13.11.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 272/1

1.

Op 3 juni 2009 ontving de Europese Centrale Bank (ECB) een verzoek van de Raad van de Europese Unie om een advies inzake een voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake beheerders van alternatieve beleggingsfondsen en tot wijziging van de Richtlijnen 2004/39/EG en 2009/…/EG (1) (hierna het „richtlijnvoorstel”).

2.

De adviesbevoegdheid van de ECB is gebaseerd op het eerste streepje van artikel 105, lid 4 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap. Overeenkomstig de eerste volzin van artikel 17.5 van het Reglement van orde van de Europese Centrale Bank heeft de Raad van bestuur dit advies goedgekeurd.

3.

De ECB steunt een geharmoniseerd wettelijk en toezichtskader voor de activiteiten van beheerders van alternatieve beleggingsfondsen (BAB’s) in de Europese Unie. De voorgestelde bepalingen aangaande de rapportage aan de bevoegde autoriteiten dienen in beginsel aanzienlijk bij te dragen tot een beter toezicht op de financiële stabiliteit waardoor de met de activiteiten van BAB’s en de door hen beheerde alternatieve beleggingsfondsen (ABF’s) verbonden gevaren voor de financiële stabiliteit beter kunnen worden beoordeeld. De harmonisatie van de regels en het daaruit voortvloeiende paspoort versterken de financiële integratie door gelijke omstandigheden binnen de EU te bevorderen.

4.

De ECB dringt bij de Europese Commissie aan op een voortgezette dialoog met haar internationale partners, met name de Verenigde Staten, om een globaal coherent regelgevend en toezichtskader te garanderen. Zoals opgemerkt door het Eurosysteem in haar bijdrage aan de Commissieconsultatie aangaande hedgefondsen, is een internationaal gecoördineerd antwoord noodzakelijk gezien de sterk internationaal getinte aard van de sector en de logische gevaren van toezichtsarbitrage en –ontduiking (2). Dat zou ertoe kunnen bijdragen dat de vereisten in derde landen voor BAB’s equivalent zijn aan de vereisten die in de EU ingevoerd worden en dat BAB’s die hun zetel niet in de EU hebben, baat kunnen hebben bij toegang tot de EU-markten op basis van wederkerigheid.

5.

Overweging 3 van het richtlijnvoorstel noemt als een van zijn belangrijkste doelstellingen de vaststelling van een kader waarmee deze aan BA’s-gerelateerde risico's „voor beleggers, andere marktdeelnemers en markten”„op basis van de uiteenlopende beleggingsstrategieën en –technieken van BAB's kunnen worden aangepakt”. Dienaangaande zij opgemerkt dat het richtlijnvoorstel alle niet door Richtlijn 2009/…/EG ter coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende bepaalde instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe’s) (herschikking) (3) gedekte fondssoorten zou betreffen, bijvoorbeeld hedgefondsen, grondstoffenfondsen, open-ended vastgoedfondsen, beursgenoteerde closed-ended fondsen, private equity fondsen en fondsen voor investering in risicokapitaal. Dergelijke fondsen vormen een heterogene groep van beleggingspools, met uiteenlopende juridische vormen in verschillende jurisdicties, zowel binnen als buiten de EU. Dienaangaande zouden de bepalingen van het richtlijnvoorstel de fundamentele verschillen tussen de BAB’s beter weer moeten geven.

6.

Alle centrale banken dienen expliciet buiten de werkingssfeer van het richtlijnvoorstel te vallen.

7.

Meer algemeen, ziet de ECB een potentieel risico van toezichtsarbitrage tussen BAB’s, verzekeringsmaatschappijen en kredietinstellingen, tussen welke het richtlijnvoorstel geen gelijke omstandigheden creërt. Behalve wanneer BAB’s hun eigen activa beheren, dienen de vereisten uit hoofde van het richtlijnvoorstel coherent te worden toegepast op BAB’s, verzekeringsmaatschappijen en kredietinstellingen. Evenmin specificeert het richtlijnvoorstel „geschiktheidscriteria” en vereisten inzake minimumervaring voor de senior managers en directieleden van BAB’s. Met het oog op gelijke omstandigheden stelt de ECB daarom voor in het richtlijnvoorstel daartoe strekkende bepalingen op te nemen die stroken met gelijkaardige bepalingen in andere gebieden van het financiële acquis van de EU.

8.

De ECB merkt op dat enkele bepalingen in het richtlijnvoorstel (bijvoorbeeld, bepalingen inzake baissetransacties, securitisatie en het verkrijgen een beheersende invloed in ondernemingen) beogen horizontaal alle marktdeelnemers betreffende aangelegenheden te reguleren, en niet slechts BAB’s. Enerzijds begrijpt de ECB de reden van een aantal van die bepalingen, anderzijds stelt de ECB voor in plaats daarvan dergelijke bepalingen alleen middels wetgeving in te voeren die gelijke omstandigheden tussen de marktdeelnemers handhaven, bijvoorbeeld door dergelijke bepalingen in vigerende sectoroverschrijdende EU-wetgeving op te nemen.

9.

In beginsel verwelkomt de ECB de bepalingen inzake de rapportageverplichtingen van de BAB’s (die informatie van hoge kwaliteit aan de bevoegde autoriteiten dienen te verschaffen) en de informatieuitwisselingsmechanismen tussen toezichthouders. De ECB stelt evenwel voor een diepgaande analyse uit te voeren om de rapportageverplichtingen te concentreren op gegevens waarvan redelijkerwijze verwacht kan worden dat zij van belang zijn voor het volgen van financiële stabiliteit, om consistentie van rapportageverplichtingen te waarborgen met het juridische kader ter invoering van de Europese Raad voor Systeemsrisico’s (ECSR) en het Europees Systeem van Financiële Toezichthouders (ESFT), en opdat deze instellingen toezichtinformatie verkrijgen die noodzakelijk en geschikt is voor de vervulling van hun respectieve taken (4). Weliswaar zouden de uit deze analyse voortvloeiende geconcentreerde rapportageverplichtingen in het richtlijnvoorstel opgenomen moeten worden, nadere uitwerking zou ook via de comitologie mogelijk zijn. De ECB biedt voor deze analyse haar ondersteuning aan.

10.

Passende aandacht zou tevens het stroomlijnen van bepaalde vereisten verdienen inzake rapportage aan de bevoegde autoriteiten, zoals bepaald in de ontwerp-artikelen 21 en 24, met de bepalingen van Verordening ECB/2007/8 van 27 juli 2007 houdende statistieken betreffende de activa en passiva van beleggingsfondsen (5). Deze verordening die momenteel van toepassing is op beleggingsfondsen die hun domicilie in het eurogebied hebben, maakt de verzameling van geharmoniseerde balansstatistieken mogelijk. Stroomlijning met deze rapportagevereisten en het gebruik van een gestandaardiseerde rapportagetemplate voor malle door het richtlijnvoorstel gedekte AB’s zou bijdragen tot een pan-Europese beoordeling van systeemsrisico’s. Het zou tevens de aanvullende rapportagelast tot een minimum beperken voor die AB’s die dergelijke informatie reeds rapporteren. Enerzijds dient het richtlijnvoorstel de fundamentele regels vast te leggen die van toepassing zijn op de door BAB’s toegepaste zakenmodellen, anderzijds zou de ECB ook een beroep op comitologie-procedures steunen om de meer technische en gedetailleerde bepalingen uit te werken, die een pan-Europese informatiestandaardisering beogen, zoals in artikel 21 en 24 aangeduid. De posten die vallen onder de rapportagevereisten zouden derhalve bijvoorbeeld op Verordening ECB/2007/8 gebaseerde balansinformatie kunnen omvatten, alsook verlies- en winstrekeningen, kasstroomoverzichten en –projecties (waaronder de primaire bronnen van financiële middelen, lijst van hoofdmakelaars en liquiditeitsnoodregelingen in uiteenlopende scenario’s), afschrijvingsbeperkingen voor beleggers, aangehouden activa volgens modelprijzen waarderen, de verhouding vreemd/eigen vermogen, derivatenposities (waaronder geboekte nominale bedragen en onderpand), niet-liquide activa, „non-investment grade assets”, en het toepassen van short selling. De ECB verwacht dat het ECSR zal worden geraadpleegd ter zake van op dit gebied vast te stellen uitvoeringsmaatregelen.

11.

Het „hefboomfinancieringsconcept”, is fundamenteel voor door veel BAB’s gehanteerde zakenmodellen. De definitie van „hefboomfinanciering” in het richtlijnvoorstel omvat evenwel geen specifieke concepten inzake hefboomfinancieringsratio’s. De ECB voorziet dat zonder aanvulllende verduidelijking van de richtlijntekst de toepassing van de ontwerpdefinitie gecompliceerd zal zijn. Ten aanzien van uitvoeringsmaatregelen op dit vlak zouden centrale banken en toezichthouders die geen centrale banken zijn, technische bijdragen moeten leveren. Derhalve verwacht de ECB dat het ECSR en het ESFT ter zake van op dit gebied vast te stellen uitvoeringsmaatregelen zullen worden geraadpleegd, waaronder zoals voorgesteld in wijziging 7 in de bijlage, inzake mogelijke maatregelen ter aanscherping van het „hefboomfinancierings”-concept, en inzake de melding wanneer een BAB systematisch hoge hefboomfinancieringsniveau’s hanteert.

12.

Artikel 25, lid 3 van het richtlijnvoorstel bepaalt dat de Commissie uitvoeringsmaatregelen vaststelt ter beperking van de hefboomfinanciering waarmee BAB's mogen werken, onder meer rekening houdend met het soort AB, hun beleggingstrategie en hun hefboomfinancieringsbronnen. De ECB erkent dat hefboomfinanciering grote risico’s voor financiële stabiliteit kan veroorzaken. Dankzij hun beleggingsflexibiliteit kunnen BAB’s een belangrijke rol spelen bij de ondersteuning van de liquiditeit van de financiële markten, waardoor zij bijdragen aan een effectief functionerende financiële markt en prijsvorming. Zulks vereist evenwichtige en op AB’s toepasselijke passend risicogewogen hefboomfinancieringslimieten die rekening houden met hun totale risicoprofiel, zonder hun beleggingsflexibiliteit buitensporig te belemmeren.

13.

Indien nodig is de ECB bereid nader in te gaan op een herzien ontwerp. Door de ECB aanbevolen wijzigingen van het richtlijnvoorstel gaan in de bijlage vergezeld van specifieke formuleringsvoorstelllen met een uitleg. De meeste van deze voorstellen betreffen de hierboven gemaakte algemene opmerkingen niet.