19.2.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 47/1

1.1.

Η ΕΚΤ έχει υποστηρίξει στο παρελθόν ότι η έννοια της μόχλευσης, όπως αναφέρεται στην οδηγία 2011/61/ΕΕ (1), είναι θεμελιώδης για το επιχειρηματικό μοντέλο που εφαρμόζουν πολλοί διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (ΔΟΕΕ) (2). Σε γενικές γραμμές, η ΕΚΤ συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) ως προς το ότι οι πληροφορίες σχετικά με το επίπεδο μόχλευσης, υπολογιζόμενο βάσει της ακαθάριστης αξίας των ανοιγμάτων, είναι σημαντικές για την παρακολούθηση του συστημικού κινδύνου και ότι οι αυτές πρέπει να παρέχονται και στους επενδυτές. Ενώ η υπερβολική μόχλευση μπορεί να δημιουργήσει σημαντικούς κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ο κίνδυνος μόχλευσης δεν αποτελεί το μοναδικό κίνδυνο για τους οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων (ΟΕΕ). Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τη μόχλευση θα πρέπει να συμπληρώνεται με συναφείς πληροφορίες για άλλες πηγές κινδύνου. Εν προκειμένω είναι σημαντικό να διακρίνονται μεταξύ τους οι απαιτήσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των διαφόρων πηγών κινδύνου. Τέτοιες πηγές κινδύνου περιλαμβάνουν τον κίνδυνο θέσης, δηλαδή τον κίνδυνο αγοράς και τον πιστωτικό κίνδυνο σε σχέση με συγκεκριμένες επενδύσεις, και τη μόχλευση των ΟΕΕ.

1.2.

Για να διασφαλιστεί συνέπεια και να αποσοβηθεί το ενδεχόμενο ρυθμιστικού αρμπιτράζ, η ΕΚΤ κρίνει σκόπιμο, οι υπό θέσπιση μέθοδοι μόχλευσης και ο τρόπος υπολογισμού της να συνάδουν, στο μέτρο του δυνατού, με το πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙΙ (3), με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στη δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυμάτων και την προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (4), καθώς και με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων (5) (στο εξής από κοινού «προτεινόμενη ΟΚΑ IV» (6). Για παράδειγμα, αυτή η συνέπεια θα πρέπει να διασφαλίζεται σε σχέση με την αναγνώριση των συναλλαγών αντιστάθμισης και την αντιμετώπιση των δανείων σε μετρητά. Εξάλλου, θα μπορούσε να λαμβάνεται υπόψη και η παραπομπή στις έννοιες που περιλαμβάνονται στην προτεινόμενη ΟΚΑ IV (7).

1.3.

Όπως σημειώνεται στην ως άνω παράγραφο 1.1, η ΕΚΤ θεωρεί ότι κατά τον υπολογισμό των ανοιγμάτων θα πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ: α) των εγγενών κινδύνων των περιουσιακών στοιχείων (χαρτοφυλακίων) που αγοράζονται από ΟΕΕ, δηλαδή του «κινδύνου θέσης», και β) της μόχλευσης που απαιτείται στην πράξη. Ως εκ τούτου, οι δύο πηγές κινδύνου θα πρέπει να διακρίνονται μεταξύ τους κατά τον προσδιορισμό της μόχλευσης των ΟΕΕ. Για παράδειγμα, ενώ, πράγματι, τα προερχόμενα από εξωτερικές πηγές δάνεια σε μετρητά που δεν επενδύονται δεν εκτίθεται σε κίνδυνο αγοράς ή σε πιστωτικό κίνδυνο, αυξάνουν τη μόχλευση των ΟΕΕ. Αντίθετα, η προτεινόμενη ΟΚΑ IV δεν φαίνεται να διακρίνει μεταξύ των διαφορετικών τύπων δανείων σε μετρητά (8).

1.4.

Το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού αναφέρεται στην εφαρμογή, αφενός, της μεθόδου που βασίζεται στις ακαθάριστες αξίες και, αφετέρου, της μεθόδου που βασίζεται στις δεσμεύσεις (9). Δεν περιλαμβάνει την προηγμένη μέθοδο (10), διότι αυτή δεν θα διασφάλιζε τη συγκρισιμότητα των αποτελεσμάτων. Η ΕΚΤ αντιλαμβάνεται ότι η προηγμένη μέθοδος, η οποία καθιστά χαλαρότερους τους κανόνες της μεθόδου βάσει των δεσμεύσεων, έχει σχεδιαστεί για τους ΔΟΕΕ που διαχειρίζονται ΟΕΕ, για τους οποίους η μέθοδος βάσει των δεσμεύσεων ενδέχεται να μην είναι ενδεδειγμένη ή λυσιτελής. Η ΕΚΤ υποστηρίζει την απόφαση της Επιτροπής να μην συμπεριλάβει την προηγμένη μέθοδο, δεδομένου ότι η εφαρμογή της μεθόδου βάσει των ακαθάριστων αξιών και της μεθόδου βάσει των δεσμεύσεων αρκεί και θα παρέχει χρήσιμες πληροφορίες στους επενδυτές και τις αρμόδιες εποπτικές αρχές σχετικά με τη μόχλευση των ΟΕΕ.

3.1.

Το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (13) προβλέπει ότι οι ΔΟΕΕ μπορούν να επενδύουν σε θέσεις τιτλοποίησης, εφόσον διεξάγουν διεξοδικό έλεγχο δέουσας επιμέλειας του αναδόχου και του μεταβιβάζοντος ιδρύματος. Ειδικότερα, το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού προβλέπει ότι πριν από την επένδυση σε τιτλοποιημένα μέσα ο ΔΟΕΕ θα πρέπει: α) να πληροί ορισμένες ποιοτικές απαιτήσεις, π.χ. να διαθέτει ολοκληρωμένη κατανόηση του προφίλ κινδύνου των επενδύσεων και να έχει υλοποιήσει τις κατάλληλες επίσημες πολιτικές και διαδικασίες (14), και β) να διασφαλίζει ότι τα μεταβιβάζοντα και ανάδοχα ιδρύματα πληρούν μια σειρά από ποιοτικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων, για το σχεδιασμό στρατηγικών επαρκούς διαφοροποίησης χαρτοφυλακίων κλπ. (15).

3.2.

Η ΕΚΤ υποστηρίζει τα ποιοτικά κριτήρια, τα οποία ενισχύουν την εκ μέρους των ΔΟΕΕ αντίληψη των κινδύνων που αναλαμβάνονται πριν από την επένδυση σε τιτλοποιημένα προϊόντα. Όσον αφορά τις διατάξεις της ως άνω παραγράφου 3.1 στοιχείο β), οι υποχρεώσεις των ΔΟΕΕ να διασφαλίζουν ότι τα μεταβιβάζοντα και τα ανάδοχα ιδρύματα διαθέτουν κατάλληλες διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων μπορεί να είναι δύσκολο να εφαρμοστούν, δεδομένου ότι οι ΔΟΕΕ ενδέχεται να μην είναι σε θέση να ελέγξουν απευθείας τα κριτήρια που σχετίζονται με τις εσωτερικές διαδικασίες του μεταβιβάζοντος ή ανάδοχου ιδρύματος.

3.3.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι απαιτήσεις αυτές δεν περιορίζουν τους ΔΟΕΕ να επενδύουν σε τιτλοποιημένα προϊόντα και, επομένως, δεν παρακωλύουν τον ευρύτερο στόχο που έγκειται στην αναθέρμανση αγοράς τιτλοποίησης, το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού θα μπορούσε να προβλέπει ότι η ΕΑΚΑΑ παρέχει γενικές κατευθύνσεις για τα ακριβή έγγραφα τεκμηρίωσης που θα πρέπει να παρέχουν στους ΔΟΕΕ τα μεταβιβάζοντα και τα ανάδοχα ιδρύματα σχετικά με τις παραπάνω ποιοτικές απαιτήσεις.

4.1.

Η ΕΚΤ χαιρετίζει το ολοκληρωμένο πλαίσιο καθηκόντων που θα εκπληρώνουν οι θεματοφύλακες (16) με βάση το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού. Ειδικότερα, η ΕΚΤ πιστεύει ότι η εισαγωγή αναλυτικών απαιτήσεων (17) θα περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο φύλαξης για τους επενδυτές σε ΟΕΕ.

4.2.

Η ΕΚΤ στηρίζει το αυστηρό καθεστώς ευθύνης που θεσπίζεται με την οδηγία 2011/61/ΕΕ και εξειδικεύεται περαιτέρω στο σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (18). Σημειώνει, ωστόσο, ότι αυτό το καθεστώς ευθύνης, μαζί με τις μελλοντικές τροποποιήσεις (ΟΣΕΚΑ V) (19) της οδηγίας 2009/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σχετικά με ορισμένους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) (20), θα μπορούσε να οδηγήσει στην έγερση πολύ σημαντικών απαιτήσεων από ευθύνη των θεματοφυλάκων. Στην περίπτωση μάλιστα ορισμένων θεματοφυλάκων, οι εν λόγω απαιτήσεις θα μπορούσαν κάποιες φορές να ανέλθουν σε ζημίες πολλαπλάσιες του συνολικού κεφαλαίου τους. Η ΕΚΤ θεωρεί, συνεπώς, επιτακτική την ανάγκη κατάλληλης διαχείρισης των κινδύνων αυτών από τους θεματοφύλακες, είτε πρόκειται για πιστωτικά ιδρύματα ή επιχειρήσεις επενδύσεων είτε για άλλα εποπτευόμενα ιδρύματα (21), καθώς και λογιστικοποίησης των κινδύνων με βάση τους οικείους κανόνες για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις. Η επικείμενη ρυθμιστική διαδικασία βάσει της ΟΣΕΚΑ V προσφέρει μια καλή ευκαιρία για τη διευθέτηση αυτής της πτυχής όσον αφορά τους ΟΣΕΚΑ και τους θεματοφύλακες ΟΕΕ.

5.1.

Η ΕΚΤ χαιρετίζει τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 112 του σχεδίου κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού. Σύμφωνα με το άρθρο 112 παράγραφος 7, οι ΔΟΕΕ πρέπει να παρέχουν τις πληροφορίες με βάση υπόδειγμα εκθέσεων που καθορίζεται στο παράρτημα του εν λόγω σχεδίου. Εν προκειμένω η ΕΚΤ υποστηρίζει τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που προτείνει η ΕΑΚΑΑ στις συμβουλές της (22), οι οποίες προβλέπουν ότι ορισμένες πληροφορίες συλλέγονται σε μηνιαία βάση και προτείνουν την παροχή πρόσθετων πληροφοριών σχετικά με τα ιστορικά προφίλ κινδύνου των ΟΕΕ. Η αναλυτικότερη αυτή πληροφόρηση είναι σημαντική για τη δημιουργία ενός άρτιου πλαισίου παρακολούθησης των συστημικών κινδύνων.

5.2.

Κατά παρέκκλιση των ανωτέρω, οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στις αρμόδιες αρχές, ιδίως εκείνες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 112 του σχεδίου κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού, συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τις υποχρεώσεις παροχής στατιστικών στοιχείων που καθορίζονται στον κανονισμό ΕΚΤ/2007/8 της 27ης Ιουλίου 2007 σχετικά με τα στατιστικά στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού των επενδυτικών οργανισμών (23). Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ θεωρεί ότι υπάρχουν περιθώρια περιορισμού του φόρτου εργασίας των ΔΟΕΕ με την ευθυγράμμιση ορισμένων υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων των αρμόδιων αρχών με τις στατιστικές απαιτήσεις της ΕΚΤ (24). Εν προκειμένω η ΕΚΤ είναι έτοιμη και πρόθυμη να συζητήσει με την Επιτροπή και την ΕΑΚΑΑ πώς οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων θα ευθυγραμμιστούν καλύτερα.

5.3.

Τέλος, όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (25) αφήνει στις εθνικές αρχές σημαντική διακριτική ευχέρεια όσον αφορά τις συνθήκες υπό τις οποίες πληροφορίες σχετικές με την παρακολούθηση του συστημικού κινδύνου (26) θα πρέπει να ανταλλάσσονται με την ΕΑΚΑΑ και το ΕΣΣΚ. Η ΕΚΤ προτείνει οι ανωτέρω διατάξεις να αποσαφηνιστούν, ώστε να αποφευχθούν τυχόν αβεβαιότητες.