od instytucji kredytowych ustanowionych w Państwach Członkowskich utrzymywania odpowiedniego poziomu rezerwy obowiązkowej. Oznacza to, że działające w strefie euro oddziały podmiotów, które nie mają siedziby w strefie euro, również podlegają systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu. Jednakże zlokalizowane poza strefą euro oddziały instytucji kredytowych mających siedzibę w strefie euro nie podlegają temu systemowi.

Instytucje będą automatycznie zwolnione z wymogów dotyczących rezerwy obowiązkowej od rozpoczęcia okresu utrzymywania rezerwy, w którym ich pozwolenia na działalność zostaną cofnięte lub oddane, lub w którym organ sądowy lub inny właściwy organ uczestniczącego Państwa Członkowskiego podejmuje decyzję o wszczęciu postępowania likwidacyjnego wobec instytucji. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) 2532/98 i rozporządzeniem EBC/2003/9 EBC może również zwolnić pewne kategorie innych instytucji z zobowiązań w ramach systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu przy zachowaniu zasady braku dyskryminacji, jeżeli cele systemu nie byłyby spełnione poprzez nałożenie wspomnianych zobowiązań na te konkretne instytucje. W decyzjach dotyczących zwolnień EBC każdorazowo bierze pod uwagę następujące kryteria:

—	instytucja spełnia funkcje specjalne,

—	instytucja nie prowadzi aktywnie czynności bankowych w konkurencji z innymi instytucjami kredytowymi, i/lub

—	wszystkie depozyty instytucji są przeznaczone na cele związane z regionalną i/lub międzynarodową pomocą w zakresie rozwoju.

EBC sporządza i prowadzi wykaz instytucji podlegających systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu. EBC również udostępnia publicznie wykazy wszystkich instytucji zwolnionych ze zobowiązań w ramach systemu z powodów innych niż reorganizacja (90). Kontrahenci mogą korzystać z tych wykazów przy ustalaniu, czy posiadają zobowiązania wobec innej instytucji, która sama podlega systemowi rezerwy obowiązkowej. Wykazy udostępniane publicznie ostatniego dnia roboczego Eurosystemu każdego miesiąca kalendarzowego wykorzystuje się do obliczania podstawy naliczania rezerwy na okres utrzymywania tej rezerwy zaczynający się w miesiącu kalendarzowym przypadającym dwa miesiące później. Na przykład wykaz opublikowany pod koniec lutego będzie obowiązywać w odniesieniu do obliczania podstawy naliczania rezerwy za okres utrzymywania rezerwy zaczynający się w kwietniu.

7.3.	Określanie rezerwy obowiązkowej

a)   Podstawa naliczania i stopy rezerwy

Podstawę naliczania rezerwy obowiązkowej danej instytucji określa się w odniesieniu do pozycji jej bilansu. Dane bilansowe przekazywane są krajowym bankom centralnym w ramach ogólnej statystyki pieniężnej i bankowej EBC (patrz punkt 7.5.) (91). W przypadku instytucji podlegających wymogom pełnej sprawozdawczości, do ustalenia podstawy naliczania rezerwy na okres utrzymywania rozpoczynający się w miesiącu kalendarzowym przypadającym dwa miesiące później wykorzystuje się dane bilansowe na koniec bieżącego miesiąca kalendarzowego. Na przykład podstawa naliczania rezerwy obliczona na podstawie bilansu na koniec lutego będzie stosowana do obliczania poziomu rezerwy obowiązkowej danego kontrahenta w okresie utrzymywania rezerwy zaczynającym się w kwietniu.

Zasady sprawozdawczości w zakresie statystyki pieniężnej i bankowej EBC obejmują możliwość zwolnienia małych instytucji z pewnych obowiązków sprawozdawczych. Instytucje, do których stosuje się ten przepis muszą przekazywać jedynie ograniczony zestaw danych bilansowych co kwartał (dane w układzie kwartalnym) w terminie, któy jest dłuższy niż termin przewidziany dla większych instytucji. W przypadku tych instytucji dane bilansowe za konkretny kwartał wykorzystuje się do ustalenia, z przesunięciem dwóch miesięcy, podstawy naliczania rezerwy na kolejne trzy okresy utrzymywania rezerwy.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2531/98 EBC może włączyć do podstawy naliczania rezerwy pasywa wynikające z zaakceptowania środków razem z pasywami wynikającymi z pozycji pozabilansowych. W systemie rezerwy obowiązkowej Eurosystemu, w podstawę rezerwy włączone są obecnie takie kategorie pasywów jak »depozyty« i »wyemitowane dłużne papiery wartościowe« (patrz ramka 14).

Zobowiązania wobec innych instytucji znajdujących się w wykazie instytucji podlegających systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu oraz zobowiązania wobec EBC i krajowych banków centralnych nie są wliczane do podstawy naliczania rezerwy. W tym zakresie, dla kategorii pasywów »wyemitowane dłużne papiery wartościowe« emitent musi być w stanie udowodnić faktyczną ilość tych instrumentów znajdujących się w posiadaniu innych instytucji podlegających systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu, aby mieć możliwość odliczenia ich od podstawy rezerwy. Jeżeli nie można przedstawić takiego dowodu, emitenci mogą stosować do każdej z tych pozycji bilansowych standardowe wyłączenie w ustalonej wielkości procentowej (92).

Stopy rezerw ustala EBC przy uwzględnieniu maksymalnego limitu określonego w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2531/98. EBC stosuje jednolitą niezerową stopę rezerwy do większości pozycji zaliczonych do podstawy naliczania rezerwy. Stopa rezerw jest określona w rozporządzeniu EBC w sprawie rezerw obowiązkowych. EBC ustala zerową stopę rezerw w stosunku do następujących kategorii pasywów: »depozyty o ustalonym terminie zapadalności powyżej dwóch lat«, »depozyty zwrotne za wypowiedzeniem powyżej dwóch lat«, »umowy z przyrzeczeniem odkupu typu repo« i »dłużne papiery wartościowe o ustalonym terminie zapadalności powyżej dwóch lat« (patrz ramka 14). EBC może w dowolnym momencie zmienić stopę rezerw. Zmiany stóp rezerw są ogłaszane przez EBC z wyprzedzeniem, przed pierwszym okresem utrzymywania rezerwy, w którym zmiana będzie obowiązywać.

RAMKA 14Podstawa naliczania stopy rezerwy obowiązkowejA.   Pasywa objęte podstawą naliczania rezerwy, do których stosuje się dodatnią stopę rezerwDepozyty

—	Depozyty bieżące

—	Depozyty o ustalonym terminie zapadalności do dwóch lat

—	Depozyty za wypowiedzeniem do dwóch lat

Wyemitowane dłużne papiery wartościowe

—	Dłużne papiery wartościowe o ustalonym terminie zapadalności do dwóch lat

B.   Pasywa objęte podstawą naliczania rezerwy, do których stosuje się zerową stopę rezerwDepozyty

—	Depozyty o ustalonym terminie zapadalności powyżej dwóch lat

—	Depozyty zwrotne za wypowiedzeniem powyżej dwóch lat

—	Umowy z przyrzeczeniem odkupu (typu repo)

Wyemitowane dłużne papiery wartościowe

—	Dłużne papiery wartościowe o ustalonym terminie zapadalności powyżej dwóch lat

C.   Pasywa wyłączone z podstawy rezerwy

—	Zobowiązania wobec innych instytucji podlegających systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu

—	Zobowiązania wobec EBC i krajowych banków centralnych

b)   Obliczanie poziomu rezerwy obowiązkowej

Wymagany poziom rezerwy obowiązkowej dla poszczególnych instytucji oblicza się stosując odpowiednie stopy rezerw do kwalifikowanych pasywów.

Każda instytucja odlicza zryczałtowaną kwotę 100 000 EUR od wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej w każdym Państwie Członkowskim, w którym posiada placówkę. Przyznanie takiego odpisu pozostaje bez uszczerbku dla prawnych zobowiązań instytucji podlegających systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu (93).

Poziom rezerwy obowiązkowej dla każdego okresu utrzymywania rezerwy zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

7.4.	Utrzymywanie rezerwy

a)   Okres utrzymywania rezerwy

EBC publikuje kalendarz okresów utrzymywania rezerwy co najmniej trzy miesiące przed początkiem danego roku (94). Okres utrzymywania rezerwy zaczyna się w dniu rozliczenia pierwszej podstawowej operacji refinansującej po posiedzeniu Rady Prezesów, podczas którego formułowana jest miesięczna ocena nastawienia w polityce pieniężnej na następny okres. W szczególnych okolicznościach opublikowany kalendarz może ulec zmianom, m.in. ze względu na zmiany w harmonogramie posiedzeń Rady Prezesów.

b)   Środki rezerwy obowiązkowej

Każda instytucja musi utrzymywać środki rezerwy obowiązkowej na jednym lub kilku rachunkach rezerw w krajowym banku centralnym Państwa Członkowskiego, w którym jest ustanowiona. Dla instytucji posiadających więcej niż jedną placówkę w Państwie Członkowskim, rzeczywista centrala odpowiada za spełnienie łącznych wymogów w zakresie rezerwy obowiązkowej dla wszystkich krajowych placówek danej instytucji (95). Instytucja posiadająca placówki w więcej niż jednym Państwie Członkowskim musi utrzymywać rezerwy obowiązkowe w krajowym banku centralnym każdego Państwa Członkowskiego, w którym posiada placówkę, w stosunku do podstawy naliczania rezerwy określonej w danym Państwie Członkowskim.

Rachunki rozrachunkowe instytucji w krajowych bankach centralnych można wykorzystać jako rachunki rezerw. Rezerwy utrzymywane na rachunkach rozrachunkowych można wykorzystać do rozliczeń w ciągu dnia. Dzienna wielkość utrzymywanej rezerwy danej instytucji jest obliczana jako saldo na koniec dnia na jej rachunku rezerw.

Instytucja może ubiegać się w krajowym banku centralnym Państwa Członkowskiego, w którym ta instytucja jest rezydentem, o pozwolenie na utrzymywanie całości swojej rezerwy obowiązkowej przez pośrednika. Możliwość utrzymywania rezerwy przez pośrednika zasadniczo ogranicza się do instytucji, które posiadają taką strukturę, że część działalności administracyjnej (np. zarządzanie skarbcem) wykonywana jest zazwyczaj przez pośrednika (np. sieci kas oszczędnościowych i banków spółdzielczych mogą centralizować swoje rezerwy). Utrzymywanie rezerw obowiązkowych przez pośrednika podlega przepisom określonym w rozporządzeniu EBC/2003/9.

c)   Oprocentowanie rezerwy

Rezerwa obowiązkowa jest oprocentowana w okresie utrzymywania według średniej stopy procentowej EBC (ważonej zgodnie z liczbą dni kalendarzowych) stosowanej w podstawowych operacjach refinansujących, obliczanej według wzoru określonego w ramce 15. Środki rezerwy ponad wymaganą wielkość nie są oprocentowane. Odsetki wypłacane są w drugim dniu roboczym KBC po zakończeniu okresu utrzymywania rezerwy, za który naliczono odsetki.

RAMKA 15Obliczanie odsetek od rezerwy obowiązkowejRezerwa obowiązkowa jest oprocentowana zgodnie z następującym wzorem: gdzie:

Rt	=	odsetki do wypłacenia od rezerwy obowiązkowej za okres utrzymywania rezerwy t.
Ht	=	średnia dzienna wielkość rezerwy w okresie utrzymywania t.
nt	=	liczba dni kalendarzowych w okresie utrzymywania t.
rt	=	stopa oprocentowania rezerwy obowiązkowej w okresie utrzymywania t. Stopę oprocentowania zaokrągla się do dwóch miejsc po przecinku.
i	=	i-ty dzień kalendarzowy w okresie utrzymywania t.
MR i	=	krańcowa stopa procentowa dla ostatniej podstawowej operacji refinansującej rozliczonej w dniu lub przed dniem kalendarzowym i.

7.5.	Sprawozdawczość, potwierdzenie i weryfikacja podstawy naliczania rezerwy

W celu ustalenia wymaganej wysokości rezerw poszczególne pozycje podstawy naliczania rezerwy są obliczane przez same instytucje zobowiązane do utrzymywania rezerwy obowiązkowej i przekazywane krajowym bankom centralnym w ramach ogólnej sprawozdawczości w zakresie statystyki pieniężnej i bankowej EBC (patrz załącznik 4). Art. 5 rozporządzenia EBC/2003/9 określa procedury przekazywania informacji i potwierdzania podstawy naliczania rezerwy i wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej danej instytucji.

Tryb przekazywania i potwierdzania informacji dotyczących wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej instytucji jest następujący. Właściwy krajowy bank centralny albo dana instytucja oblicza z własnej inicjatywy wymagany poziom rezerwy obowiązkowej tej instytucji na dany okres utrzymywania rezerwy. Powiadomienie o obliczonym poziomie rezerwy jest przekazywane przez podmiot, który dokonał obliczenia najpóźniej na trzy dni robocze KBC przed początkiem okresu utrzymywania rezerwy. Właściwy krajowy bank centralny może określić wcześniejszy termin przekazywania informacji o wymaganym poziomie rezerwy obowiązkowej. Strona otrzymująca powiadomienie potwierdza obliczenie poziomu rezerwy obowiązkowej najpóźniej w dniu roboczym KBC poprzedzającym początek okresu utrzymywania rezerwy. Jeśli strona otrzymująca powiadomienie nie odpowie do końca dnia roboczego KBC poprzedzającego początek okresu utrzymywania rezerwy, przyjmuje się, że potwierdza wysokość rezerwy obowiązkowej tej instytucji na dany okres utrzymywania rezerwy. Po uzyskaniu potwierdzenia wymagany poziom rezerwy obowiązkowej tej instytucji na dany okres utrzymywania rezerwy nie może ulec zmianie.

W przypadku instytucji, które mogą działać w charakterze pośredników w zakresie utrzymywania rezerw obowiązkowych innych instytucji, specjalne wymagania w zakresie sprawozdawczości określa rozporządzenie EBC/2003/9. Utrzymywanie rezerwy przez pośrednika nie zmienia obowiązków w zakresie sprawozdawczości statystycznej instytucji utrzymującej rezerwy przez pośrednika.

EBC i krajowe banki centralne mają prawo, w zakresie rozporządzenia Rady (WE) nr 2531/98, weryfikować dokładność i jakość zgromadzonych danych.

7.6.	Niedopełnienie wymagań związanych z utrzymaniem rezerwy obowiązkowej

Niedopełnienie wymagań związanych z utrzymaniem rezerwy obowiązkowej powstaje, jeżeli średnia arytmetyczna sald na koniec dnia kalendarzowego na rachunku rezerwy obowiązkowej instytucji w okresie utrzymywania rezerwy jest niższa od wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej na dany okres utrzymywania rezerwy.

Jeżeli instytucja nie spełnia wszystkich lub części wymogów w zakresie rezerwy obowiązkowej, EBC może, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2531/98, nałożyć jedną z następujących sankcji:

—	odestki karne w wysokości do 5 punktów procentowych powyżej stopy kredytu banku centralnego na koniec dnia, naliczone od wymaganej wielkości rezerwy obowiązkowej, której dana instytucja nie utrzymała, lub

—	odsetki karne w wysokości do dwukrotnej stopy kredytu banku centralnego na koniec dnia naliczone od wymaganej wielkości rezerwy obowiązkowej, której dana instytucja nie utrzymała, lub

—

zobowiązanie danej instytucji do złożenia nieoprocentowanych lokat w EBC lub krajowych bankach centralnych do wysokości trzykrotności kwoty wymaganej rezerwy obowiązkowej, której dana instytucja nie utrzymała. Termin zapadalności depozytu nie może przekraczać okresu, w którym instytucja nie utrzymywała rezerwy obowiązkowej.

Jeżeli instytucja nie spełnia innych obowiązków przewidzianych w rozporządzeniach i decyzjach EBC dotyczących systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu (np. jeżeli nie przekazuje terminowo odpowiednich danych lub dane te nie są prawidłowe), EBC ma prawo nałożyć sankcje zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2532/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym uprawnień Europejskiego Banku Centralnego do nakładania sankcji i rozporządzeniem (WE) EBC z dnia 23 września 1999 r. w sprawie uprawnień EBC do nakładania sankcji (EBC/1999/4) (96). Zarząd EBC może określić i opublikować kryteria, zgodnie z którymi będzie stosować sankcje przewidziane w art. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 2531/98 (97).

Ponadto w przypadku poważnego naruszenia wymagań dotyczących rezerwy obowiązkowej, Eurosystem może zawiesić udział kontrahentów w operacjach otwartego rynku.

ZAŁĄCZNIK 1

Przykłady operacji i procedur polityki pieniężnej

Wykaz przykładów

Przykład 1

Zasilająca w płynność transakcja odwracalna w drodze przetargu o stałej stopie procentowej

Przykład 2

Zasilająca w płynność transakcja odwracalna w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowej

Przykład 3

Emisja certyfikatów dłużnych EBC w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowej

Przykład 4

Absorbujący płynność swap walutowy w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowej

Przykład 5

Zasilający w płynność swap walutowy w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowej

Przykład 6

Środki kontroli ryzyka

PRZYKŁAD 1Zasilająca w płynność transakcja odwracalna w drodze przetargu o stałej stopie procentowejEBC podejmuje decyzję o zasileniu w płynność rynku za pomocą transakcji odwracalnej przeprowadzonej w drodze procedury przetargu o stałej stopie procentowej.Trzech kontrahentów składa następujące oferty:

Kontrahent	Oferta (mln EUR)
Bank 1	30
Bank 2	40
Bank 3	70
Ogółem	140

EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu ogółem 105 mln EUR.Procentowy przydział wynosi:Przydział dla kontrahentów wynosi:

Kontrahent	Oferta (mln EUR)	Przydział (mln EUR)
Bank 1	30	22,5
Bank 2	40	30,0
Bank 3	70	52,5
Ogółem	140	105,0

PRZYKŁAD 2Zasilająca w płynność transakcja odwracalna w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowejEBC podejmuje decyzję o zasileniu w płynność rynku za pomocą transakcji odwracalnej przeprowadzonej w drodze procedury przetargu o zmiennej stopie procentowej.Trzech kontrahentów składa następujące oferty:

Stopa procentowa (%)	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Oferty ogółem	Łączne oferty
3,15				0	0
3,10		5	5	10	10
3,09		5	5	10	20
3,08		5	5	10	30
3,07	5	5	10	20	50
3,06	5	10	15	30	80
3,05	10	10	15	35	115
3,04	5	5	5	15	130
3,03	5		10	15	145
Ogółem	30	45	70	145

EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu 94 mln EUR, ustalając krańcową stopę procentową w wysokości 3,05 %.Wszystkie oferty powyżej 3,05 % (dla łącznej kwoty 80 mln EUR) są przyjęte w całości. Przy 3,05 % procentowy przydział wynosi:Przydział dla banku 1 przy krańcowej stopie procentowej wynosi na przykład:Całkowity przydział dla banku 1 wynosi:Wyniki przydziału mogą być zestawione następująco:

Kontrahenci	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Ogółem
Oferty ogółem	30,0	45,0	70,0	145
Całkowity przydział	14,0	34,0	46,0	94

Jeżeli procedura przydziału opiera się na przetargu o stałej stopie procentowej (aukcji holenderskiej), stopa procentowa zastosowana do kwot przydzielonych kontrahentom wynosi 3,05 %.Jeżeli procedura przydziału opiera się na przetargu o zmiennej stopie procentowej (aukcji amerykańskiej), do kwot przydzielonych kontrahentom nie stosuje się żadnej stałej stopy procentowej; na przykład, bank 1 otrzymuje 5 mln EUR wg stopy 3,07 %, 5 mln EUR wg stopy 3,06 % oraz 4 mln EUR wg stopy 3,05 %.

PRZYKŁAD 3Emisja certyfikatów dłużnych EBC w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowejEBC podejmuje decyzję o zaabsorbowaniu płynności z rynku w drodze emisji certyfikatów dłużnych w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowej.Trzech kontrahentów składa następujące oferty:

Stopa procentowa (%)	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Ogółem	Łączne oferty
3,00				0	0
3,01	5		5	10	10
3,02	5	5	5	15	25
3,03	5	5	5	15	40
3,04	10	5	10	25	65
3,05	20	40	10	70	135
3,06	5	10	10	25	160
3,08	5		10	15	175
3,10		5		5	180
Ogółem	55	70	55	180

EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu nominalnej kwoty 124,5 mln EUR, ustalając krańcową stopę procentową w wysokości 3,05 %.Wszystkie oferty poniżej 3,05 % (dla łącznej kwoty 65 mln EUR) są przyjęte w całości. Przy 3,05 % procentowy przydział wynosi:Przydział dla banku 1 przy krańcowej stopie procentowej wynosi na przykład:Całkowity przydział dla banku 1 wynosi:Wyniki przydziału mogą być zestawione następująco:

Kontrahenci	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Ogółem
Oferty ogółem	55,0	70,0	55,0	180,0
Całkowity przydział	42,0	49,0	33,5	124,5

PRZYKŁAD 4Absorbujący płynność swap walutowy w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowejEBC podejmuje decyzję o zaabsorbowaniu płynności z rynku, wykonując swap walutowy dla kursu EUR/USD w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowej. (Uwaga: w tym przypadku w obrocie walutą euro stosuje się premię.)Trzech kontrahentów składa następujące oferty:

Punkty swapowe (× 10 000)	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Ogółem	Łączne oferty
6,84				0	0
6,80	5		5	10	10
6,76	5	5	5	15	25
6,71	5	5	5	15	40
6,67	10	10	5	25	65
6,63	25	35	40	100	165
6,58	10	20	10	40	205
6,54	5	10	10	25	230
6,49		5		5	235
Ogółem	65	90	80	235

EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu 158 mln EUR, ustalając krańcowe punkty swapowe w wysokości 6,63. Wszystkie oferty powyżej 6,63 (dla łącznej kwoty 65 mln EUR) są przyjęte w całości. Przy 6,63 procentowy przydział wynosi:Przydział dla banku 1 przy krańcowych punktach swapowych wynosi na przykład:Całkowity przydział dla banku 1 wynosi:Wyniki przydziału mogą być zestawione następująco:

Kontrahenci	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Ogółem
Oferty ogółem	65,0	90,0	80,0	235,0
Całkowity przydział	48,25	52,55	57,20	158,0

EBC ustala kasowy (spot) kurs wymiany EUR/USD dla tej operacji w wysokości 1,1300.Jeżeli procedura przydziału opiera się na przetargu o stałej stopie procentowej (aukcji holenderskiej), w dniu rozpoczęcia operacji Eurosystem kupuje 158 000 000 EUR oraz sprzedaje 178 540 000 USD. W dniu zapadalności operacji Eurosystem sprzedaje 158 000 000 EUR oraz kupuje 178 644 754 USD (terminowy kurs (forward) wynosi 1,130663 = 1,1300 + 0,000663).Jeżeli procedura przydziału opiera się na przetargu o zmiennej stopie procentowej (aukcji amerykańskiej), Eurosystem dokonuje wymiany kwot EUR oraz USD, jak wskazano w następującej tabeli:

Transakcja kasowa			Transakcja terminowa
Kurs wymiany	Skup EUR	Sprzedaż USD	Kurs wymiany	Sprzedaż EUR	Skup USD
1,1300			1,130684
1,1300	10 000 000	11 300 000	1,130680	10 000 000	11 306 800
1,1300	15 000 000	16 950 000	1,130676	15 000 000	16 960 140
1,1300	15 000 000	16 950 000	1,130671	15 000 000	16 960 065
1,1300	25 000 000	28 250 000	1,130667	25 000 000	28 266 675
1,1300	93 000 000	105 090 000	1,130663	93 000 000	105 151 659
1,1300			1,130658
1,1300			1,130654
1,1300			1,130649
Ogółem	158 000 000	178 540 000		158 000 000	178 645 339

PRZYKŁAD 5Zasilający w płynność swap walutowy w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowejEBC podejmuje decyzję o zasileniu w płynność rynku wykonując swap walutowy w stopie EUR/USD w drodze przetargu o zmiennej stopie procentowej. (Uwaga: w tym przypadku w obrocie walutą euro stosuje się premię)Trzech kontrahentów składa następujące oferty:

Punkty swapowe (× 10 000)	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Ogółem	Łączne oferty
6,23
6,27	5		5	10	10
6,32	5		5	10	20
6,36	10	5	5	20	40
6,41	10	10	20	40	80
6,45	20	40	20	80	160
6,49	5	20	10	35	195
6,54	5	5	10	20	215
6,58		5		5	220
Ogółem	60	85	75	220

EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu 197 mln EUR, ustalając krańcowe punkty swapowe na poziomie 6,54. Wszystkie oferty poniżej 6,54 (dla łącznej kwoty 195 mln EUR) są przyjęte w całości. Przy 6,54 procentowy przydział wynosi:Przydział dla banku 1 przy krańcowych punktach swapowych wynosi na przykład:Całkowity przydział dla banku 1 wynosi:Wyniki przydziału mogą być zestawione następująco:

Kontrahenci	Kwota (mln EUR)
	Bank 1	Bank 2	Bank 3	Ogółem
Oferty ogółem	60,0	85,0	75,0	220
Całkowity przydział	55,5	75,5	66,0	197

EBC ustala kasowy (spot) kurs wymiany EUR/USD dla tej operacji w wysokości 1,1300.Jeżeli procedura przydziału opiera się na przetargu o stałej stopie procentowej (aukcji holenderskiej), w dniu rozpoczęcia operacji Eurosystem sprzedaje 197 000 000 EUR i kupuje 222 610 000 USD. W dniu zapadalności operacji Eurosystem kupuje 197 000 000 EUR i sprzedaje USD 222 738 838 (terminowy kurs wymiany wynosi 1,130654 = 1,1300 + 0,000654).Jeżeli procedura przydziału opiera się na przetargu o zmiennej stopie procentowej (aukcji amerykańskiej), Eurosystem dokonuje wymiany kwot EUR oraz USD jak wskazano w następującej tabeli:

Transakcja kasowa			Transakcja terminowa
Kurs wymiany	Sprzedaż EUR	Skup USD	Kurs wymiany	Skup EUR	Sprzedaż USD
1,1300			1,130623
1,1300	10 000 000	11 300 000	1,130627	10 000 000	11 306 270
1,1300	10 000 000	11 300 000	1,130632	10 000 000	11 306 320
1,1300	20 000 000	22 600 000	1,130636	20 000 000	22 612 720
1,1300	40 000 000	45 200 000	1,130641	40 000 000	45 225 640
1,1300	80 000 000	90 400 000	1,130645	80 000 000	90 451 600
1,1300	35 000 000	39 550 000	1,130649	35 000 000	39 572 715
1,1300	2 000 000	2 260 000	1,130654	2 000 000	2 261 308
1,1300			1,130658
Ogółem	197 000 000	222 610 000		197 000 000	222 736 573

PRZYKŁAD 6Środki kontroli ryzykaNiniejszy przykład ilustruje ogólne zasady kontroli ryzyka stosowane do aktywów zabezpieczających wykorzystywanych w zasilających w płynność operacjach Eurosystemu (98). Przykład jest oparty na założeniu, że kontrahent uczestniczy w następujących operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu:

—	podstawowa operacja refinansująca rozpoczynająca się dnia 28 lipca 2004 r. i kończąca się dnia 4 sierpnia 2004 r. w przypadku, gdy kontrahentowi przydzielono 50 milionów EUR wg stopy odsetkowej 4,24 %;

—	dłuższa operacja refinansująca rozpoczynająca się dnia 29 lipca 2004 r. i kończąca się dnia 21 października 2004 r. w przypadku, gdy kontrahentowi przydzielono 45 mln EUR wg stopy odsetkowej 4,56 %; oraz

—	podstawowa operacja refinansująca rozpoczynająca się dnia 4 sierpnia 2004 r. i kończąca się dnia 11 sierpnia 2004 r. w przypadku, gdy kontrahentowi przydzielono 35 mln EUR wg stopy odsetkowej 4,26 %.

Cechy aktywów zabezpieczających z listy pierwszej wykorzystywanych przez kontrahenta w celu zabezpieczenia tych operacji określono w tabeli 1.Tabela 1 — Aktywa zabezpieczające z listy pierwszej wykorzystywane w transakcjachCechy

Nazwa aktywów	Kategoria aktywów	Data zapadalności	Określenie kuponu	Częstotliwość kuponu	Okres zapadalności	Redukcja wartości
A	Instrumentzabezpieczony aktywami	29.8.2006	Stały	6 miesięcy	2 lata	3,50 %
B	Obligacja skarbowa	19.11.2008	Zmienny	12 miesięcy	4 lata	0,50 %
C	Obligacja przedsiębiorstwa	12.5.2015	Zerowy		>10 lat	15,00 %

Ceny w procentach (w tym narosłe odsetki) (99)

28.7.2004	29.7.2004	30.7.2004	2.8.2004	3.8.2004	4.8.2004	5.8.2004
102,63	101,98	100,55	101,03	100,76	101,02	101,24
	98,35	97,95	98,15	98,56	98,73	98,57
					55,01	54,87

System earmarkingPo pierwsze zakłada się, że transakcje są realizowane z krajowym bankiem centralnym przy wykorzystaniu systemu, w którym aktywa zabezpieczające są jednoznacznie przypisane do konkretnej transakcji. W systemach typu earmarking wycena aktywów zabezpieczających jest prowadzona codziennie. Podstawowe zasady kontroli ryzyka można zatem opisać następująco (patrz również tabela 2):

1.

W dniu 28 lipca 2004 r. kontrahenci zawierają transakcję z przyrzeczeniem odkupu z krajowym bankiem centralnym, który nabywa Aktywa A za 50,6 mln EUR. Aktywa A są instrumentem stałokuponowym zabezpieczonym aktywami, który zapada w dniu 29 sierpnia 2006 r. Pozostały okres zapadalności wynosi więc dwa lata, co spowoduje konieczność zastosowania 3,5 % redukcji wartości w wycenie. Cena rynkowa Aktywów A na ich rynku referencyjnym w tym dniu wynosi 102,63 %, łącznie z narosłymi odsetkami od tego kuponu. Kontrahent ma zapewnić Aktywa A w takiej wielkości, aby po odliczeniu 3,5 % redukcji wartości w wycenie przewyższała ona przyznaną kwotę 50 mln EUR. Dostarcza więc Aktywa A o nominalnej cenie 50,6 mln EUR, których skorygowana wartość rynkowa w danym dniu wynosi 50 113 203 EUR.

2.

W dniu 29 lipca 2004 r. kontrahent zawiera transakcję z przyrzeczeniem odkupu z krajowym bankiem centralnym, który nabywa Aktywa A za 21 mln EUR (cena rynkowa 101,98 %, redukcja wartości w wycenie 3,5 %) i Aktywa B za 25 mln EUR (cena rynkowa 98,35 %). Aktywa B to obligacje rządowe z płatnościami kuponowymi o zmiennej stopie, do których stosuje się 0,5 % redukcji wartości w wycenie. Skorygowana wartość rynkowa Aktywów A i Aktywów B na ten dzień wynosi 45 130 810 EUR, przekraczając w ten sposób wymaganą kwotę 45 000 000 EUR. W dniu 29 lipca 2004 r. następuje aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających podstawową operację refinansującą zapoczątkowaną w dniu 28 lipca 2004 r. Przy cenie rynkowej sięgającej 101,98 %, skorygowana wartość rynkowa Aktywów A z uwzględnieniem redukcji wartości pozostaje w granicach dolnych i górnych kwot aktywacji. Wstępnie dostarczone zabezpieczenie w formie zastawu zostaje uznane za wystarczające, zarówno dla początkowej kwoty zasilenia płynnością, jak też dla narosłych odsetek wynoszących 5 889 EUR.

3.

W dniu 30 lipca 2004 r. następuje aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających: cena rynkowa Aktywów A wynosi 100,55 %, natomiast cena rynkowa Aktywów B — 97,95 %. Narosłe odsetki wynoszą 11 778 EUR od podstawowej operacji refinansującej przeprowadzonej w dniu 28 lipca 2004 r. oraz 5 700 EUR od dłuższej operacji refinansującej przeprowadzonej w dniu 29 lipca 2004 r. W rezultacie skorygowana wartość rynkowa Aktywów A w pierwszej transakcji spada poniżej kwoty transakcji do pokrycia (tzn. kwoty zasilenia w płynność i narosłych odsetek) o 914 218 EUR, a także poniżej dolnego poziomu aktywacji 49 761 719 EUR. Kontrahent dostarcza Aktywa A na kwotę nominalną 950 000 EUR, które po odliczeniu 3,5 % redukcji od wartości rynkowej opartej na cenie 100,55 %, przywracają wystarczające pokrycie zabezpieczeniem (100). Wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego wymagane jest również przy drugiej transakcji, jako że skorygowana wartość rynkowa aktywów zabezpieczających użytych w tej transakcji (44 741 520 EUR) utrzymuje się poniżej dolnego poziomu aktywacji (44 780 672 EUR). Kontrahent dostarcza zatem aktywa zabezpieczające na kwotę nominalną 270 000 EUR w postaci Aktywów B o skorygowanej wartości rynkowej 263 143 EUR.

4.	W dniach 2 i 3 sierpnia 2004 r. następuje aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających, co nie prowadzi jednak do żadnego wezwania do uzupełnienia depozytów zabezpieczających transakcje przeprowadzone w dniach 28 i 29 lipca 2004 r.

5.

W dniu 4 sierpnia 2004 r., kontrahent spłaca płynność dostarczoną w ramach podstawowej operacji refinansującej zapoczątkowanej w dniu 28 lipca 2004 r. wraz z naliczonymi odsetkami w wysokości 41 222 EUR. Krajowy bank centralny zwraca Aktywa A o nominalnej wartości 51 550 000 EUR. Tego samego dnia kontrahent zawiera nową transakcję z przyrzeczeniem odkupu z krajowym bankiem centralnym, który nabywa Aktywa C za 75 mln EUR w ujęciu nominalnym. Ponieważ Aktywa C to zerokuponowe obligacje przedsiębiorstw o pozostałym okresie zapadalności powyżej 10 lat, co wymaga redukcji w wycenie w wysokości 15 %, odnośny depozyt zabezpieczający na ten dzień wynosi 35 068 875 EUR. Aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających dłuższą operację refinansującą przeprowadzoną w dniu 29 lipca 2004 r. pokazuje, że skorygowana wartość rynkowa dostarczonych aktywów przekracza górny poziom aktywacji o około 262 000 EUR i w efekcie krajowy bank centralny zwraca kontrahentowi Aktywa B o wartości nominalnej 262 000 EUR (101).

System poolingPo drugie zakłada się, że transakcje są realizowane z krajowym bankiem centralnym przy wykorzystaniu systemu pooling. Aktywa włączone do puli aktywów wykorzystywanych przez kontrahenta nie są przypisane do konkretnych transakcji.W niniejszym przykładzie sekewencja transakcji jest taka sama, jak w poprzednim przykładzie ilustrującym system earmarking. Główna różnica polega na tym, że w terminach ponownej wyceny skorygowana wartość rynkowa wszystkich aktywów w puli musi pokryć zagregowane kwoty wszystkich nieuregulowanych operacji z krajowym bankiem centralnym. Skutkiem tego wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego na kwotę 1 178 398 EUR dokonane w dniu 30 lipca 2004 r. jest identyczne w tym przykładzie z wezwaniem w systemie earmarking. Kontrahent przekazuje aktywa A o wartości nominalnej 1 300 000 EUR, która, po potrąceniu redukcji wartości w wycenie 3,5 % z wartości rynkowej opartej na cenie 100,55 %, zapewnia dostateczne zabezpieczenie.Ponadto, w dniu 4 sierpnia 2004 r., gdy podstawowe operacje refinansujące zawarte dnia 28 lipca 2004 r. stają się wymagalne, kontrahent może przechowywać aktywa na swoich rachunkach zabezpieczeń. Aktywa mogą być też zamieniane na inne aktywa, jak pokazano na przykładzie, w którym aktywa A o wartości nominalnej 51,9 mln EUR zostają zastąpione aktywami C o wartości nominalnej 75,5 mln EUR, aby pokryć dostarczone środki i odsetki naliczone w ramach wszystkich operacji refinansujących.Ogólne zasady kontroli ryzyka w systemie pooling są przedstawione w tabeli 3.

Tabela 2 — System earmarking

Data	Nieuregulowane transakcje	Data rozpoczęcia	Data zakończenia	Stopa procentowa	Zasilenie w płynność
28.7.2004	Podstawowe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
29.7.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
30.7.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
2.8.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
3.8.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
4.8.2004	Dłuższe refinansowanie	4.8.2004	11.8.2004	4,26	35 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
5.8.2004	Dłuższe refinansowanie	4.8.2004	11.8.2004	4,26	35 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000

Narosłe odsetki	Kwota do pokrycia zabezpieczeniem	Dolny punkt aktywacji	Górny punkt aktywacji	Skorygowana wartość rynkowa	Wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego
—	50 000 000	49 750 000	50 250 000	50 113 203	—
5 889	50 005 889	49 755 859	50 255 918	49 795 814	—
—	45 000 000	44 775 000	45 225 000	45 130 810	—
11 778	50 011 778	49 761 719	50 261 837	49 097 560	– 914 218
5 700	45 005 700	44 780 672	45 230 729	44 741 520	– 264 180
29 444	50 029 444	49 779 297	50 279 592	50 258 131	—
22 800	45 022 800	44 797 686	45 247 914	45 152 222	—
35 333	50 035 333	49 785 157	50 285 510	50 123 818	—
28 500	45 028 500	44 803 358	45 253 643	45 200 595	—
—	35 000 000	34 825 000	35 175 000	35 068 875	—
34 200	45 034 200	44 809 029	45 259 371	45 296 029	261 829
4 142	35 004 142	34 829 121	35 179 162	34 979 625	—
39 900	45 039 900	44 814 701	45 265 100	45 043 420	—

Tabela 3 — System pooling

Data	Nieuregulowane transakcje	Data rozpoczęcia	Data zakończenia	Stopa procentowa	Zasilenie w płynność
28.7.2004	Podstawowe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
29.7.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
30.7.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
2.8.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
3.8.2004	Dłuższe refinansowanie	28.7.2004	4.8.2004	4,24	50 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
4.8.2004	Dłuższe refinansowanie	4.8.2004	11.8.2004	4,26	35 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000
5.8.2004	Dłuższe refinansowanie	4.8.2004	11.8.2004	4,26	35 000 000
	Podstawowe refinansowanie	29.7.2004	27.10.2004	4,56	45 000 000

Narosłe odsetki	Kwota do pokrycia zabezpieczeniem	Dolny punkt aktywacji  (102)	Górny punkt aktywacji  (103)	Skorygowana wartość rynkowa	Wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego
—	50 000 000	49 750 000	Nie dotyczy	50 113 203	—
5 889	95 005 889	94 530 859	Nie dotyczy	94 926 624	—
—
11 778	95 017 478	94 542 390	Nie dotyczy	93 839 080	– 1 178 398
5 700
29 444	95 052 244	94 576 983	Nie dotyczy	95 487 902	—
22 800
35 333	95 063 833	94 588 514	Nie dotyczy	95 399 949	—
28 500
—	80 034 200	79 634 029	Nie dotyczy	80 333 458	—
34 200
4 142	80 044 042	79 643 821	Nie dotyczy	80 248 396	—
39 900