OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO

z dnia 8 października 2008 r.

w sprawie projektów dwóch rozporządzeń Rady dotyczących medali i żetonów podobnych do monet euro

(CON/2008/45)

(2008/C 283/01)

Wprowadzenie i podstawa prawna

W dniu 25 września 2008 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wniosek Rady Unii Europejskiej o wydanie opinii w sprawie projektu rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2182/2004 dotyczące medali i żetonów podobnych do monet euro (zwanego dalej „pierwszym projektowanym rozporządzeniem”) oraz w sprawie projektu rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2183/2004 rozszerzające na nieuczestniczące państwa członkowskie stosowanie rozporządzenia (WE) nr 2182/2004 dotyczącego medali i żetonów podobnych do monet euro (zwanego dalej „drugim projektowanym rozporządzeniem”) (wspólnie dalej zwanych „projektowanymi rozporządzeniami”) (1).

Właściwość EBC do wydania opinii wynika z art. 123 ust. 4 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską w przypadku pierwszego projektowanego rozporządzenia, oraz z art. 105 ust. 4 Traktatu w przypadku drugiego projektowanego rozporządzenia, z uwagi na to, że dotyczy ono spraw walutowych. Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.

1.   Uwagi ogólne

Precyzując konkretne elementy wzorów monet euro będących prawnym środkiem płatniczym, które nie powinny być reprodukowane na medalach i żetonach podobnych do monet euro, oraz ustanawiając kryteria, jakimi powinna kierować się Komisja przygotowując opinię w zakresie zgodności z przepisami rozporządzenia (WE) nr 2182/2004 (2), pierwsze projektowane rozporządzenie wzmacnia zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 2182/2004 przepisy o charakterze ochronnym zapobiegające pomyłkom oraz oszustwom związanym z medalami i żetonami, które mogą być mylone z monetami euro. Pierwsze projektowane rozporządzenie zwiększa również przejrzystość procesu decyzyjnego Komisji.

Jako że monety euro mogą znajdować się w obiegu poza granicami państw członkowskich, które przyjęły euro, zapewnienie określonego poziomu ochrony monet euro w państwach członkowskich, które jeszcze nie przyjęły euro jest ważne w kontekście takich praktyk jak fałszowanie pieniędzy, które to praktyki mogą osłabiać wiarygodność waluty jako prawnego środka płatniczego.

2.   Uwagi szczegółowe

2.1.   Podobieństwo wzorów pojawiających się na medalach i żetonach

W porównaniu z art. 2 lit. c rozporządzenia (WE) nr 2182/2004, nowe brzmienie art. 2 ust. 1 lit. c pierwszego projektowanego rozporządzenia bardziej szczegółowo opisuje te wzory i części wzorów pojawiające się na monetach euro, które nie mogą być reprodukowane na medalach i żetonach. W celu wzmocnienia ochronnego charakteru tego przepisu, EBC zaleca wyraźne wskazanie w nowym brzmieniu art. 2 ust. 1 lit. c pkt i) symbolu euro oraz określeń „euro” i „eurocent”. EBC przyznaje, że aktualne brzmienie art. 2 ust. 1 lit. c pkt i) nie wyklucza tych określeń czy symbolu euro, jednakże ich wyraźne przywołanie przyczyniłoby się do jasnego sformułowania projektu Komisji oraz wzmocnienia przepisów o charakterze ochronnym. W rzeczy samej, opinia publiczna może czuć się wprowadzana w błąd nie tylko umieszczaniem określeń „euro” i „eurocent” lub symbolu euro na medalach lub żetonach, co jest zabronione zgodnie z nowym brzmieniem art. 2 ust. 1 lit. a, ale także używaniem wzorów wykorzystujących elementy podobne do tych określeń lub symbolu euro.

2.2.   Przejrzystość procesu decyzyjnego

Zgodnie z uzasadnieniem do pierwszego projektowanego rozporządzenia, rozważając kwestie zgodności z przepisami rozporządzenia (WE) nr 2182/2004 Komisja ściśle współpracowała z ekspertami z dziedziny fałszerstw monet, o których mowa w art. 4 ust. 1 decyzji Komisji 2005/37/WE z dnia 29 października 2004 r. ustanawiającej Europejskie Centrum Techniczne i Naukowe (ECTN) oraz przewidującej koordynację działań technicznych w celu ochrony euro przed fałszowaniem (3). Komisja uważa, że konsultacje te powinny być kontynuowane. Jednakże pierwsze projektowane rozporządzenie odnosi się, w punkcie trzecim preambuły, jedynie do „konsultacji z państwami członkowskimi”. W związku z tym EBC proponuje, aby w nowym brzmieniu art. 2 ust. 2 uwzględnić wyraźne odniesienie do ekspertów z dziedziny fałszerstw monet, zwłaszcza że jednym z głównych celów pierwszego projektowanego rozporządzenia jest zapewnienie większej przejrzystości procesu decyzyjnego.

2.3.   Wyłączenia w drodze upoważnienia

Artykuł 4 w nowym brzmieniu dotyczący wyłączeń przyznawanych w drodze upoważnienia nie przewiduje żadnej procedury, zgodnie z którą podmioty gospodarcze mogłyby wnioskować o wyłączenie stosowania zawartych w art. 2 przepisów o charakterze ochronnym. EBC jest zdania, że powinno się dodać odpowiednie postanowienie w tym zakresie.

W tym samym duchu — proces decyzyjny byłby jeszcze bardziej przejrzysty, gdyby pierwsze projektowane rozporządzenie określało warunki, na jakich Komisja może przyznawać wyłączenia. W szczególności, art. 4 w nowym brzmieniu jest niejednoznaczny jeżeli chodzi o „określon[e] warunk[i] użytkowania”, na jakich na medalach i żetonach mogą być umieszczane określenia „euro” lub „eurocent” oraz symbol euro, oraz kiedy „nie istnieje ryzyko pomyłki”. W celu zwiększenia przejrzystości i pewności prawnej, art. 4 w nowym brzmieniu powinien w bardziej kompleksowy lub opisowy sposób określać ogólne kryteria stosowane przez Komisję przy przyznawaniu wyłączeń.

2.4.   Stosowanie pierwszego projektowanego rozporządzenia do Księstwa Monako, Republiki San Marino i Państwa Watykan

Istnieją już umowy monetarne: (i) pomiędzy Francją — w imieniu Wspólnoty Europejskiej — a Księstwem Monako; oraz (ii) pomiędzy Włochami — w imieniu Wspólnoty Europejskiej — a Republiką San Marino i Państwem Watykan. Zgodnie z tymi umowami, Księstwo Monako, Republika San Marino i Państwo Watykan mają prawo emitowania monet euro, które mają status prawnego środka płatniczego, a na ich rewersach narodowych widnieją określone projekty artystyczne. Jako że od strony wizualnej monety te różnią się od monet euro emitowanych w każdym z państw członkowskich, które przyjęły euro, monety euro emitowane przez Księstwo Monako, Republikę San Marino i Państwo Watykan także powinny korzystać z ochrony określonej przepisami pierwszego projektowanego rozporządzenia. W związku z powyższym należy zmienić brzmienie odpowiednich umów monetarnych lub aktów prawnych przyjętych na ich podstawie, tak, aby — po jego przyjęciu — możliwe było stosowanie treści pierwszego projektowanego rozporządzenia do Księstwa Monako, Republiki San Marino i Państwa Watykan.

2.5.   Konsultacja z EBC w sprawie drugiego projektowanego rozporządzenia

W przeciwieństwie do pierwszego projektowanego rozporządzenia, preambuła drugiego projektowanego rozporządzenia nie zawiera odniesienia do opinii EBC. W związku z faktem, że obydwa projektowane rozporządzenia wchodzą w zakres dziedzin podlegających kompetencji EBC, preambuła drugiego projektowanego rozporządzenia powinna być zmieniona poprzez dodanie odniesienia do opinii EBC.

3.   Propozycje zmian

Zmiany w brzmieniu projektowanych rozporządzeń wynikające z powyższych uwag zostały zawarte w załączniku.

(1)  COM(2008) 514 wersja ostateczna, cz. I i I.I

(2)  Dz.U. L 373 z 21.12.2004 r., str. 1.

(3)  Dz.U. L 19 z 21.1.2005, s. 73.