20.1.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 15/14

(1)

Rozporządzenie (WE) nr 2423/2001 Europejskiego Banku Centralnego z dnia 22 listopada 2001 r. dotyczące bilansu skonsolidowanego sektora monetarnych instytucji finansowych (EBC/2001/13) (5) zostało kilkakrotnie zmienione w znacznym stopniu. Ponieważ w chwili obecnej konieczna jest dalsza nowelizacja tego rozporządzenia, powinno ono zostać przekształcone z uwagi na wymogi jasności i przejrzystości.

(2)

W celu realizacji swoich zadań Europejski System Banków Centralnych (ESBC) wymaga sporządzenia bilansu skonsolidowanego sektora monetarnych instytucji finansowych (MIF). Jego głównym celem jest dostarczenie Europejskiemu Bankowi Centralnemu (EBC) pełnego statystycznego przeglądu sytuacji na rynku pieniężnym w uczestniczących państwach członkowskich, które traktuje się jako jeden obszar gospodarczy. Statystyki te obejmują zagregowane aktywa i pasywa w postaci stanów i transakcji; są one zbierane w sposób regularny z całkowitego i jednorodnego sektora MIF oraz od populacji sprawozdawczej. Dane statystyczne o wymaganym stopniu szczegółowości są również niezbędne dla zapewnienia nieprzerwanej użyteczności analitycznej wyliczanych agregatów monetarnych i czynników ich kreacji obejmujących ten obszar.

(3)

Na mocy Traktatu WE oraz warunków ustanowionych w Statucie Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (zwanego dalej „Statutem ESBC”) EBC jest zobowiązany do wydawania rozporządzeń w zakresie niezbędnym do realizacji zadań ESBC określonych w Statucie ESBC, a w niektórych przypadkach wynikających z przepisów określonych przez Radę zgodnie z postanowieniami art. 107 ust. 6 Traktatu.

(4)

Artykuł 5 ust. 1 Statutu ESBC zobowiązuje EBC do zbierania, z pomocą krajowych banków centralnych (KBC), od właściwych instytucji krajowych lub bezpośrednio od podmiotów gospodarczych, informacji statystycznych, które są niezbędne do realizacji zadań ESBC. Artykuł 5 ust. 2 Statutu ESBC stanowi, że KBC wykonują, w miarę możliwości, zadania określone w art. 5 ust. 1.

(5)

Artykuł 3 rozporządzenia (WE) nr 2533/98 zobowiązuje EBC do określenia rzeczywistej populacji sprawozdawczej mieszczącej się w granicach referencyjnej populacji sprawozdawczej i uprawnia go do pełnego lub częściowego zwolnienia określonych kategorii podmiotów sprawozdających z wypełniania wymogów sprawozdawczych EBC. Artykuł 6 ust. 4 umożliwia EBC przyjmowanie rozporządzeń określających warunki wykonywania uprawnienia do weryfikowania lub obowiązkowego zbierania informacji statystycznych.

(6)

Artykuł 4 rozporządzenia (WE) nr 2533/98 zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia odpowiedniej organizacji w dziedzinie statystyki oraz pełnej współpracy z ESBC w celu zapewnienia realizacji obowiązków wynikających z art. 5 Statutu ESBC.

(7)

Zbieranie przez KBC od rzeczywistej populacji sprawozdawczej informacji statystycznych niezbędnych do wypełnienia wymogów statystycznych EBC może być częścią szerszych ram sprawozdawczości ustanowionych przez KBC samodzielnie na podstawie prawa wspólnotowego, prawa krajowego lub utrwalonych praktyk i służących również innym celom statystycznym, pod warunkiem że nie jest zagrożone wypełnienie wymogów statystycznych EBC. Może to również doprowadzić do zmniejszenia obciążeń sprawozdawczych. Dla zachowania przejrzystości w tych przypadkach zasadne jest informowanie podmiotów sprawozdających o tym, że dane zbierane są dla innych celów statystycznych. W określonych przypadkach EBC może uznać informacje zebrane dla innych celów statystycznych za wystarczające do realizacji swoich wymogów.

(8)

Wymogi statystyczne są najbardziej szczegółowe w przypadku partnerów transakcji będących uczestnikami sektora posiadającego pieniądz. Dane szczegółowe wymagane są dla: a) depozytów w podziale na podsektory i terminy, klasyfikowanych następnie w podziale walutowym na potrzeby analizy komponentów walutowych szerokiego pieniądza M3 oraz dla usprawnienia analizy substytucyjności między komponentami M3 wyrażonymi w walutach obcych a komponentami wyrażonymi w euro; b) kredytów w podziale na podsektory, terminy pierwotne, przeznaczenie, okres trwania stopy procentowej i waluty, ze względu na znaczenie tych informacji dla polityki pieniężnej; c) pozycji wobec pozostałych MIF w zakresie niezbędnym dla saldowania wzajemnych zobowiązań i należności MIF lub wyliczania podstawy rezerwy; d) pozycji wobec rezydentów spoza strefy euro (instytucji krajów reszty świata) dla „depozytów terminowych powyżej dwóch lat”, „depozytów z terminem wypowiedzenia powyżej dwóch lat” oraz „operacji z przyrzeczeniem odkupu” w celu wyliczenia podstawy rezerwy, w stosunku do której stosowany jest dodatni współczynnik; e) pozycji wobec instytucji krajów reszty świata dla depozytów ogółem w celu wyliczenia pozycji zagranicznych; f) depozytów i kredytów z terminem do jednego roku/powyżej jednego roku wobec instytucji krajów reszty świata dla celów bilansu płatniczego i rachunków finansowych.

(9)

W celu zmniejszenia obciążenia sprawozdawczego instytucji kredytowych oraz poprawy jakości danych statystycznych KBC mogą wprowadzać sprawozdawczość według metody „papier po papierze” w zakresie zbierania danych statystycznych dotyczących portfela papierów wartościowych MIF wymaganych na mocy niniejszego rozporządzenia. KBC mogą zezwolić funduszom rynku pieniężnego (FRP) na prowadzenie sprawozdawczości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 958/2007 Europejskiego Banku Centralnego z dnia 27 lipca 2007 r. dotyczącym danych statystycznych w zakresie aktywów i zobowiązań funduszy inwestycyjnych (EBC/2007/8) (6), co pozwoli na zmniejszenie obciążenia sprawozdawczego jednostek zarządzających funduszami.

(10)

Transakcje finansowe wyliczane przez EBC określane są jako różnice stanów na ostatni dzień miesiąca sprawozdawczego, z wyłączeniem skutków zmian wynikających z działania czynników nietransakcyjnych. Wymogi względem podmiotów sprawozdających nie obejmują zmian kursowych, wyliczanych przez EBC „waluta po walucie” na podstawie danych dostarczanych przez podmioty sprawozdające, oraz korekt z tytułu reklasyfikacji, zbieranych samodzielnie przez KBC za pośrednictwem różnych dostępnych źródeł informacji.

(11)

Artykuł 5 rozporządzenia (WE) nr 2531/98 uprawnia EBC do wydawania rozporządzeń lub decyzji zwalniających instytucje z wymogu utrzymywania rezerwy obowiązkowej, określenia przesłanek dla wyłączenia lub odliczenia od podstawy rezerwy zobowiązań wobec innych instytucji oraz do ustalenia zróżnicowanego współczynnika rezerwy dla poszczególnych pozycji pasywów. Na mocy art. 6 rozporządzenia (WE) 2531/98, EBC ma prawo pozyskiwania informacji niezbędnych do stosowania wymogów w zakresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej oraz prawo do weryfikowania dokładności i jakości informacji, które instytucje przekazują w celu udowodnienia zgodności z wymogami w zakresie rezerwy obowiązkowej. W celu zmniejszenia obciążeń sprawozdawczych wskazane jest, aby informacje statystyczne dotyczące bilansu miesięcznego były wykorzystywane do regularnego wyliczania podstawy rezerwy dla instytucji kredytowych podlegających obowiązkowi utrzymywania rezerwy obowiązkowej EBC, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1745/2003 Europejskiego Banku Centralnego z dnia 12 września 2003 r. dotyczącego stosowania rezerw obowiązkowych (EBC/2003/9) (7).

(12)

Konieczne jest określenie szczegółowych procedur stosowanych w przypadku fuzji instytucji kredytowych w celu wyjaśnienia obowiązków tych instytucji w odniesieniu do wymogu utrzymywania rezerwy obowiązkowej.

(13)

EBC wymaga przekazywania danych dotyczących działalności sekurytyzacyjnej MIF na potrzeby analizy sytuacji kredytowej strefy euro. Wymagane informacje są uzupełnieniem danych przekazywanych zgodnie z przepisami rozporządzenia Europejskiego Banku Centralnego (WE) nr 24/2009 z dnia 19 grudnia 2008 r. dotyczącego danych statystycznych w zakresie aktywów i pasywów podmiotów sekurytyzacyjnych (EBC/2008/30) (8).

(14)

Pomimo tego, że rozporządzenia przyjmowane przez EBC nie przyznają praw i nie nakładają obowiązków na nieuczestniczące państwa członkowskie, art. 5 Statutu ESBC stosuje się zarówno do uczestniczących, jak i nieuczestniczących państw członkowskich. Rozporządzenie (WE) nr 2533/98 przypomina, że art. 5 Statutu ESBC, łącznie z art. 10 Traktatu, zobowiązuje nieuczestniczące państwa członkowskie do zaprojektowania i wdrożenia na poziomie krajowym wszelkich środków uznanych przez nie za właściwe w celu zbierania informacji statystycznych niezbędnych do wypełniania wymogów ESBC w zakresie sprawozdawczości statystycznej oraz zapewnienia terminowych przygotowań w dziedzinie statystyki do uzyskania statusu uczestniczących państw członkowskich,

—

„monetarna instytucja finansowa” (MIF) oznacza instytucję kredytową będącą rezydentem w myśl definicji określonej w prawie wspólnotowym lub inną instytucję finansową będącą rezydentem, która prowadzi działalność gospodarczą polegającą na przyjmowaniu depozytów i/lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż MIF, a także udzielaniu na własny rachunek (przynajmniej w sensie ekonomicznym) kredytów i/lub inwestowaniu w papiery wartościowe. Sektor MIF obejmuje (9): a) banki centralne; b) instytucje kredytowe w rozumieniu art. 4 ust. 1 dyrektywy 2006/48/WE (instytucja, której działalność polega na przyjmowaniu od ludności depozytów lub innych środków podlegających zwrotowi (10) oraz na udzielaniu kredytów na własny rachunek, lub instytucja pieniądza elektronicznego w rozumieniu dyrektywy 2000/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 września 2000 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością (11); oraz c) inne MIF, tj. pozostałe instytucje finansowe będące rezydentami, które spełniają kryteria definicji MIF, niezależnie od charakteru ich działalności. Klasyfikacji tych podmiotów dokonuje się, biorąc pod uwagę stosunek substytucyjności instrumentów przez nie emitowanych do depozytów lokowanych w instytucjach kredytowych, pod warunkiem że spełniają one pozostałe kryteria definicji MIF. W przypadku instytucji zbiorowego inwestowania FRP spełniają uzgodnione warunki płynności i w związku z tym są zaliczane do sektora MIF (zob. zasady identyfikacji MIF w załączniku I część 1),

—

„uczestniczące państwo członkowskie” oznacza uczestniczące państwo członkowskie w rozumieniu art. 1 rozporządzenia (WE) nr 2533/98,

—

„nieuczestniczące państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie, które nie przyjęło euro,

—

„podmiot sprawozdający” oznacza podmiot sprawozdający w rozumieniu art. 1 rozporządzenia (WE) nr 2533/98,

—

„rezydent” oznacza rezydenta w rozumieniu art. 1 rozporządzenia (WE) nr 2533/98,

—

„podmiot sekurytyzacyjny” (PS) oznacza podmiot sekurytyzacyjny w rozumieniu art. 1 rozporządzenia (WE) nr 24/2009 (EBC/2008/30),

—

„sekurytyzacja” oznacza transakcję, która jest: a) sekurytyzacją tradycyjną w rozumieniu art. 4 dyrektywy 2006/48/WE; i/lub b) sekurytyzacją w rozumieniu art. 1 rozporządzenia (WE) nr 24/2009 (EBC/2008/30), polegającą na zbyciu sekurytyzowanych wierzytelności na rzecz podmiotu sekurytyzacyjnego,

—

„instytucja pieniądza elektronicznego” oraz „pieniądz elektroniczny” oznaczają instytucję pieniądza elektronicznego i pieniądz elektroniczny w rozumieniu art. 1 ust. 3 dyrektywy 2000/46/WE,

—

„częściowa utrata wartości kredytu” oznacza bezpośrednie obniżenie wartości bilansowej netto kredytu wynikające z utworzenia rezerwy celowej,

—

„administrator” oznacza MIF, która na bieżąco zarządza sekurytyzowanymi wierzytelnościami poprzez obsługę spłat zobowiązań i odsetek dłużników, które są następnie przekazywane inwestorom uczestniczącym w procesie sekurytyzacji,

—

„zbycie wierzytelności” oznacza przeniesienie przez podmiot sprawozdający wierzytelności lub puli wierzytelności na cesjonariusza będącego instytucją inną niż MIF, dokonane poprzez przeniesienie własności lub subpartycypację,

—

„nabycie wierzytelności” oznacza przeniesienie przez cedenta będącego instytucją inną niż MIF wierzytelności lub puli wierzytelności na podmiot sprawozdający dokonane poprzez przeniesienie własności lub subpartycypację.

1)

transakcje netto z tytułu sekurytyzacji wierzytelności i innych form transferu wierzytelności przeprowadzone w trakcie okresu sprawozdawczego;

2)

stany na koniec kwartału dla wszystkich wierzytelności, w odniesieniu do których MIF pełni rolę administratora procesu sekurytyzacji;

3)

w praktyce Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 39 (MSR 39) lub zbliżonych narodowych standardów rachunkowości – kwotę należną na koniec okresu dla wierzytelności zbywanych w procesie sekurytyzacji, które nie zostały wyksięgowane z bilansu.

a)

KBC mogą udzielać wyłączeń małym MIF pod warunkiem że łączny udział ich stanów w krajowym bilansie MIF nie przekracza 5 %;

b)

w przypadku instytucji kredytowych wyłączenia określone w pkt a) skutkują zmniejszeniem obciążenia sprawozdawczego instytucji kredytowych, do których dane wyłączenie się odnosi, z zastrzeżeniem wymogu naliczania rezerwy obowiązkowej określonego w załączniku III;

c)

jeżeli w stosunku do małych MIF niebędących instytucjami kredytowymi ma zastosowanie wyłączenie określone w pkt a), KBC kontynuują, jako wymóg minimum, zbieranie danych bilansowych z częstotliwością przynajmniej roczną, co pozwoli na monitorowanie rozmiarów tzw. „ogona” sprawozdawczego;

d)

z zastrzeżeniem pkt a), KBC mogą przyznawać wyłączenia instytucjom kredytowym niekorzystającym z postanowień pkt a) i b), tym samym zmniejszając ich obciążenia sprawozdawcze do poziomu określonego w części 7 załącznika I niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że łączny udział ich stanów w krajowym bilansie MIF nie przekracza 10 % tego bilansu ani 1 % bilansu MIF strefy euro;

e)

KBC sprawdzają wypełnienie warunków określonych w pkt a) i d) w terminach umożliwiających ewentualne udzielenie lub cofnięcie wyłączenia z mocą od początku każdego roku;

f)

małe MIF mogą nie skorzystać z wyłączeń i przekazywać pełną sprawozdawczość.

—

FRP przekazują przedmiotowe dane z częstotliwością miesięczną zgodnie z „metodą łączoną” określoną w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 958/2007 (EBC/2007/8) i w terminach określonych w art. 9 tego rozporządzenia,

—

FRP przekazują stany jednostek uczestnictwa FRP na koniec miesiąca w terminach określonych w art. 6 ust. 2.

a)

„Imienne jednostki uczestnictwa FRP” oznaczają jednostki uczestnictwa FRP, dla których zgodnie z ustawodawstwem krajowym prowadzona jest lista posiadaczy tych jednostek zawierająca informację o siedzibie posiadacza. „Jednostki uczestnictwa FRP na okaziciela” oznaczają jednostki uczestnictwa FRP, dla których zgodnie z ustawodawstwem krajowym nie prowadzi się listy posiadaczy tych jednostek lub taka lista nie zawiera informacji o siedzibie posiadacza.

b)

Jeżeli imienne jednostki uczestnictwa FRP lub jednostki uczestnictwa FRP na okaziciela są emitowane po raz pierwszy lub gdy rozwój sytuacji rynkowej wymaga zmiany opcji lub kombinacji opcji (zgodnie z definicją zawartą w załączniku I część 2 pkt 5.5), KBC mogą przyznawać wyłączenia na okres jednego roku w zakresie wymogów określonych w załączniku I część 2 pkt 5.5.

c)

W odniesieniu do siedziby posiadacza jednostek uczestnictwa FRP, KBC mogą przyznawać odstępstwa podmiotom sprawozdającym, pod warunkiem że wymagane informacje statystyczne zostaną zebrane z innych dostępnych źródeł zgodnie z załącznikiem I część 2 pkt 5.5. KBC sprawdzają wypełnienie tego warunku w terminach umożliwiających udzielenie lub ewentualne cofnięcie wyłączenia z mocą od początku każdego roku w porozumieniu z EBC. Dla celów niniejszego rozporządzenia KBC mogą ustanawiać i prowadzić listy PIPF objętych wymogiem sprawozdawczym zgodnie z zasadami wymienionymi w załączniku I część 2 pkt 5.5.

a)

Z zastrzeżeniem przepisów dyrektywy 2006/48/WE oraz art. 2 rozporządzenia (WE) nr 1745/2003 (EBC/2003/9) oraz uwzględniając postanowienia pkt b), KBC mogą przyznawać wyłączenia indywidualnym instytucjom pieniądza elektronicznego. Krajowe banki centralne sprawdzają realizację warunków określonych w pkt b) w terminach umożliwiających przyznanie lub ewentualne cofnięcie danego wyłączenia. O przyznaniu takiego wyłączenia KBC powiadamia EBC.

b)

KBC mogą przyznawać wyłączenia indywidualnym instytucjom pieniądza elektronicznego, jeżeli spełniony jest przynajmniej jeden z poniższych warunków:

c)

Jeżeli instytucja pieniądza elektronicznego, której przyznano wyłączenie, nie jest zwolniona z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej, przekazuje ona – jako wymóg minimum – kwartalne dane niezbędne do naliczenia podstawy rezerwy zgodnie z postanowieniami załącznika III. Instytucja może zdecydować o przekazywaniu zastrzeżonych danych dotyczących rezerwy obowiązkowej z częstotliwością miesięczną.

d)

W przypadku przyznania wyłączenia indywidualnej instytucji pieniądza elektronicznego EBC, dla celów statystycznych, umieszcza tę instytucję na liście MIF jako przedsiębiorstwo. Instytucja uznawana jest za przedsiębiorstwo również w sytuacjach, gdy jest ona partnerem transakcji MIF. Instytucję taką nadal traktuje się jako instytucję kredytową na potrzeby systemu rezerw obowiązkowych EBC.

a)

Z zastrzeżeniem ust. 1, KBC mogą udzielać wyłączeń funduszom rynku pieniężnego (FRP) w odniesieniu do przekazywania korekt z tytułu aktualizacji wyceny, zwalniając FRP ze wszystkich wymogów przekazywania korekt z tytułu aktualizacji wyceny.

b)

KBC mogą udzielać wyłączeń w zakresie częstotliwości i terminów przekazywania korekt z tytułu aktualizacji wyceny papierów wartościowych oraz wymagać przekazywania tych danych z częstotliwością kwartalną, w tych samych terminach, co dane dotyczące stanów przekazywane z częstotliwością kwartalną, z zastrzeżeniem następujących wymogów:

c)

KBC mogą udzielać wyłączeń w zakresie przekazywania korekt z tytułu aktualizacji wyceny papierów wartościowych, jak również mogą całkowicie zwolnić z takiego obowiązku instytucje kredytowe przekazujące stany miesięczne papierów wartościowych metodą „papier po papierze”, z zastrzeżeniem poniższych wymogów: